—–၊ ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္ (စိတ္က်န္းမာေရးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး) ၊—–
ဘင္ဂ်မင္က စိတ္က်န္းမာေရး အတြင္းလူနာ ကုသေဆာင္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ သူနာျပဳတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ႐ိုးသားတယ္။ အလုပ္ႀကိဳးစားတယ္။ တာ၀န္သိတယ္။ စာေရးသူက ဘင္ဂ်မင္ကို ခင္မင္ရင္းႏွီးေနလို႔ ဘင္လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။
“ အခုတေလာ ဘင့္ကို ၾကည့္ရတာ ေနထိုင္မေကာင္းသလိုပဲ။ ဘာျဖစ္ေနလို႔လဲ”
ဘင္က စာေရးသူရဲ ႔ အေမးကို အေျဖမေပးဘဲ စာေရးသူနဲ႔ တစ္ဦးခ်င္း ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခ်င္တယ္လို႔ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။
“ အိုေကပါ ဘင္။ ေန႔လယ္စာစားခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ့္႐ံုးခန္းထဲကို လာေတ႔ြႏိုင္ပါတယ္”
စာေရးသူနဲ႔ေတြ႕ေတာ့ ဘင္က သူ႔အိမ္ေထာင္ေရးကိစၥကို ဖြင့္ဟတိုင္ပင္ပါတယ္။
“ ကြၽန္ေတာ္ အခုတေလာ စိတ္ညစ္ေနတာက ကြၽန္ေတာ္တို႔အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္မေျပျဖစ္ေနလို႔ပါ”
“ သားသမီးကိစၥလား။ ေငြေရးေၾကးေရးျပႆနာလား။ ဇနီးရဲ႕ က်န္းမာေရးလား။ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြက ေႏွာင့္ယွက္ေနလို႔လား”
“ ေဒါက္တာအုန္းေျပာတဲ့ ကိစၥေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီး သ၀န္တိုတဲ့ အျပဳအမူေတြေၾကာင့္ပါ။ သူက ကြၽန္ေတာ့္ကို တျခားမိန္းမေတြနဲ႔ စြပ္စြဲေနတာ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းလိုပါပဲ”
စာေရးသူ စဥ္းစားမိတယ္။ သ၀န္တိုစိတ္ (Jealousy) နဲ႔ မနာလိုစိတ္(Envy)က စိတ္ပညာသေဘာအရ ကြဲျပားမႈ ရွိပါတယ္။ မနာလိုစိတ္ဆိုတာက တျခားသူေအာင္ျမင္မႈရွိတာ၊ လွပေခ်ာေမာတာ၊ ပစၥည္းဥစၥာႂကြယ္၀တာ စတဲ့ ကိစၥေတြမွာ အဲဒီသူက ကိုယ့္ထက္သာတဲ့ အေျခအေနကို မ႐ႈဆိတ္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မနာလိုစိတ္မွာ မနာလိုတာကို ခံရသူနဲ႔ မနာလိုစိတ္ျဖစ္ေပၚေနသူ ႏွစ္ဦးပဲရွိတယ္။ ၾကားလူမရွိဘူး။
သ၀န္တိုစိတ္ကေတာ့ မိမိခ်စ္ခင္တြယ္တာရသူက တျခားသူတစ္ဦးအေပၚမွာ မိမိထက္ပိုၿပီး ခ်စ္ခင္တြယ္တာသြားမွာကို စိုးရိမ္ပူပင္ေနတဲ့ စိတ္ထားမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္း မိဘေမတၱာကို လုခ်င္တဲ့စိတ္ (Sibling Rivalry) မ်ဳိး၊ ကိုယ့္ခ်စ္သူ တျခားသူေနာက္ပါသြားမွာကို ေၾကာက္ရြံ ႔စိုးရိမ္စိတ္မ်ဳိး၊ မခံခ်င္စိတ္မ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ သ၀န္တိုစိတ္မွာ တတိယလူပါရွိေနပါတယ္။ သံုးပြင့္ဆိုင္ဇာတ္လမ္းဆိုပါေတာ့။
စဥ္းစားခန္းရပ္လိုက္ၿပီး စာေရးသူက ဘင္ကို ေမးျမန္းပါတယ္။
“ ဘင္မ႐ိုးသားလို႔ ခင္ဗ်ားဇနီးက သ၀န္တိုစိတ္ ရွိလာတာျဖစ္မွာပါ”
“ မဟုတ္ရပါဘူး ေဒါက္တာ”
“ အဲဒါဆိုရင္ ဘင့္ဇနီးက ဘင့္ကို သိပ္ခ်စ္ေနလို႔ ျဖစ္မွာေပါ့။ ကိုယ့္ခ်စ္သူကို ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္းသာ ပိုင္ဆိုင္ခ်င္တဲ့စိတ္က သဘာ၀က်ပါတယ္”
“ သ၀န္တိုစိတ္မ်ားသူက ကိုယ့္ခ်စ္သူကို ေနရာတိုင္းမွာ ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္တဲ့ အျပဳအမူေတြရွိတယ္။ ခင္ဗ်ား ေန႔စဥ္လႈပ္ရွားမႈတိုင္းကို သိခ်င္တယ္။ စံုစမ္းေမးျမန္းမယ္။ ခင္ဗ်ားစာေတြကို ဖြင့္ဖတ္မယ္။ ခင္ဗ်ားမိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ ရွာေဖြစစ္ေဆးၾကည့္မယ္။ ခင္ဗ်ားမိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြနဲ႔ လည္ပတ္သြားလာတာကို တားဆီးမယ္။ သူတို႔ကို မႏွစ္ၿမိဳ႕တဲ့ အမူအရာေတြျပမယ္။ သူတို႔ကို ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမယ္” ..
“ ဒါေပမဲ့ ေဒါက္တာ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီး ေမးျမန္းစြပ္စြဲမႈေတြက မ်ားလြန္းေတာ့ သူ႔ေမတၱာကို ခံယူလို႔ မရပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ကိုခ်စ္လို႔ ဒီလိုျဖစ္ေနတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အႏိုင္ယူခ်င္လို႔ တမင္သက္သက္ ဖန္တီးေျပာေနတာလားဆိုတာ ေ၀ခြဲလို႔ မရေတာ့ပါဘူး”
“ သ၀န္တိုစိတ္ လမ္းမွားေနတဲ့ အျပဳအမူေတြ ရွိပါတယ္”
“ ရွင္းျပပါ ေဒါက္တာ”
“ သ၀န္တိုစိတ္မ်ားသူက ကိုယ့္ခ်စ္သူကို ေနရာတိုင္းမွာ ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္တဲ့ အျပဳအမူေတြရွိတယ္။ ခင္ဗ်ား ေန႔စဥ္လႈပ္ရွားမႈတိုင္းကို သိခ်င္တယ္။ စံုစမ္းေမးျမန္းမယ္။ ခင္ဗ်ားစာေတြကို ဖြင့္ဖတ္မယ္။ ခင္ဗ်ားမိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ ရွာေဖြစစ္ေဆးၾကည့္မယ္။ ခင္ဗ်ားမိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြနဲ႔ လည္ပတ္သြားလာတာကို တားဆီးမယ္။ သူတို႔ကို မႏွစ္ၿမိဳ႕တဲ့ အမူအရာေတြျပမယ္။ သူတို႔ကို ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမယ္။ ခင္ဗ်ားက သူတို႔ကို ကာကြယ္ေျပာရင္ အေျခအေနပိုၿပီး ဆိုးလာမယ္။ သူတို႔အနားမွာ ခင္ဗ်ားကို အၿမဲရွိေနေစခ်င္တယ္။ ခင္ဗ်ားတစ္ေယာက္တည္း အျပင္ထြက္လည္ပတ္တာကို မလိုလားဘူး။ အိမ္ျပန္လာရင္ ခင္ဗ်ားအျပင္မွာ လႈပ္ရွားခဲ့တာကို အေသးစိတ္ သိခ်င္တယ္။ ရွင္းျပတာကို အလြယ္တကူ ယံုၾကည္မႈမရွိဘူး။ ခင္ဗ်ားအလုပ္သြား၊ အလုပ္ျပန္တဲ့ အခ်ိန္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနမယ္။ အလုပ္ေစာေစာ သြားဖို႔ရွိရင္ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ခ်ိန္းခ်က္ရွိလို႔လဲလို႔ ေမးမယ္။ အလုပ္ျပန္တာ ေနာက္က်ရင္ ဘယ္အိမ္မွာ၀င္ၿပီး သေ၀ထိုးေနတာလဲလို႔ ေငါ့မယ္။ ခင္ဗ်ားက အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႔ စကားလက္ဆံုက်ေနတာ ျမင္ရရင္ မလိုလားတဲ့ အမူအရာျပမယ္။ အံႀကိတ္ျပမယ္။ လက္သီးဆုပ္ျပမယ္။ ၿပီးရင္ ဒီအေၾကာင္းကို အစရွာၿပီး စစ္ေဆးေမးျမန္းမယ္။ ခင္ဗ်ားအျပင္ထြက္သြားေနတဲ့အခ်ိန္၊ အလုပ္ခြင္ထဲမွာ အလုပ္မ်ားေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ မၾကာခဏဖုန္းဆက္မယ္။ “ မက္ေဆ့ခ်္႐ိုက္” မယ္။ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥေတြမွာ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မယ္။ သူတို႔ျဖစ္ေစခ်င္သလို၊ ေနထိုင္သြားလာေစခ်င္သလို နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ခင္ဗ်ားကို ပံုသြင္းမယ္”
ၾကမ္းျပင္ကို စိုက္ၾကည့္ၿပီး မလႈပ္မရွက္ နားေထာင္ေနတဲ့ ဘင္ဂ်မင္က မၾကားတၾကား ေမးျမန္းပါတယ္။
“ ေဒါက္တာက ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးကို သိလို႔လား”
“ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ”
“ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးက ေဒါက္တာေျပာတဲ့ ပံုစံအတိုင္းျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးက သိပ္ၿပီးပိုင္ဆိုင္လို စိတ္ျပင္းျပတယ္။ Possessive ျဖစ္တယ္လို႔ ပတ္၀န္းက်င္ကလည္း ေျပာၾကပါတယ္”
“ အဲဒီလိုအျပဳအမူေတြ ေဖာ္ထုတ္လာတာ ၾကာၿပီလား”
“ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ထပ္ၿပီးတာ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ရွိပါၿပီ။ အစတုန္းကေတာ့ သူငါ့ကိုခ်စ္လို႔ စိုးရိမ္စိတ္ရွိေနတာျဖစ္မွာပါလို႔ ယူဆခဲ့ပါတယ္။ ၾကာလာေတာ့ အဲဒီအျပဳအမူေတြက ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ လူက မလြတ္လပ္သလို၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာ ခံထားရသလိုပဲ”
“ ဒီလိုဆိုေတာ့ ဘင္ရဲ႕ဇနီးမွာ သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲမႈ ရွိႏိုင္ပါတယ္”
“ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးကို ေဒါက္တာအုန္း စစ္ေဆးၾကည့္လို႔ ရမလား”
“ ဘင္ရဲ႕ဇနီးက လိုလိုခ်င္ခ်င္ လက္ခံရင္ေတာ့ စစ္ေဆးစမ္းသပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အလြတ္သေဘာ စစ္ေဆးေပးတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အျပင္လူနာေဆးေပးခန္းမွာ တရား၀န္ၾကည့္႐ႈရမွာပါ။ သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြကို သိရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္”
“ သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲတာက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ပြားရသလဲ”
“ သ၀န္တိုစိတ္ဆိုတာ ခ်စ္သူဆံုး႐ႈံးရမွာကို စိုးရိမ္မႈက ေပါက္ဖြားလာတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ေပမယ့္ သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲျခင္းက ခ်စ္ေမတၱာကို ေဖာ္ျပတဲ့ အလင္းေရာင္မဟုတ္ပါဘူး။ သ၀န္တိုတတ္သူရဲ ႔ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးခ်ဳိ႕ယြင္းမႈ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနတဲ့ အတၱအေမွာင္တြင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲသူေတြမွာေတြ႔ရွိရတဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ၾကန္အင္လကၡဏာေတြ ရွိပါတယ္”
“ ေျပာျပပါ”
“ သူတို႔မွာ သိမ္ငယ္စိတ္ရွိတယ္၊ မိမိကုိယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈနည္းပါးတယ္။ စိတ္ထဲမွာ လံုၿခံဳမႈမရွိဘူး။ သူတို႔ခ်စ္သူအတြက္ သူတို႔မွာ အရည္အခ်င္း မျပည့္စံုဘူးလို႔ ထင္ျမင္ယူဆေနတတ္တယ္။ အိမ္ေထာင္ရွင္ျဖစ္လာေပမယ့္ ရည္းစားျဖစ္စလိုပဲ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး(Romantic Relationship)ကို လိုလားေတာင့္တေနတတ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲသူက စိုးရိမ္စိတ္မ်ားတယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားလြယ္တယ္။ မယံုသကၤာစိတ္ သံသယစိတ္မ်ားတယ္။ အဲဒါ သ၀န္တိုစိတ္လြန္ကဲသူရဲ ႔ ၾကန္အင္လကၡဏာေတြ (Jealous Personlity Traits) ျဖစ္ပါတယ္”
“ ေနာက္တစ္ခ်က္ရွိေသးတယ္။ ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ အျပစ္အနာအဆာေတြ၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို သူတစ္ပါးမွာရွိေနသလို ထင္ျမင္ယူဆတတ္တဲ့ စိတ္ျဖစ္စဥ္ကို ဘာလို႔ေခၚသလဲ”
ဘင္ဂ်မင္က အနည္းငယ္စဥ္းစားၿပီး အေျဖေပးပါတယ္။
“ Projection ကို ေျပာတာလား”
“ မွန္ပါတယ္။ ကိုယ့္မ်က္ေခ်းကို ကိုယ္မျမင္တဲ့ သေဘာပါ။ သ၀န္တိုစိတ္လြန္ကဲသူရဲ ႔ စိတ္ကူးထဲမွာ ေဖာက္ျပန္တဲ့ စိတ္ကူးယဥ္ေတြးေတာမႈေတြ ရွိတတ္တယ္။ ကိုယ့္ခင္ပြန္းအျပင္ တျခားေယာက်္ား တစ္ေယာက္ေယာက္အေပၚမွာ ၾကည္ႏူးမိတာ၊ ရင္ခုန္မိတာ၊ ဆႏၵရွိမိတာကို ခံစားရမယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာယကံရွင္ရဲ ႔” အက်င့္သိကၡာစိတ္” (Super Ego)က လက္မခံဘူး။ ဒီေတာ့” မသိစိတ္” ကလွည့္ဖ်ားတယ္။ “ ငါေဖာက္ျပန္ခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ သူေဖာက္ျပန္ေနတာ” လို႔ ယံုၾကည္လာတတ္ပါတယ္”
“ ဘာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဒါက္တာအုန္း။ ဒီအတိုင္း ဆက္သြားရင္ေတာ့ အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္ေျပမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးမွာ သ၀န္တိုစိတ္ လြန္ကဲမႈရွိတယ္ဆိုရင္ ေဆးေပးကုသၾကည့္လို႔ ရမလား”
“ သ၀န္တိုစိတ္လြန္ကဲမႈမွာ အတိုင္းအတာရွိပါတယ္။ အျဖဴနဲ႔အမည္းလို သဲသဲကြဲကြဲ မရွိပါဘူး။ ၾကားထဲမွာ မီးခိုးေရာင္အႏုအရင့္ အဆင့္ဆင့္ရွိသလိုပါပဲ။ သင့္ဇနီးရဲ ႔ သ၀န္တိုစိတ္လြန္ကဲမႈက အယူမွား စိတ္စြဲၿမဲယံုၾကည္မႈ (Delusion) အဆင့္အထိ ရွိလာရင္ေတာ့ စိတၱဇေရာဂါ ဆန္႔က်င္ေဆးကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနအထိ ေရာက္ရွိလာရင္ “ စိတၱဇဆန္တဲ့ သ၀န္တိုစိတ္” ( Morbid Jealousy) ဒါမွမဟုတ္ “ သ၀န္တို အယူမွားစိတ္စြဲ ၿမဲယံုၾကည္မႈေရာဂါ” ( Delusion of Jealousy) လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္အထိ ေရာက္ရွိလာရင္ အၾကမ္းဖက္တာရွိႏိုင္တယ္။ သံုးပြင့္ဆိုင္ဇာတ္လမ္းမွာ ဓားထိုးမႈျဖစ္ပြားတဲ့ အခန္းလိုေပါ့။
အဲဒါ့အျပင္ တျခားစိတ္ေရာဂါေတြ ခံစားေနရရင္လည္း သ၀န္တိုစိတ္လြန္ကဲတဲ့ လကၡဏာရွိတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ-အရက္စြဲေရာဂါ၊ မူးယစ္ေဆးစြဲေရာဂါ၊ စိတၱဇစိတ္က်ေရာဂါ၊ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ား စိတၱဇေရာဂါ၊ ငယ္မူျပန္မွတ္ဉာဏ္ခ်ဳိ႕ယြင္းေရာဂါ ျဖစ္ေပၚစအေျခအေန စသျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ”
“ ကြၽန္ေတာ့္ဇနီးက အဲဒီလို စိတ္ေရာဂါေတြ ခံစားေနရတယ္လို႔ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္မထင္ပါဘူး”
ေရွ႕တစ္ပတ္ ဆက္လက္ဖတ္႐ႈပါရန္
