———၊ ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———
သက္ရွည္က်န္းမာတဲ့ ဘ၀ကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြက ဘ၀သက္တမ္းကို ထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အတြက္ သတိထားၿပီး ေရွာင္ရွားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
(၁) အခ်စ္စစ္ကို ရွာရခက္ခဲလြန္းေနလွ်င္
ကိုယ့္အတြက္ အေကာင္းဆံုး ခ်စ္သူ ဒါမွမဟုတ္ အစစ္မွန္ဆံုး အိမ္ေထာင္ဖက္ ရွာရခက္ခဲေနရင္၊ အဲဒီအတြက္ စိတ္ပင္ပန္းေနရင္ ဘ၀သက္တမ္းကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဟားဗတ္ေဆးေက်ာင္းေလ့လာမႈအရ ဘယ္ေတာ့မွ လက္မထပ္ဘဲ(ခ်စ္သူလည္းမရွိဘဲ)တစ္ဦးတည္း အထီးက်န္စြာ ေနထိုင္သူေတြက ဘ၀သက္တမ္းအတြင္း ေစာေစာေသဆံုးႏိုင္ေျခ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္မႈရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
(၂) မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားလွ်င္
လူမႈဆက္ဆံေရး ညံ့ဖ်င္းလြန္းတဲ့သူေတြဟာ လူမႈဆက္ဆံေရးေကာင္းသူေတြထက္ ေစာေစာေသဆံုးႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားတယ္လို႔ ဘ႐ိုင္ဟမ္တကၠသိုလ္နဲ႔ ေျမာက္ကယ္႐ိုလီးနားတကၠသိုလ္ ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။ အထီးက်န္ၿပီး တျခားသူေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈ မျပဳတတ္သူေတြဟာ တစ္ေန႔မွာ စီးကရက္ ၁၅ လိပ္ ေသာက္သလိုမ်ဳိး ဘ၀သက္တမ္းကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္း အမ်ားအျပားနဲ႔ ေနထိုင္တဲ့ အသက္ႀကီးသူေတြဟာ ေစာေစာေသဆံုးႏိုင္ေျခ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းမႈရွိတာကိုလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ေပါင္းေဖာ္ေနထိုင္တာေၾကာင့္ အသက္ႀကီးသူေတြရဲ ႔ ဦးေႏွာက္က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။
(၃) တီဗီေရွ႕တြင္ အခ်ိန္ၾကာၾကာေနလွ်င္
တစ္ေန႔မွာ တီဗီၾကည့္ခ်ိန္ ႏွစ္နာရီရွိတိုင္း အရြယ္မတိုင္ခင္ ေသဆံုးႏိုင္ေျခ၊ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခတို႔ကို ျမင့္တက္ေစတယ္လို႔ ဟားဗတ္ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ တီဗီၾကည့္တာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆိုးက်ဳိးဟာ အထိုင္မ်ားတာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆိုးက်ဳိးနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ ေက်ာ္ခ်ိန္မွာ တီဗီၾကည့္ခ်ိန္ တစ္နာရီရွိတိုင္း ဘ၀သက္တမ္း ၂၁ ဒသမ ၈ မိနစ္ ေလ်ာ့က်မႈရွိတယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။
(၄) အဆင္သင့္အစာမ်ားကို အစားမ်ားလွ်င္
အဆင္သင့္အစာေတြကို အစားမ်ားတာေၾကာင့္ ဘ၀သက္တမ္းကို ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ တိုေတာင္းေစတယ္လို႔ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အဆင္သင့္အစာေတြဟာ အ၀လြန္ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ ေလျဖတ္တာတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
(၅) အလုပ္တစ္ခုကို ရွာေဖြေနရဆဲျဖစ္လွ်င္
အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္တာေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္ရဲ ႔ ေစာေစာေသဆံုးႏိုင္ေျခကို ၆၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ကေနဒီယန္းေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ တိုင္းျပည္ ၁၅ ခုမွ လူဦးေရ သန္း ၂၀ ကို ႏွစ္ ၄၀ ၾကာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈအရ အလုပ္မရွိတာနဲ႔ ေဆးလိပ္ေသာက္တာေတြဟာ လူေတြကို ေစာေစာေသဆံုးႏႈန္း ျမင့္မားေစတဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရး က်ဆင္းခ်ိန္အတြင္း အလုပ္ရပ္နားလိုက္ရတဲ့ အသက္ႀကီးသူေတြဟာ ဘ၀သက္တမ္း သံုးႏွစ္ခန္႔ ေလ်ာ့က်မႈရွိတာကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။
(၆) ေန႔တိုင္း အိမ္ႏွင့္အလုပ္ခြင္ အခ်ိန္ၾကာၾကာ အသြားအျပန္လုပ္ရလွ်င္
အိမ္နဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ၾကား အခ်ိန္တစ္နာရီခန္႔ အသြားအျပန္ လုပ္ရတာေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားၿပီး အထိုင္မ်ားတာလို ဆိုးက်ဳိးေတြလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ အိမ္နဲ႔ အလုပ္ခြင္ ခရီးရွည္သြားရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ ႔ ဘ၀သက္တမ္းဟာ သိသိသာသာ တိုေတာင္းမႈရွိတယ္လို႔ ဆြီဒင္တကၠသိုလ္ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ေန႔စဥ္သြားလာရတာဟာ အ၀လြန္ေရာဂါ၊ အိပ္မေပ်ာ္တာနဲ႔ အိမ္ေထာင္ကြဲျခင္း စတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။
(၇) လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္ အဆင္မေျပလွ်င္
လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ႔ ေကာင္းေကာင္းဆက္သြယ္မႈရွိသူေတြက အသက္ရွည္ရွည္ ေနရပါတယ္။ တယ္လ္အဲဗစ္တကၠသိုလ္ ေလ့လာမႈအရ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္တာေၾကာင့္ စိတ္ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္ၿပီး ဘ၀သက္တမ္းကို တိုးျမင့္ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
(၈) ဆႏၵၿပီးေျမာက္မႈ နည္းလွ်င္
ေလ့လာမႈအရ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ဆႏၵၿပီးေျမာက္မႈနည္းတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြဟာ မၾကာခဏ ဆႏၵၿပီးေျမာက္တဲ့ အမ်ဳိးသားေတြထက္ ေသဆံုးႏိုင္ ေျခ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
(၉) အိပ္ေရးမ၀လွ်င္/ အိပ္ခ်ိန္မ်ားလြန္းလွ်င္
တစ္ညမွာ အိပ္ခ်ိန္ ကိုးနာရီေက်ာ္ ဒါမွမဟုတ္ ငါးနာရီေအာက္ရွိတာက ဘ၀သက္တမ္းကို သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္တယ္လို႔ ဟားဗတ္ေဆးေက်ာင္း ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။ လူအမ်ားစုဟာ အိပ္ခ်ိန္မ်ားလြန္းတာထက္ နည္းလြန္းေနတတ္ၿပီး အိပ္ခ်ိန္နည္းလြန္းတာေၾကာင့္ ၾကာလာရင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါတခ်ဳိ ႔၊ မွတ္ဉာဏ္နဲ႔ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈဆိုင္ရာ ျပႆနာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ျမင့္တက္တာနဲ႔ ေစာေစာေသဆံုးတာတို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ လူတိုင္းခႏၶာကိုယ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ပံုမွန္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏိုင္ဖို႔ တစ္ေန႔ အိပ္ခ်ိန္ရွစ္နာရီ လုိအပ္ပါတယ္။ အိပ္ခ်ိန္ ခုနစ္နာရီေအာက္ ေလ်ာ့က်တာေၾကာင့္ ဘ၀သက္တမ္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။
(၁၀) ေသဆံုးမည္ကို ေၾကာက္ေနလွ်င္
ေသဆံုးမွာကို ေတြးေၾကာက္ေနတဲ့ ေၾကာက္စိတ္ဟာ ဘ၀သက္တမ္းကို တိုေတာင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ ေသမွာကို စိုးေၾကာက္ေနတဲ့သူေတြဟာ ပူပင္ေသာကေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈကို ျမန္ေစႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ကင္ဆာလူနာေတြမွာ ေသဆံုးမွာကို စိုးေၾကာက္ေနရင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္း ၃-၅ ဆ ပိုမ်ားေစတယ္လို႔ အေမရိကန္ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။ ေသမွာကို ေၾကာက္စိတ္ေပၚလာရင္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔အညီ စားေသာက္တာတို႔ကို လိုက္နာလိုက္ပါ၊ ဘာသာေရး ပိုလုပ္ေပးပါ၊ စိတ္ခံစားခ်က္ေကာင္းမြန္ၿပီး ေၾကာက္စိတ္ေျပေလ်ာ့သြားေစပါလိမ့္မယ္။
(၁၁) အထိုင္မ်ားလြန္းလွ်င္
တစ္ေန႔မွာ သံုးနာရီေက်ာ္ၾကာ ထိုင္တာေၾကာင့္ ဘ၀သက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ ယုတ္ေလ်ာ့ေစႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ၁၁ နာရီေက်ာ္ၾကာ ထိုင္ရင္ ေနာင္သံုးႏွစ္အတြင္း ေသဆံုးႏိုင္ေျခ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္ေစတယ္လို႔ JAMA ေဆးပညာဂ်ာနယ္ရဲ ႔ ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။
