Healthy Life Ad
Q & A

သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားႏွင့္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ

ယခင္တစ္ပတ္မွအဆက္

—–၊ ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး) ၊—–

သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြအတြက္ ေ႐ြးခ်ယ္သင့္တဲ့ ဆီးခ်ဳိေဆးမ်ား

မက္ေဖာ္မင္ (Metformin)

သက္ႀကီး႐ြယ္အို အဘိုးအဘြားေတြကို ကုသရာမွာေတာ့ မက္ေဖာ္မင္ (Metformin)ဟာ အသင့္ေတာ္ဆုံးေဆးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ Metformin ဟာ ေစ်းႏႈန္းသက္သာျခင္း၊ ကုသမႈမွာ ထိေရာက္ျခင္း၊ overall safety ေခၚ ေဘးကင္းစိတ္ခ်ရမႈမွာ တျခားေဆးမ်ားထက္ သာလြန္ေကာင္းမြန္ျခင္း စတာေတြေၾကာင့္ ဦးစားေပးေ႐ြးခ်ယ္သင့္တဲ့ First Line Drug တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မက္ေဖာ္မင္မွာ ေသြးခ်ဳိက်တဲ့ အႏၲရာယ္မရွိပါဘူး။ မက္ေဖာ္မင္ဟာ ေသေသခ်ာခ်ာ စနစ္တက်နဲ႔ Dose Titration လုပ္ၿပီးေပးရင္ GIintolerance ေခၚ ဗိုက္မေကာင္းတာ အျဖစ္နည္းပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ မတည့္ရင္ ၀မ္းပ်က္တတ္ပါတယ္။ ဒီေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရွိလာရင္ေတာ့ ေဆးကို ျပန္ျဖတ္ေပးဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔။ တျခားအူလမ္းေၾကာင္းေရာဂါ အထင္နဲ႔ အကုန္အက်မ်ားတဲ့ Endoscope ေခၚ အူလမ္းေၾကာင္း မွန္ေျပာင္းၾကည့္မိတဲ့အထိ လုပ္မိတတ္ၾကလို႔ပါ။

ေက်ာက္ကပ္စြမ္းေဆာင္အား (eGFR) က်ေနရင္ေတာ့ ဒီေဆးကုိ မသုံးသင့္ပါ။ မက္ေဖာ္မင္ကို eGFR ၄၅ အထက္ရွိသူေတြမွာ စိတ္ခ်စြာ သုံးႏိုင္ပါတယ္။ ၄၅ ေအာက္ေရာက္ရင္ ေသာက္ေနလက္စ ေဆးပမာဏကို ေလွ်ာ့ေသာက္ရပါမယ္။ မက္ေဖာ္မင္ကို ေဆးသစ္အေနနဲ႔ ထပ္မထည့္ရပါ။ eGFR ၃၀ ေအာက္ေရာက္ရင္ေတာ့ ေဆးကို ဆက္မေသာက္ရေတာ့ပါဘူး။ မက္ေဖာ္မင္က ေက်ာက္ကပ္ကို ဖ်က္တာမရွိပါဘူး။ ေက်ာက္ကပ္အားေလ်ာ့လို႔ လက္တစ္အက္စစ္မ်ားျခင္း (Lactic acidosis) ျဖစ္တတ္လို႔ မက္ေဖာ္မင္ကို ေရွာင္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပးလိုပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း သုေတသနေတြမွာ မက္ေဖာ္မင္ဟာ ေၾကာက္စရာမလိုတဲ့အျပင္ ႏွလုံး၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အသည္းအဆီဖံုး စတာေတြအတြက္ ပိုေကာင္းေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

“ မက္ေဖာ္မင္က ေက်ာက္ကပ္ကို ဖ်က္တာမရွိပါဘူး။ ေက်ာက္ကပ္အားေလ်ာ့လို႔ လက္တစ္အက္စစ္မ်ားျခင္း (Lactic acidosis) ျဖစ္တတ္လို႔ မက္ေဖာ္မင္ကို ေရွာင္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပးလိုပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း သုေတသနေတြမွာ မက္ေဖာ္မင္ဟာ ေၾကာက္စရာမလိုတဲ့အျပင္ ႏွလုံး၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အသည္းအဆီဖံုး စတာေတြအတြက္ ပိုေကာင္းေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။”

DPP-4 Inhibitors (sitagliptin and lina-gliptin) စစ္တာဂလစ္ပ္တင္နဲ႔ လီနာဂလစ္ပ္တင္ ေဆးမ်ား

အဖိုးအဖြားေတြနဲ႔တည့္တဲ့ ေနာက္ေဆးတစ္ခုကေတာ့ DPP-4 inhibitors ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေပၚလာတဲ့ ေဆးတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အသုံးမ်ားတာကေတာ့ Sitagliptin နဲ႔ Linagliptin ေတြျဖစ္ၿပီး မက္ေဖာ္မင္ၿပီးရင္ လိုက္ရမယ့္ ဒုတိယေဆးျဖစ္ပါတယ္။ မက္ေဖာ္မင္မတည့္သူေတြအဖို႔ ပထမဦးစားေပးရမယ့္ ေဆးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးဟာ ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တာ မျဖစ္တတ္ပါဘူး။ ၀တဲ့ အဘိုးအဘြားေတြအတြက္ အထူးသင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။ တျခားဆိုးက်ဳိးႀကီးႀကီးမားမား မရွိပါဘူး။ အစာမစားခ်င္တာ၊ ရင္ျပည့္တာ၊ ပိန္သြားတာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မုန႔္ခ်ဳိအိတ္ေရာင္တာ အနည္းငယ္ ပိုေတြ႔ရတတ္တာကိုလည္း သတိထားရပါမယ္။

Thiazolidinediones (TZD) ဂလစ္တာဇုန္း

ေနာက္ထပ္ သုံးႏိုင္တဲ့ စားေဆးတစ္ခုကေတာ့ Thiazolidinediones(TZD) အုပ္စုေတြျဖစ္တဲ့ Pioglitazone (ပိုင္အိုဂလစ္တာဇုန္း)ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တာ မရွိလို႔ လူႀကီးေတြအတြက္ လုံၿခံဳမႈရွိပါတယ္။ ဒီေဆးဟာ Insulin resistance အင္ဆူလင္ကို တြန္းခံမႈမ်ားေနတဲ့ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေတြနဲ႔ ဆီေလ်ာ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခားဆိုးက်ဳိးေတြေၾကာင့္ ၎ကို အသုံးနည္းပါတယ္။ အရင္က ဒီေဆးေတြနဲ႔ အုပ္စုတူတဲ့ Rosiglitazone (႐ိုစီဂလစ္တာဇုန္း) ဆိုတဲ့ ေဆးရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒီေဆးကိုေတာ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ကစၿပီး အေမရိကန္ FDA က ဆက္လက္အသုံးျပဳခြင့္ကို ပိတ္လိုက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Heart failure နဲ႔ Heart attack ေတြရတာ ပိုျဖစ္တာေတြ႔ရွိလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွလုံးအတြက္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ (Cardiovascular safety) မရွိလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆက္သုံးေနၾကတဲ့ Pioglitazone ကေတာ့ အရင္က Rosiglitazone လို မဆိုးလွေပမယ့္ သတိထားရမယ့္ အထဲမွာပါပါတယ္။ ဒီေဆးေတြမွာ မေကာင္းတာက ၀ျခင္း၊ ေဖာျခင္း၊ ႏွလုံးအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ေမာျခင္း(Heart failure)၊ အ႐ိုးပါးျခင္း၊ က်ဳိးလြယ္ျခင္း စတာေတြ ရွိတတ္တာေၾကာင့္ အဘိုးအဘြားေတြမွာ ဦးစားေပးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။

Sulfonylurea ေဆးအုပ္စု

ေရွးယခင္ကတည္းက သုံးလာခဲ့ၿပီး အခုထိ အသုံးမ်ားတဲ့ Sulfonylureas (ဆာေဖာ္ႏိုင္ယူရီးယား) ေဆးအုပ္စုကိုေတာ့ ေရာဂါမ်ဳိးစံု ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြအတြက္ အထူးသတိနဲ႔ သံုးသင့္ပါတယ္။ အရင္က ေပၚခဲ့ဖူးတဲ့ Gliburide နဲ႔ glibenclamide ေတြကိုေတာ့ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြမွာ လုံး၀မသုံးသင့္ေတာ့လို႔ အခုေစ်းကြက္မွာလည္း ေရာင္းတာမရွိေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းေပၚလာတဲ့ Gliclazide, Gliclazide MR,Glimepiride နဲ႔ Glipizide ေဆးေတြကေတာ့ ေသြးခ်ဳိက်လြန္တဲ့ ျပႆနာ သိပ္မမ်ားလို႔ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္တဲ့ေဆးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ပတ္ ဆက္လက္ဖတ္႐ႈပါရန္

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top