ဇြန္ခိုင္ဦး ( ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္ )
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆရာ၀န္အသင္း အစာအိမ္၊ အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အသည္းေရာဂါ ပညာအဖြဲ႕က ႀကီးမွဴးက်င္းပသည့္ ကမၻာ႔အသည္းေရာင္ေရာဂါေန႔အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စက္မႈလက္မႈႏွင့္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း (UMFCCI) ခန္းမတြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ အဆိုပါ အခမ္းအနားတြင္ အစာအိမ္၊ အူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အသည္းေရာဂါ ပညာအဖြဲ႕ ဥကၠဌ ပါေမာကၡဦး၀င္းႏိုင္၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားမွ အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုး၊ စီပိုးအေၾကာင္း သိေကာင္းစ ရာမ်ားကို HealthyLifejournal ဂ်ာနယ္ စာဖတ္ပရိသတ္ မ်ားအတြက္ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုး၊ စီပိုးရွိလွ်င္
အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုး၊ စီပိုး ရွိၿပီဆိုရင္ ေရာဂါလကၡဏာ မျပဘဲသာေနခ်င္ေနမယ္၊ တစ္ေန႔ ေန႔တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပလာၿပီး ေရာဂါျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဘီပိုးကႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာမွ ေရာဂါျဖစ္လာႏုိင္ေပမယ့္ စီပိုးက ၅ႏွစ္-၁၀ႏွစ္အတြင္း၊ အလြန္ဆံုး ၁၅ႏွစ္-ႏွစ္၂၀အတြင္းမွာ အသည္းေျခာက္ေရာဂါျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္၊ စီပိုးကို မကုဘဲထားရင္ ေရာဂါကိုေရွာင္လႊဲလို႔မရဘူး၊ တစ္ေန႔ေန႔ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အသည္းေျခာက္ေရာဂါ၊ အဲဒီကတစ္ဆင့္အသည္း ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘီပိုး၊ စီပိုးရွိရင္ အသည္းေျခာက္တဲ့အဆင့္အထိ မေရာက္ခင္ ေဆးကုသမႈခံယူဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
အသည္းေရာင္ အသား၀ါပိုးရွိလွ်င္ ေတြ႕ရတတ္ သည့္ လကၡဏာမ်ား
အသည္းေရာင္ၿပီဆိုရင္ ဗိုက္နာမယ္၊ ဆီး၀ါမယ္၊ မ်က္လံုး၀ါမယ္၊ ဖ်ားမယ္၊ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲမယ္၊ ပ်ဳိ႕ခ်င္အန္ခ်င္မယ္ . . ဒါေတြက အၾကမ္းဖ်င္း လကၡဏာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုက ဘာလကၡဏာမွမျပဘဲနဲ႔ ေရာဂါပိုးရွိေနတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုအေျခအေနမွာ စစ္ေဆးၿပီးမွ သိႏိုင္ပါတယ္။
ဘီပိုးမွာ ကာကြယ္ေဆးရွိ
ဘီပိုးမွာ ကာကြယ္ေဆးရွိပါတယ္။ စစ္ေဆးလိုက္လို႔ ဘီပိုးမရွိရင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ရပါတယ္။ စီပိုးမွာ ကာကြယ္ေဆးမရွိပါဘူး။
ဘီပိုး၊ စီပိုး ကူးစက္မႈ
ေရာဂါပိုးရွိသူကေန ပိုးမရွိသူေတြကို အၾကမ္းအားျဖင့္ ေသြးကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ သုက္ရည္၊ တံေတြး စတာေတြကတစ္ဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါပိုးရွိသူရဲ႕ ေသြးေပက်ံေနတဲ့ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြ၊ ခြဲစိတ္ကိရိယာေတြ၊ သြားႏုတ္ရာမွာ သံုးတဲ့ ပစၥည္းေတြ၊ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ပစၥည္းေတြက တစ္ခါသံုးပစၥည္းေတြ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ေသြးသြင္းတဲ့အခါမွာလည္း ေရာဂါပိုး မရွိတဲ့ ေသြးကို ေသခ်ာစစ္ေဆးၿပီး သြင္းေပးသင့္ပါတယ္။ ဘီပိုးရွိတဲ့သူ အသံုးျပဳထားတဲ့ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓား၊ သြားပြတ္တံစတဲ့ အသံုးအေဆာင္ေတြက တစ္ခါသံုး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။
မိခင္ကေန ကေလးကို မကူးစက္ေအာင္ ကေလးေမြးၿပီးၿပီးခ်င္း ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးပါတယ္။ လင္မယားခ်င္း မကူးစက္ေအာင္ ကြန္ဒံုးလို အကာအကြယ္နဲ႔ အတူေနလို႔ ရပါတယ္။ ဘီပိုး၊ စီပိုး ကူးစက္မႈမွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသားမေရြး၊ ပညာတတ္တတ္၊ မတတ္တတ္ကူးႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ႀကီးငယ္မေရြး ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ က်ား-မ မေရြးကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။
ဘီပိုးက HIV ပိုးထက္ အဆ ၁၀၀ ေလာက္ ပိုၿပီး ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ကူးဖို႔ အရမ္းလြယ္တဲ့အတြက္ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး ထိုးထားေစခ်င္ပါတယ္။
ဘီပိုး၊ စီပိုးကုသမႈ
ကံေကာင္းတာက စီပိုးဟာ ကုသလို႔ရပါတယ္။ ကုသတဲ့ေနရာမွာ အရမ္းကိုေအာင္ျမင္တဲ့ ေဆးေတြ ေပၚလာတဲ့အတြက္ လူအေယာက္ ၁၀၀ ကုရင္ ၉၅ ေယာက္ေလာက္ ေပ်ာက္ပါတယ္၊ အေယာက္ ၁၀၀ ကုရင္ ၁၀၀ စလံုး ေပ်ာက္တဲ့ ေဆးေတြေတာင္ ေပၚလာပါၿပီ။ အခုေနာက္ပိုင္းေစ်းသက္သာတဲ့ ေဆးေတြလည္း ေပၚလာတဲ့အတြက္ စီပိုးကုသမႈနည္းစနစ္ေတြက အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘီပိုးကလည္း ေဆးကုလို႔ရပါတယ္။ ဘီပိုးေသေဆးရွိေပမယ့္ ဘီပိုးကုသမႈက စီပိုးကုသမႈေလာက္ ေအာင္ျမင္မႈမရွိေသးပါဘူး။
Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။
