ေရရွည္တြင္ ဆားစားသံုးမႈမၽားလြန္းလွၽင္ ကိုယ္တြင္းေရာင္ ရမ္းျခင္း၊ ေသြးတိုးျခင္း အစရွိ သည့္ေရာဂါေ၀ဒနာမၽား ျဖစ္တတ္ သည့္အတြက္ ျမန္မာလူမၽိဳ းတို႔ ဆားစားသံုးမႈကို ေလွၽာ႔ခၽသင့္ေၾကာင္း အာဟာရဆိုင္ရာ အထူးကုဆရာ၀န္ ႀကီး ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္ က ေျပာၾကားသည္။
“ ဆား စားသံုးမႈ ေလွၽာ႔ခၽႏိုင္ဖို႔အတြက္ –
- ခၽက္ျပဳတ္တဲ့အခါ ဆားနဲ႔ပဲငံျပာရည္ အနည္းဆံုးကိုပဲ သံုးသင့္ပါတယ္။
- ထမင္းစားတဲ့အခၽိန္မွာ ဆားနဲ႔ပဲငံျပာရည္ကို ထပ္မသံုးသင့္ပါဘူး။
- ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အခါ အခၽိဳ မႈန္႔ မထည့္သင့္ပါဘူး။
- ဆိုင္မွာ ၀ယ္စားတဲ့အခါမွာလည္း ဆားထပ္မထည့္ဖို႔၊ အခၽိဳ မႈန္႔မထည့္ဖို႔ ေျပာရပါမယ္။
- ဆားအစား တျခားအရသာရွိေစမယ့္ ၾကက္ သြန္ျဖဴ၊ င႐ုတ္သီးစိမ္း၊ ဟင္းခတ္အေမႊး အႀကိဳင္၊သံပရာသီး၊ သံပ႐ိုသီး၊ ခၽင္း(ဂၽင္း) စတာေတြကို သံုးရပါမယ္။
- အငန္အရသာကဲၿပီး ငန္တဲ့ အစားအစာေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ငါးဆားနယ္၊ ငါးေျခာက္၊ ပုစြန္ ေျခာက္၊ ဆားပါတဲ့ အာလူးေၾကာ္၊ သစ္သီး ဆံ၊ ဆားပါတဲ့ ဘီစကြတ္မုန္႔နဲ႔ ဆားရည္စိမ္ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြကိုေရွာင္ရပါမယ္” ဟု ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္က ဆိုသည္။
ထို႔ျပင္ အဆင္သင့္စားႏိုင္သည့္ စည္သြပ္ဘူး၊ ကၽပ္တင္ထားေသာ အစာ၊ ဆီေၾကာ္စာ၊ ဆားနယ္ထားသည့္ အစားအေသာက္မၽားတြင္ ဆားပါ၀င္မႈမၽားသျဖင့္ ထိုအစာတို႔အစား လတ္ဆတ္ေသာ အစာမ်ားကို ေရြးခၽယ္စားေသာက္သင့္ေၾကာင္း၊ ၀က္အူေခၽာင္း၊ ၀က္ဆားနယ္ေျခာက္၊ ၀က္ေပါင္ေျခာက္၊ ဒိန္ခဲစသည္တို႔မွာ လည္း ဆားကဲေသာ အစားအစာမၽားျဖစ္သျဖင့္ ေရွာင္ရွားသင့္ေၾကာင္းသိရသည္။