Q. သည္းေျခမွာ ေက်ာက္တည္တာ အႏၲရာယ္ရွိပါသလားရွင္။ ေက်ာက္ေပ်ာ္ေအာင္ ဘာေဆးေသာက္ရပါသလဲ႐ွင့္။ အသက္ ၆၁ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသားတစ္ေယာက္အတြက္ ေမးျမန္းေပးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္ရွင္။
Daw Htwe Htwe Khin (FB)
ေဒါက္တာေဒၚခင္ၿပံဳးၾကည္ (ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္-ၿငိမ္း) ေဆးသုေတသနဦးစီးဌာန၊ အသည္းေဖာင္ေဒးရွင္းဥကၠဌ ေျဖၾကားသည္။
A. လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ သည္းေျခမွာ ေက်ာက္တည္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း သည္းေျခေက်ာက္တည္သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သည္းေျခေက်ာက္တည္တိုင္းေတာ့ ေၾကာက္စရာမလိုပါဘူး။ ဘာေၾကာက္ရသလဲဆိုေတာ့ သည္းေျချပြန္မွာ ေက်ာက္ကသြားပိတ္ၿပီး သည္းေျခေရာင္တာ၊ နာတာတို႔ျဖစ္ရင္၊ သည္းေျခခဏခဏေရာင္ရင္၊ အလြန္အမင္းနာရင္ သည္းေျခေက်ာက္ကို ဖယ္ထုတ္ရပါတယ္။ အလြယ္ဆံုးကေတာ့ သည္းေျခေက်ာက္ကို ခြဲထုတ္တာပါပဲ။ သည္းေျခေက်ာက္တင္မက လိုအပ္ရင္ သည္းေျခအိတ္ပါ ထုတ္ရပါတယ္။အခုေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေပါက္ေသးေသးေလးေဖာက္ၿပီး သည္းေျခေက်ာက္ ဖယ္ထုတ္တဲ့နည္း (Pin Hole Surgery)နဲ႔ ခြဲေနပါၿပီ။ ေက်ာက္ေပ်ာ္ေအာင္ ေဆးေသာက္လို႔ရေပမယ့္ ၾကာတတ္ပါတယ္။ ေဆးကေတာ့ ဆရာ၀န္က စစ္ေဆးၿပီးမွ ေပးရတာျဖစ္လုိ႔ ကိုယ္ျပေနက် ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီး ေသာက္သံုးပါလို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
Q. ဆရာကြၽန္ေတာ္သည္ အစားအေသာက္ စားႏိုင္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္စားသမွ် အစားအစာမ်ားမွာ
“ဘီပိုး၊ စီပိုးနဲ႔ အသည္းအဆီဖံုးတာေတြကို ေစာေစာစီးစီးသိရင္ အကုန္ကုႏိုင္ပါတယ္။ ဟိုးအရင္တုန္းက စီပိုးကဆိုးတယ္၊ စီပိုးျဖစ္ရင္ ၆၀-၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ေရာဂါတိုးသြားတာမ်ားတယ္၊ အသည္းဆက္ေျခာက္တယ္၊ နာတာရွည္အသည္းေျခာက္ေရာဂါျဖစ္တယ္၊ အဲဒီကေန အသည္းထိခိုက္တယ္၊ အ သည္းကင္ဆာျဖစ္တယ္။ အခုက်ေတာ့ စီပိုးက ကုလို႔ ရသြားၿပီ” . . .
ကိုယ္ခႏၶာႀကီးထြားမႈအတြက္ အာဟာရမျဖစ္လာပါ။ အာဟာရျဖစ္ေစရန္ မည္သည့္ေဆး၀ါးကုိ ေသာက္သုံးရမည္ကို ၫႊန္ၾကားေပးေစလိုပါသည္။
Khin Pyone (FB)
A. တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ အစာစားေပမယ့္ ၀ိတ္တက္မလာတာက အေၾကာင္းရင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ အူမွာအာဟာရစုပ္ယူအား မေကာင္းလို႔ စားသမွ် ၀မ္းထဲပါသြားတာ ျဖစ္ေနတာရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါျဖစ္ေနရင္ ဘယ္ေလာက္စားစား ၀ိတ္မတက္ဘူး။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ ေခ်ာင္းဆိုးတာလို လကၡဏာမျပဘဲ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္းမွာ တီဘီရွိရင္ ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းကို ရွာၿပီးမွ သိႏိုင္မွာျဖစ္လုိ႔ အရင္ဆံုး ဆရာ၀န္နဲ႔ စမ္းသပ္စစ္ေဆးၾကည့္ဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
Q. အသည္းအဆီဖုံးတာ၊ B ပိုးနဲ႔ C ပိုး ဘယ္ဟာက အသည္းကင္ဆာအမ်ားဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါသလဲ၊ ဒီေရာဂါေတြကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုႏိုင္ပါသလား။
Austin Tun (FB)
A. ဘီပိုး၊ စီပိုးနဲ႔ အသည္းအဆီဖံုးတာေတြကို ေစာေစာစီးစီးသိရင္ အကုန္ကုႏိုင္ပါတယ္။ ဟိုးအရင္တုန္းက စီပိုးကဆိုးတယ္၊ စီပိုးျဖစ္ရင္ ၆၀-၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ေရာဂါတိုးသြားတာမ်ားတယ္၊ အသည္းဆက္ေျခာက္တယ္၊ နာတာရွည္အသည္းေျခာက္ေရာဂါျဖစ္တယ္၊ အဲဒီကေန အသည္းထိခိုက္တယ္၊ အသည္းကင္ဆာျဖစ္တယ္။ အခုက်ေတာ့ စီပိုးက ကုလို႔ရသြားၿပီ။ သံုးလတည္းနဲ႔ စီပိုးေပ်ာက္တယ္။ ေဆးေတြကလည္း အရင္က သိန္း ၂၀၀-၃၀၀ က်ခဲ့ေပမယ့္ အခုေဆးေပၚမူတည္ၿပီး ၆ သိန္းနဲ႔ ၁၂ သိန္း ၾကားနဲ႔ေပ်ာက္ႏုိင္ပါတယ္။ အခမဲ့ကုေပးေနတဲ့ ေနရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိလာပါၿပီ။ စီပိုးက ေစာေစာစီးစီးသိရင္ ေကာင္းပါတယ္။
ဘီပိုးလည္း ေစာေစာစီးစီးသိရင္ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါေပ်ာက္ႏႈန္းကေတာ့ စီပိုးေလာက္မေကာင္းဘူးေပါ့။ တခ်ဳိ႕ဆို ငါးႏွစ္ေလာက္ ေသာက္တာေတာင္ ေပ်ာက္တာက ၂-၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ေဆးကေတာ့ ဆက္ေသာက္ေနရပါတယ္။ ေဆးေသာက္ရင္ ဘာေကာင္းလဲဆိုေတာ့ ေသြးတစ္စီစီမွာ ဘီပိုးသန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိသူေတြမွာ ဘီပိုးေသေစတဲ့ ပိုးသတ္ေဆး (Tenofovir) တစ္ေန႔တစ္လံုးေသာက္လုိက္ရင္ တခ်ဳိ႕ဆို တစ္လ၊ တခ်ဳိ႕ဆို ႏွစ္လေလာက္နဲ႔ကုိ ပိုးအရမ္းက်သြားတယ္၊ ပိုးသုညျဖစ္သြားတာေတာင္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးကေတာ့ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ရပ္လို႔မရပါဘူး။ ဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး ေသြးစစ္ေဆးၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္ရပါတယ္။ ေဆးကို ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ရပ္လိုက္ရင္ ဘီပိုးက ပိုမ်ားလာတတ္ပါတယ္။ ေဆးဆက္ေသာက္ေနလို႔ ပိုးသုညျဖစ္သြားရင္ သူမ်ားကိုလည္း ပိုးမကူးေတာ့ဘူး၊ ကိုယ့္မွာလည္း ေရာဂါမတိုးလာေတာ့ဘူး။ ဒီေဆးက အခုေစ်းက်လာေတာ့ တစ္လမွာ ႏွစ္ေသာင္း၀န္းက်င္ေလာက္ပဲ က်ေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆးကေသာက္သင့္ပါတယ္။
အသည္းအဆီဖံုးတာကလည္း ေစာေစာသိၿပီဆိုရင္ အေရးႀကီးဆံုးက အဆီေလွ်ာ့စားပါ၊ ၀ိတ္ေလွ်ာ့ပါ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ၊ လိုအပ္ရင္ေသြးစစ္ၿပီး ေသြးထဲမွာပါ အဆီမ်ားေနရင္ အဆီက်ေဆးေသာက္ပါ၊ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ဗီတာမင္အီးမွီ၀ဲဖို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
Q. အသည္းေရာင္အသား၀ါ ဘီပိုး၊ စီပိုး ဘယ္မွာအခမဲ့ကုေပးပါသလဲ။
Moh Moh Kyaw (FB)
A. အစိုးရေဆး႐ံုေတြမွာလည္း စီပိုးကို အခါအားေလ်ာ္စြာ အခမဲ့ကုေပးေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ စရိတ္မွ်ေပးကုေပးပါတယ္။ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႕အစည္း (NGO)အဖြဲ႕အစည္းတခ်ဳိ႕ကလည္း ကုေပးေနတာရွိပါတယ္။ အသည္းေဖာင္ေဒးရွင္းကလည္း အခမဲ့ကုေပးတာရွိပါတယ္။ စီမံခ်က္ရွိရင္ရွိသလို အခမဲ့ကုေပးေနတဲ့ သံစစ္ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္း၊ အမွတ္ ၃၃-၃၅၊ ပုသိမ္လမ္း၊ စမ္းေခ်ာင္း၊ ဖုန္း ၀၉၃၁၄၈၂၈၂၀ကို ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
Q. အသည္းအဆီဖံုးျခင္း(Fatty liver) ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကုသရင္ေပ်ာက္ပါသလား။ ဘယ္ဆရာ၀န္ဆီမွာ ျပရမလဲ။ အႀကံျပဳပါ။
Aung Naing (FB)
A. အသည္းဆရာ၀န္ေတြဆီမွာ ျပရပါမယ္။ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါက ကုရင္ေပ်ာက္ပါတယ္။ အသည္းအဆီဖံုးတာက အစားအေသာက္နဲ႔ပဲ ထိန္းလို႔ရတဲ့ေရာဂါလား၊ ေဆးေသာက္ဖို႔လုိတဲ့ ေရာဂါလားဆိုတာကို ေသခ်ာစစ္ေဆးၿပီး ဆရာ၀န္က သင့္ေတာ္တဲ့ကုထံုးေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Q. အသည္းအဆီဖံုးတာမ်ားေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ ၾကာလာရင္ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ပါသလား။ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
Yu Yu (FB)
A. အသည္းအဆီဖံုးတာကို အရင္တုန္းက လူေတြသိပ္မေၾကာက္ၾကဘူး။ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတာပဲဆိုၿပီး ဒီအတိုင္း လ်စ္လ်ဴ႐ွဴထားတတ္ၾကတယ္။ အသည္းအဆီဖံုးတာမွာ ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ တစ္မ်ဳိးက ႐ိုး႐ိုးအဆီဖံုးတာ၊ အသည္းကို သြားမထိခိုက္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ အဆီေတြအရမ္းမ်ားၿပီး အသည္းဆဲလ္ေတြပ်က္လာတယ္။ အဲဒီမွာ ၾကာလာရင္ နာတာရွည္အသည္းေရာင္ေရာဂါ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါျဖစ္ရာကေန အသည္းကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြဆိုရင္ အရက္ေၾကာင့္မဟုတ္တဲ့ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ (NAFLD)ကေန အသည္းေရာင္လာတယ္၊ ဒါဆိုရင္ ေဆးကုရပါတယ္။ မကုရင္ အသည္းကင္ဆာအထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ဘီပိုး၊ စီပိုး ကုလို႔ရလာၿပီဆိုေတာ့ ဘီပိုး၊ စီပိုး ေၾကာင့္ အသည္းအစားထိုးရတာနည္းသြားၿပီး အသည္းအဆီဖံုးတာေၾကာင့္ အသည္းအစားထိုးရတာ ပိုမ်ားလာမယ္လို႔ အေမရိကန္မွာ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မေပါ့ဆသင့္ပါဘူး။
Q. စီပိုးေဆးကုၿပီး ေရာဂါေပ်ာက္ၿပီေျပာတာ တကယ္အျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္လား။ အစားအေသာက္ေရွာင္ရဦးမလား ဆရာ။
Ah Yun (FB)
A. တကယ္အျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အရက္ေရွာင္ရပါတယ္။
Q. ဘီပိုးရွိလို႔ ပိုးသတ္ေဆး Entec0.5 ဆရာ၀န္နဲ႔ျပၿပီး ေသာက္ေနတာၾကာရင္ သူရဲ႕ဆိုးက်ဳိးရွိရင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မႈေတြလုပ္ရမလဲ၊ ဆိုးက်ဳိးရွိရင္လည္း ေျပာျပေပးပါရွင္။
Nu Nu Kyi (FB)
A. ဒါလည္း ဘီပိုးေသေဆးတစ္မ်ဳိးပါပဲ။ Tenofovir နဲ႔ အခုေသာက္တဲ့ေဆးက ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး ေတာ္ေတာ္ရွားပါတယ္။ Tenofovir က ေဆးယဥ္ပါးတာ ရွားပါတယ္။ Tenofovir က အၾကာႀကီးေသာက္လို႔ အသက္ႀကီးလာရင္ အ႐ိုးနည္းနည္းပါးတာရွိတတ္တယ္၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိရင္ သိပ္မေပးဘူး။ အခုေသာက္ေနတဲ့ေဆးကို ပိုေပးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း TAF ဆိုတဲ့ ေဆးအသစ္တစ္မ်ဳိးေပၚလာတယ္၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးကင္းတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေစ်းကႏွစ္ဆပိုမ်ားတယ္။ အခုေသာက္ေနက်ေဆးကိုပဲ ဆက္ေသာက္တာကေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒီေဆးမတိုးေတာ့ရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္က တျခားေဆးေျပာင္းေပးတာေတာ့ ရွိပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
