—၊ ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး) ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—
Q. မ်က္စိမွာ ဘယ္လိုမႈိမ်ဳိး ကပ္ၿငိႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. မ်က္စိမွာကပ္ၿငိတဲ့မႈိပုိးဟာ ျမန္မာျပည္မွာ Filamentous Fungi အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ နီေပါ၊ ပါကစၥတန္၊ ျမန္မာ၊ ထုိင္းနဲ႔ အိႏၵိယ စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ က်ေရာက္တဲ့မႈိပါ။ မႈိ(Fungi)ကုိ အုပ္စုႏွစ္စုခြဲရင္ တစ္မ်ဳိးက Filamentous ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္မ်ဳိးက Yeast ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအုပ္စုႏွစ္ခုထဲမွာ ျမန္မာျပည္မွာ အေတြ႔ရအမ်ားဆုံးက Filamentous ပါ။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး သုေတသနလုပ္ခဲ့တဲ့ ေတြ႔ရွိခ်က္အရ ျမန္မာျပည္မွာ မ်က္စိေဆး႐ုံကုိ ေရာက္ရွိလာတဲ့ လူနာေတြအနက္ မ်က္စိမွာ မႈိပုိးကူးစက္မႈ ၉၉ ဒသမ ၉၉ ရာခုိင္ႏႈန္းက Filamentous Fungi ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၀ ဒသမ ၀၁ ရာခုိင္ႏႈန္းကသာ Yeast ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ကုိယ္ခံစြမ္းအားက်ဆင္းၿပီးျဖစ္ရတဲ့ Candida မႈိေၾကာင့္ မ်က္စိျပႆနာ ျဖစ္ရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္လူနာေတြမွာျဖစ္တဲ့ Filamentous Fungi ေၾကာင့္ မ်က္စိထိခုိက္မႈမွာေတာင္ အမ်ားစုက Aspergillus Species ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး က်န္တာေတြက Fusarium Species ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။
Q. ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေၾကာင့္ မ်က္စိမႈိပိုး က်ေရာက္ရတာပါလဲ ဆရာ။
A. ဆရာတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ မ်က္စိကုိ မႈိပုိးက်ေရာက္တာက ထိခုိက္ဒဏ္ရာ (Trauma) ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။ အပင္ေတြ၊ တိရစၦာန္ေတြနဲ႔ ထိခုိက္မိရာကေနျဖစ္တာ၊ ဆရာတုိ႔ႏုိင္ငံက လယ္သမားအမ်ားစုဟာ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွာ ေကာက္႐ုိးမႈိနဲ႔ ထုိးမိပါတယ္။ စပါးႏွံနဲ႔ ထိမိပါတယ္။ ဒါေတြကုိ Agricultural Injury လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဒီလုိ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရၿပီး မ်က္စိမွာ မႈိေၾကာင့္ မ်က္ၾကည္နာ(Fungal Corneal Ulcer) ျဖစ္လာပါတယ္။
“ မ်က္စိကုိ ထိခုိက္မိရင္ မ်က္ၾကည္လႊာေပၚက ကာကြယ္ေပးတဲ့ အေရျပားလႊာ Epithelium က ပြန္းပဲ့သြားပါတယ္။ အဲဒီလုိ ပြန္းပဲ့သြားတဲ့အခါ ဘာကုိမွ ကာကြယ္မႈမေပးႏုိင္ေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္က ပုိးမႊားေတြက်ေရာက္ၿပီး အလြယ္တကူ မႈိကူးစက္မႈ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေရနဲ႔ေဆးလုိက္တဲ့အတြက္ မ်က္စိတစ္၀ုိက္က အမႈိက္ေတြ၊ မႈိေတြ ကင္းစင္သြားပါတယ္။”
Q. မ်က္စိမွာမႈိေၾကာင့္ မ်က္ၾကည္နာျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. မ်က္စိမွာ မႈိေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ မ်က္ၾကည္နာျဖစ္ရင္ မ်က္စိကနီလာတယ္။ ကုိက္လာတယ္။ မႈန္လာတယ္။ ၿပီးရင္ မ်က္ၾကည္လႊာအမည္း၀ုိင္းမွာ အျဖဴဖတ္ကပ္ေနတတ္တယ္။ ဒါကုိ တခ်ဳိ ႔က အျပင္တိမ္လုိ႔ အလြယ္ေခၚၾကပါတယ္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွာ မ်က္စိထဲကို ေကာက္႐ုိးမႈိနဲ႔ ထုိးမိတာ၊ စပါးႏွံနဲ႔ ထုိးမိတာ၊ လမ္းသြားရင္း ေဘးကဆူးကုိင္းနဲ႔ ျခစ္မိတာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မ်က္စိကုိမႈိပုိးကူးစက္တတ္တယ္။ အဲဒီလုိ မေတာ္တဆထိခုိက္ဒဏ္ရာရၿပီဆုိတာနဲ႔ မ်က္စိကုိ သန္႔ရွင္းတဲ့ေရနဲ႔ စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာေပးရမယ္။ သန္႔ရွင္းတဲ့ေရဆုိတာ ေရသန္႔လုိ႔ဆုိလုိတာ မဟုတ္ဘူး။ ေန႔တုိင္းမ်က္ႏွာသစ္ေနတဲ့ေရကုိ ေျပာတာပါ။
Q. မ်က္စိမွာ မႈိစြဲတဲ့အခါ ဘယ္လိုကုသမႈ ခံယူသင့္ပါသလဲဆရာ။
A. မ်က္စိကုိ ထိခုိက္မိရင္ မ်က္ၾကည္လႊာေပၚက ကာကြယ္ေပးတဲ့အေရျပားလႊာ Epithelium က ပြန္းပဲ့သြားပါတယ္။ အဲဒီလုိ ပြန္းပဲ့သြားတဲ့အခါ ဘာကုိမွ ကာကြယ္မႈမေပးႏုိင္ေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္က ပုိးမႊားေတြ က်ေရာက္ၿပီး အလြယ္တကူ မႈိကူးစက္မႈျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေရနဲ႔ေဆးလုိက္တဲ့အတြက္ မ်က္စိတစ္၀ုိက္က အမႈိက္ေတြ၊ မႈိေတြ ကင္းစင္သြားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပြန္းပဲ့သြားတဲ့ Epithelium ကုိ အနာက်က္ေအာင္ Tetracycline မ်က္စဥ္းေဆးနဲ႔ တစ္ေန႔ေလးႀကိမ္ တစ္ပတ္ေလာက္ ထည့္လုိက္ရင္ရၿပီ။ ဒါကလည္း လက္ေတြ႔သုေတသနေတြအရ ေျပာတာပါ။ ပဲခူးတုိင္းမွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနအရ မ်က္စိဒဏ္ရာရထားတဲ့ လယ္သမားေတြမွာ ေရေဆးၿပီး တက္ထရာဆုိက္ကလင္း မ်က္စဥ္းေဆးခတ္တဲ့ အုပ္စုကတစ္စု၊ ဘာမွမလုပ္ဘဲေနတဲ့ အုပ္စုကတစ္စုဆုိၿပီး ခြဲထားၿပီး တစ္ပတ္ၾကာတဲ့အခါမွာ ေရေဆးၿပီး မ်က္စဥ္းေဆးခတ္တဲ့အုပ္စုမွာ မႈိေရာဂါပုိးကူးစက္မႈက လုံး၀မရွိသေလာက္(၀ ဒသမ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း)ပဲရွိၿပီး ဘာမွမလုပ္တဲ့အုပ္စုမွာ မႈိေရာဂါပုိးကူးစက္မႈက ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မႈိေရာဂါမရေအာင္ ကာကြယ္မႈလုပ္သင့္တာပါ။ တကယ္လုိ႔ မ်က္စိမွာ မႈိေရာဂါက်ေရာက္ခဲ့ရင္ Natamycin Eye Drops ကုိ ႏွစ္နာရီျခားတစ္ႀကိမ္ ခတ္ေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါကလည္း သုေတသနအရ Filamentous မႈိေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ မ်က္ၾကည္နာအားလုံးကုိ Natamycin နဲ႔ကုမွ သက္သာတယ္ဆုိတာ ေတြ႔ရလုိ႔ပါ။ မ်က္စဥ္းေဆးထည့္ရတဲ့ ကာလကႏွစ္လ၊ သုံးလ စသျဖင့္ ကြာျခားႏုိင္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ အနည္းဆုံး တစ္ပတ္တစ္ခါျပရပါတယ္။ မ်က္စိမွာ မႈိေရာဂါစြဲကပ္ၿပီး အခန္႔မသင့္ရင္ မ်က္ၾကည္နာျဖစ္လာမယ္။ မ်က္ၾကည္နာျဖစ္ၿပီး မကုသရင္ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ဳိးက ႏွစ္ခုရွိတယ္။ ပထမတစ္ခုက မ်က္ၾကည္လႊာေပါက္တာပါ။ မ်က္ၾကည္လႊာေပါက္ရင္ အေရးေပၚမ်က္ၾကည္လႊာ အစားထုိးကုသမႈ (Corneal Graft) လုပ္ရပါတယ္။ ဒီကုသမႈက မခက္ေပမယ့္ မ်က္ၾကည္လႊာတစ္ခုရဖုိ႔က အၾကာႀကီးေစာင့္ရတယ္။ မ်က္ၾကည္လႊာရႏုိင္ဖုိ႔က Tissue Law အရ လူနာက မဆုံးခင္မွာ မ်က္ၾကည္လႊာလွဴဒါန္းတယ္ဆုိတဲ့ ၀န္ခံခ်က္ရွိရတယ္။ ဆုံးသြားခဲ့ရင္လည္း သူ႔ေဆြမ်ဳိးေတြက မ်က္စိဘဏ္ကုိ အေၾကာင္းၾကားရတယ္။ မ်က္စိဘဏ္က လူနာဆုံးၿပီး ေလးနာရီအတြင္း ထုတ္ရတယ္။ ရလာရင္ မ်က္ၾကည္လႊာကုိ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ၾကည့္ၿပီး သုံးဖုိ႔အဆင္ေျပတယ္ဆိုမွသာ ထည့္လုိ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္ၾကည္လႊာတစ္ခုရဖုိ႔က သိပ္မလြယ္ဘူး။ အေရးေပၚအေျခအေနႀကံဳလာခဲ့ရင္ သေႏၶသားအခ်င္းရဲ ႔ အေပၚဆုံးအလႊာ(Amniotic Membrane)ကုိယူၿပီး မ်က္စိကုိ အုပ္ထားေပးရတယ္။ ဒါကုိ Amniotic Membrane Graft လုိ႔ေခၚတယ္။
ေနာက္တစ္မ်ဳိးအေနနဲ႔ မ်က္ၾကည္နာျဖစ္ၿပီး မ်က္ၾကည္လႊာမေပါက္ဘဲ Natamycin ေဆးနဲ႔ႏုိင္ရင္ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ အမာရြတ္ (Corneal Scar) ျဖစ္လာတယ္။ ဒါကုိ အျပင္တိမ္လုိ႔ေခၚတယ္။ ဒါကလည္း မျမင္ရေတာ့ မ်က္ၾကည္လႊာရေအာင္ေစာင့္ၿပီး Corneal Graft လုပ္ရပါတယ္။ဒါကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္လုိ႔ရတာေပါ့။
စပါးေစ့နဲ႔ထုိးမိတာ၊ ေကာက္႐ုိးနဲ႔ထုိးမိတာ စတဲ့ မ်က္စိကို အေသးအမႊား ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာဟာ ေရေဆးတာနဲ႔ မ်က္စဥ္းခတ္တာေတြ မလုပ္မိတာနဲ႔ပဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆုိးဆုိးရြားရြား ခံစားရတတ္ပါတယ္။ အခန္႔မသင့္ရင္ မ်က္စိကြယ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
