———၊ စူး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———
ပိုၿပီး ယံုၾကည္မႈရွိတဲ့သူ ျဖစ္လာရင္ စိတ္ကူးထားတဲ့ အလုပ္အကိုင္ရၿပီး ပိုေကာင္းတဲ့ဘ၀မွာ ေနႏိုင္မယ္လို႔ သင္ေတြးမိပါသလား။ ဘယ္သူမွေတာ့ ယံုၾကည္မႈရွိရွိ ေမြးဖြားလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ယံုၾကည္မႈရွိေအာင္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း တည္ေဆာက္ယူမွျဖစ္တာပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိတာက အလြန္အေရးပါတဲ့ အရည္အခ်င္းတစ္ရပ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ စိတ္ပညာရွင္ေတြက ေအာက္ပါအခ်က္ေတြက အလြန္အသံုး၀င္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
(၁) ခ်ီးက်ဴးစကားကို လက္ခံႏိုင္ဖို႔ ေလ့လာပါ
ခ်ီးက်ဴးစကားေျပာခံရတဲ့အခါ လူတိုင္းက မတူညီတဲ့နည္းေတြနဲ႔ တံု႔ျပန္တတ္ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြက ရွက္ရြံ႕တတ္ၿပီး ယံုၾကည္မႈမရွိသူအေတာ္မ်ားမ်ားက မဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆန္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါက သင့္ကို ခ်ီးက်ဴးစကားေျပာသူရဲ ႔ စကားကို အေလးမထားရာ ေရာက္ပါတယ္။ ခ်ီးက်ဴးစကားကို တံု႔ျပန္သင့္တဲ့ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက ႐ိုးသားစြာၿပံဳးၿပီး “ေက်းဇူးတင္ပါတယ္”လို႔ ျပန္ေျပာဖို႔ပါပဲ။ အဲဒီလူက သင့္ကို အေပၚယံေျပာ ေျပာတာလားလို႔ ဆန္းစစ္မေနပါနဲ႔။ ယံုၾကည္မႈရွိရွိနဲ႔ ေနလိုက္တာက တျခားလူေတြအျမင္မွာ ပိုဆြဲေဆာင္မႈရွိေစပါတယ္။
(၂) စင္းလံုးေခ်ာျဖစ္ဖို႔ မႀကိဳးစားသင့္ပါ
သင့္မွာ အလြန္အလုပ္မ်ားေနတယ္ဆုိပါစို႔၊ ဖုန္းေခၚရမွာက အေယာက္ ၂၀ ေလာက္၊ အစည္းအေ၀းက ၁၀ ခုေလာက္၊ အီးေမးေတြကိုလည္းဖတ္ၿပီး ျပန္ရဦးမွာ . . ဒါေတြကို ေသခ်ာဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ႏိုင္ပါ့မလားလို႔ စိတ္႐ႈပ္ေနရင္ ဘယ္လိုမွ ရလဒ္ေကာင္းထြက္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြရဲ႕ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ဖို႔ရာ ပူပင္ေသာကမထားဘဲ ေအာင္ျမင္မႈကိုပဲ ဦးတည္သြားသင့္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့သူေတြက တခ်ဳိ ႔အမွားေတြ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္လြဲတာေၾကာင့္ ေနာင္တရတာ ေတြရွိခဲ့ဖူးတာပါပဲ။ အဲဒီအမွားေတြကေန သင္ခန္းစာရယူၿပီး ေအာင္ျမင္မႈရလဒ္ကို ခူးဆြတ္ႏိုင္ခဲ့တာပါ။
(၃) စကားေျပာခ်ိန္မွာ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုၾကည့္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ
သူတို႔မ်က္စိကို ၾကည့္တာေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈကို ဆန္းစစ္သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးေတြက အသက္ ၉ လအရြယ္ကတည္းက စိတ္ခံစားမႈကို နားလည္ႏိုင္ေအာင္ သင္ယူတဲ့အေနနဲ႔ သူတို႔မိဘေတြရဲ႕ မ်က္လံုးကို ဆံုၾကည့္ေနပါၿပီ။ လိမ္ညာတတ္သူေတြက သူတို႔လိမ္ညာတာကို ဖံုးကြယ္ဖို႔ အၾကည့္ကို ေရွာင္လႊဲတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြက မ်က္လံုးခ်င္းဆံုၿပီး စကားေျပာဖို႔ ေရွာင္ေနတဲ့အခါ ဒါက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈမရွိရာ ေရာက္ပါတယ္။ လူအခ်င္းခ်င္း မ်က္လံုးခ်င္းဆံုၾကည့္တာက ယံုၾကည္မႈကို ရရွိေစတဲ့အျပင္ ကိုယ္႐ိုးသားမႈရွိေၾကာင္း သက္ေသျပရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။
(၄) ခပ္မတ္မတ္အေနအထားနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ပါ
ရင္ကိုဖြင့္တာ၊ ေက်ာျပင္ကို မတ္မတ္ထားတာနဲ႔ ယံုၾကည္မႈရွိရွိ လမ္းေလွ်ာက္တာေတြက ယံုၾကည္မႈရွိသူတစ္ဦးရဲ ႔ လကၡဏာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေခါင္းကိုေမာ့ၿပီး ေက်ာျပင္ကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္းေနကာ ေရွ႕ကိုၾကည့္လိုက္ပါ။ သင့္အနီးအနားက လူေတြက သင့္ကို သတိထားမိလာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိသူတစ္ဦးရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ဘာသာစကားဟာ စိတ္ဖိစီးမႈအဆင့္ကို ေလ်ာ့က်ေစတယ္လို႔ ေလ့လာမႈကလည္း ဆိုထားပါတယ္။
(၅) အဆိုးျမင္အေတြးေတြကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ပါ
ကိုယ့္စိတ္ထဲက အေတြးေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ခက္ခဲေပမယ့္ သတိနဲ႔ထိန္းႏိုင္ရင္ ယံုၾကည္မႈပိုရွိလာပါလိမ့္မယ္။ သင့္အေတြးေတြကို တစ္ပတ္ေလာက္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ၿပီး ယံုၾကည္မႈအားနည္းေစတဲ့ အရာတိုင္းကို ခ်ေရးၾကည့္ပါ။ ၿပီးရင္ “ငါ့မွာ စိတ္မလံုမၿခံဳျဖစ္ဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား ရွိသလား”လို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေမးၾကည့္ပါ။ ကိုယ့္အေတြးေတြကို ဆန္းစစ္အကဲခတ္ၿပီးခ်ိန္မွာ ဘာမွ အေရးမပါတာကို သေဘာေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။ အဆိုးျမင္အေတြးေတြကို ဆန္းစစ္ၿပီးခ်ိန္မွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ၊ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈေတြကို စာရင္းျပဳစုေပးပါ။ သင့္စိတ္ထဲက အဆိုးျမင္ အေတြးေတြရွိေနခ်ိန္တိုင္း ျပန္ဆန္းစစ္ေပးပါ။
(၆) မေကာင္းတဲ့အေတြးေတြကို ရပ္လိုက္ပါ
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္ေနတာကို ရပ္လိုက္တဲ့ အခိုက္အတန္႔ကို သတိထားပါ။ မေကာင္းတဲ့ အေတြးေတြကို ရပ္တန္႔ႏိုင္လိုက္ရင္ မၾကာခင္မွာ စိတ္ခံစားမႈ ပိုေကာင္းေနတာကို သတိျပဳမိမွာပါ။ မေကာင္းတဲ့ အေတြးေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈႏိုင္လိုက္ၿပီဆိုရင္ ေန႔တိုင္း သာယာေပ်ာ္ရႊင္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၇) စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈကို မွတ္သားထားပါ
ေန႔တိုင္း ကိုယ့္စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈေတြကို ဒိုင္ယာရီထဲမွာ ခ်ေရးလိုက္ရင္ အသစ္ေတြကို ပိုေရးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခ်င္လာမွာပါ။ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈ ခပ္ႀကီးႀကီးေတြကိုပဲ ေရးရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲေသးငယ္ပါေစ၊ ခ်ေရးပါ။ ဥပမာ-“မနက္စာအတြက္ ေခါက္ဆြဲသုပ္လုပ္ခဲ့တယ္”ဆိုတာမ်ဳိးက စလို႔ေပါ့။ ဒီစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈေတြက သင့္ကို ယံုၾကည္မႈရွိရွိ ေနႏိုင္ေအာင္ ပံ့ပိုးေပးပါတယ္။
(၈) ငါဘာလုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာ စဥ္းစားပါ
“ဒီအေျခအေနမွာ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိသလား” ဒါက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အခ်ိန္တိုင္း ေမးသင့္တဲ့ ေမးခြန္းပါ။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈရွိေအာင္ တည္ေဆာက္ေနခ်ိန္မွာ ဆိုရင္ေပါ့။ သင္က အျပင္ထြက္ၿပီး လမ္းမွာ ဆြဲေဆာင္မႈအရွိဆံုးသူကို စကားေျပာဖုိ႔ မလိုပါဘူး။ ကိုယ္က်င္လည္ရတဲ့ ေနရာမွာ ယံုၾကည္မႈရွိရွိနဲ႔ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးတာ၊ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးတာေတြကို လုပ္ေဆာင္ေပး႐ံုနဲ႔ အဆင္ေျပပါတယ္။
(၉) သူစိမ္းမ်ားကုိ စကားေျပာပါ
မိတ္ေဆြေတြရဲ ႔ လမ္းသဘင္ေတြသြားၿပီး ယံုၾကည္မႈရွိသူတစ္ဦးလို ပါ၀င္ေနထိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။ လူစိမ္းေတြရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ေငးေမာေနတာ၊ တစ္ေယာက္တည္း အထီးက်န္ေနတာတို႔ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ သူစိမ္းေတြနဲ႔ စကားစျမည္ေျပာဖို႔ ႀကိဳစားပါ။ အေရာင္းစာေရး၊ အေစာင့္ေတြနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး စကားေျပာပါ။
သူတို႔က မေဖာ္ေရြလည္း သက္ေသာင့္သက္သာရွိရွိသာ ေနပါ။
(၁၀) အကူအညီေတာင္းပါ
ကိုယ္ကအေရးပါတယ္၊ တန္ဖိုးရွိတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး လူတိုင္းျဖစ္လိုၾကပါတယ္။ သင့္အေနနဲ႔ တစ္ေယာက္တည္း မႏိုင္မနင္းျဖစ္ေနရင္ တျခားသူကို အကူအညီေတာင္းပါ၊ အကူအညီေပးရသူကလည္း သူ႔ကိုယ္သူ အေရးပါတယ္၊ အသံုး၀င္တယ္ဆိုတာျဖစ္ၿပီး စိတ္မလံုၿခံဳတာ၊ အထီးက်န္တာ ေလ်ာ့ပါးသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါက သင့္ကို ယံုၾကည္မႈလည္း ရွိေစပါတယ္။
(၁၁) လူမႈကြန္ရက္မွာ အခ်ိန္မျဖဳန္းပါနဲ႔
သင္သိတဲ့လူေတြရဲ ႔ ပံုေတြၾကည့္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ တျခားသူေတြနဲ႔ မႏႈိင္းယွဥ္ပါနဲ႔။ ဒီအက်င့္က ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေလးစားအထင္ႀကီးစိတ္ ထိခိုက္ေစပါတယ္။ လူမႈကြန္ရက္မွာ လူေတြက အလွဆံုးပံုေတြပဲ တင္ၾကတာပါ။ အိမ္မွာ ပံုမွန္အ၀တ္အစားနဲ႔ ေတာက္တိုမယ္ရအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ပံု တင္တာရွားပါတယ္။
