—၊ ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—
Q. ဆီးခ်ဳိေရာဂါသမားေတြက မနက္တိုင္း ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ တိုင္းတာဖို႔ လိုပါသလား ဆရာ။
A. ဆီးခ်ဳိသမားေတြဟာ မနက္တုိင္း ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ တိုင္းတာဖို႔ လိုသလားဆိုေတာ့ တုိင္းႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေန႔တုိင္းတိုင္းႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး၊ ဆီးခ်ဳိတိုင္းရင္ လက္နာပါတယ္။ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူေတြမွာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကို ဘယ္ႏွခါတိုင္းတာရမယ္ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိဘူး။ လိုအပ္ရင္ လိုအပ္သလို တိုင္းတာရပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရရင္ေတာ့ ဆရာတုိ႔တုိင္းတာခိုင္းတဲ့ နည္းေတြကေတာ့ သံုးနည္းရွိတယ္။
ပထမတစ္နည္းကေတာ့ မနက္အေစာႀကီး တိုင္းတာတဲ့နည္း (Fasting)ပါ။ အဲဒီနည္းက ညဆယ္နာရီေလာက္ကစၿပီး ဘာအစာမွမစားရပါဘူး။ ဗိုက္ဆာလည္း ေရပဲေသာက္ေနရၿပီး မနက္ေျခာက္နာရီမွာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ တိုင္းတာရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ စစ္လိုက္တဲ့ ဂဏန္းဟာ အၿမဲတမ္း ၇၀ နဲ႔ ၁၃၀ ၾကားမွာပဲ ရွိမွသာ ဆီးခ်ဳိထိန္းခ်ဳပ္မႈ (Control) ေကာင္းတယ္လုိ႔ သက္မွတ္ပါတယ္။
ဒုတိယစစ္နည္းကေတာ့ 2HPP (2 Hour Post Parandial) ဆိုတဲ့နည္းပါ။ အဲဒါက အစာစားၿပီး ႏွစ္နာရီရွိမွ စစ္ၾကည့္ရတာပါ။ ဥပမာ ၁၂ နာရီမွာ ထမင္းစားၿပီးရင္ ၂ နာရီမွာ စစ္တယ္၊ ညေန ၅ နာရီမွာ ထမင္းစားရင္ ၇ နာရီမွာ စစ္ၾကည့္တယ္၊ အဲလိုစစ္ၾကည့္တဲ့ ဂဏန္းက ၁၄၀ ကေန ၁၈၀ ၾကား ရွိတယ္ဆိုရင္ ဆီးခ်ဳိ Control ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္တုိင္းနည္းတစ္နည္းကေတာ့ Random Blood Sugar ပါ၊ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္မွာတုိင္းၿပီး ရမွတ္က ၂၀၀ မေက်ာ္ဘူးဆိုရင္ ေကာင္းပါတယ္။
ဒီနည္းသံုးနည္းအနက္ ဆရာတုိ႔ကေတာ့ ပထမဆံုးနည္းကုိပဲ စစ္ခုိင္းတာမ်ားပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားတစ္ေယာက္က တစ္ရက္ကုိ ဘယ္ႏွခါစစ္ရမယ္လို႔ေတာ့ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိပါဘူး။ ဆီးခ်ဳိက Control ေကာင္းေနရင္ တစ္ပတ္မွာတစ္ခါေလာက္စစ္လည္း ရပါတယ္။ ေန႔တုိင္းတုိင္းႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ပံုမွန္သတ္မွတ္ခ်က္ တိတိက်က်ေတာ့ မရွိပါဘူး။ လိုအပ္မွသာ လိုအပ္သလို တုိင္းခိုင္းတာမ်ားပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ဆီးခ်ဳိ Control မေကာင္းတဲ့သူကေတာ့ ေန႔တုိင္းစစ္သင့္ပါတယ္၊ ေကာင္းတဲ့သူကေတာ့ ေကာင္းသလို ၃ ရက္တစ္ခါ၊ ၄ ရက္တစ္ခါ၊ တစ္ပတ္တစ္ခါတုိင္းပါ။
Q. ဆီးခ်ဳိကို မနက္တိုင္းတာနဲ႔ ညေနတိုင္းတာ ဘယ္ဟာပိုေကာင္းပါသလဲ ဆရာ။
A. မနက္တိုင္းတာနဲ႔ ညေနပုိင္းတုိင္းတာ ဘယ္ဟာပုိေကာင္းလဲဆိုရင္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးက ေကာင္းပါတယ္။ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္ အဆင္ေျပသလို တိုင္းႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ မနက္ပုိင္းေတာ့ ပုိၿပီးဦးစားေပးပါတယ္။ မနက္ပုိင္းတိုင္းတာ အၿမဲတမ္း ၁၃၀ ေအာက္မွာရွိတယ္ဆိုရင္ ညေနပုိင္းကုိ လွည့္တုိင္းၾကည့္တာမ်ဳိး လုပ္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက သံုးလတစ္ခါတုိင္းတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကုိ HBA1C (Haemoglobin A1C) လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒါက ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ရမွတ္ေတြအားလံုးကုိ ပ်မ္းမွ်ယူၿပီး ၉၀ နဲ႔စားလိုက္တာပါ။ ဆိုလိုတာက လူနာေတြက ေန႔တုိင္းမတုိင္းႏုိင္ဘူး။ ရက္ျခားစစ္ခဲ့တာေတြလည္းရွိတယ္။ ၃ ရက္၊ ၄ ရက္ၾကာမွ တစ္ခါ တိုင္းတာေတြလည္း ရွိတယ္၊ အဲလို တုိင္းတာေတြရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကေတာ့ ၃ လ တစ္ခါတုိင္းတာပါပဲ။ ၃ လတစ္ခါမွာ စစ္လိုက္တုိင္း ပ်မ္းမွ် ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ ေရာက္ရပါမယ္။ အဲဒီလိုတိုင္းေနဖို႔ေတြ လိုလားဆိုရင္ေတာ့ လိုတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ ဆရာတုိ႔ အေတြ႕အႀကံဳေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕က ကိုယ္ေနေကာင္းေနတာပဲဆိုၿပီး တစ္လမွတစ္ခါ၊ ႏွစ္လမွတစ္ခါ တိုင္းတာေတြ ႀကံဳဖူးတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေနမေကာင္းမွတိုင္းတယ္၊ ေခါင္းေလးမူးမွ ဆီးခ်ဳိတက္ေနမလား မသိဘူးဆိုၿပီး တုိင္းတာေတြ ႀကံဳဖူးပါတယ္။ အဲဒါေတြက မွားပါတယ္။ ေသခ်ာျပန္ေျပာရရင္ ေန႔တုိင္းတုိင္းႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ရက္တစ္ခါ ႏွစ္ရက္တစ္ခါ တိုင္းရပါမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တစ္လမွ တစ္ခါတုိင္းတာ၊ ေနမေကာင္းျဖစ္မွတိုင္းတာ၊ ေခါင္းမူးမွတုိင္းတာတု႔ိကိုေတာ့ အားမေပးပါဘူး။
Q. ဆီးခ်ဳိကို ေကာင္းေကာင္း မထိန္းႏိုင္တာေၾကာင့္ ဘယ္လိုေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွာ ဆီးခ်ဳိနဲ႔လြတ္တဲ့ေရာဂါ ဘာမွမရွိပါဘူး။ အကုန္လံုးကုိ ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ေတာ့ ႏွစ္မ်ဳိးခြဲလို႔႔ရပါတယ္။ ဒီႏွစ္မ်ဳိးက ေသြးေၾကာနဲ႔ခြဲတာပါ။ တစ္မ်ဳိးက ေသြးေၾကာအႀကီးကုိ ထိခိုက္တာ (Macrovascular)နဲ႔ ေသြးေၾကာအငယ္ေတြကို ထိတာ(Microvascular) ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ေသြးေၾကာအႀကီးေတြကုိ ထိတာဆိုရင္ ေလျဖတ္တာ၊ ေလျဖန္းတာ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းတာ ဒါမွမဟုတ္ ပိတ္တာ IHD၊ PVD လို႔ေခၚတဲ့ ေျခေထာက္ကုိသြားတဲ့ ေသြးေၾကာေတြ က်ဥ္းသြားတာ အဲဒါေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာေသးေတြကုိ ထိတာဆိုရင္ မ်က္စိကိုထိတယ္၊ ေက်ာက္ကပ္ကုိထိတယ္၊ အာ႐ံုေၾကာေတြကုိ ထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမား ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးၾကပါတယ္။ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေက်ာက္ကပ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးပါတယ္။ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ေလျဖတ္ၿပီး ေသဆံုးပါတယ္။ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ေျခေထာက္ျဖတ္ၾကရပါတယ္။
Macrovascular ထိခိုက္မႈမျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုရင္-
(၁) ေသြးတိုးကုိကုပါ၊
(၂) အက္စပရင္ဆိုတဲ့ ေသြးက်ဲေဆးကုိ လိုရင္ေသာက္ပါ၊
(၃) အဆီက်ေဆး ေသာက္ပါ။
Macrovascular ထိခိုက္တာကုိ ကာကြယ္ဖို႔ကေတာ့ ဆီးခ်ဳိကုိႏုိင္ေအာင္ ထိန္းထားဖို႔ပဲ လိုပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြနဲ႔ ကာကြယ္ပံုေလးေတြပါ။ ဆီးခ်ဳိရဲ႕ျပႆနာက နာတာရွည္ေရာဂါျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္သက္လံုး ေဆးေသာက္ေနရပါတယ္။ တစ္သက္လံုး ဂ႐ုစုိက္ေနရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားေတြက တစ္သက္လံုးထိန္းရေတာ့မယ္ဆိုၿပီး ေပါ့ဆတတ္ပါတယ္။ ေဆးေတြကုိ မွန္မွန္မေသာက္တာ၊ တိုးတာ၊ ေလွ်ာ့တာေတြ လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါက စနစ္တက် ပံုမွန္ကုေနရင္ သက္တမ္းေစ့ထိ ဘာေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမွ မျဖစ္ဘဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနထိုင္ေနသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ရင္ စိတ္ဓာတ္မက်ဘဲနဲ႔ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ကုသမႈခံယူၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ဂ႐ုစုိက္ရင္ လူ႔သက္တမ္းေစ့ ေနႏုိင္ပါတယ္။
Q. ဘယ္လိုလူေတြက ဆီးခ်ဳိစစ္ေဆးသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ဘယ္လိုလူေတြ စစ္သင့္သလဲဆိုရင္ မ်ဳိး႐ိုးရွိတဲ့သူ၊ အမ်ဳိးတစ္၀မ္းကြဲထဲမွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိတဲ့ သူေတြကို စစ္သင့္ပါတယ္။ မိဘမွာရွိရင္ သားေတြ၊ သမီးေတြကုိ စစ္သင့္ပါတယ္။ တျခားေရာဂါေတြနဲ႔ တြဲေနရင္လည္း စစ္သင့္ပါတယ္။ အ၀လြန္တဲ့သူေတြ စစ္သင့္သလို ကိုးေပါင္ထက္ေက်ာ္တဲ့ ကေလးေမြးတဲ့မိခင္ေတြလည္း စစ္သင့္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြမရွိရင္အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ စစ္သင့္ပါတယ္။ မေတြ႕ရင္ သံုးႏွစ္တစ္ခါ ထပ္စစ္ရပါမယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ေတာ့ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ မ်က္စိစစ္ပါ၊ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ေက်ာက္ကပ္စစ္ပါ၊ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ႏွလံုးစစ္ပါ။
