—–၊ ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္ (အာဟာရဆိုင္ရာ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး) ၊—–
ကေလးက ေမြးလာၿပီဆုိရင္ ပံုစံေလးမ်ဳိးနဲ႔ ႀကီးထြားပါတယ္။
(၁) Physical Growth ဆိုၿပီး ခႏၶာကိုယ္အျပင္ပန္း အစိတ္အပိုင္းဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး အရပ္လည္း ရွည္လာရပါမယ္။
(၂) Cognitive Development ဆိုတဲ့ ဦးေႏွာက္ဖြံ႔ၿဖိဳးႀကီးထြားလာရမယ္။
(၃) Immune ဆိုတဲ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားေကာင္းရမယ္။
(၄) Digestive ဆိုတဲ့ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ျဖစ္ေပၚလာမႈကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။
ခႏၶာကိုယ္ ႀကီးထြားဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ (Physical Growth)
Physical Growth ကို စေျပာမယ္ဆိုရင္ အမ်ားအားျဖင့္ ပထမတစ္ႏွစ္မွာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က ေမြးလာတဲ့အေလးခ်ိန္ထက္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးလာရပါမယ္။ အရပ္ကေတာ့ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွည္လာရမွာပါ။ ဒီေတာ့ အလြယ္တကူမွတ္ထားမယ္ဆိုရင္ တစ္ႏွစ္ျပည့္တာနဲ႔ ေမြးလာတာထက္ သံုးဆရွိရပါမယ္။ ေမြးကင္းစေျခာက္ေပါင္ရွိရင္ တစ္ႏွစ္ဆိုရင္ ၁၈ ေပါင္ ျဖစ္ေနရပါမယ္။ အဲဒီလိုပဲ ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္တဲ့အခါမွာဆို ေလးဆျဖစ္ရပါမယ္။ ခုႏွစ္ေပါင္နဲ႔ေမြးထားရင္ ႏွစ္ႏွစ္ျဖစ္တဲ့အခါ ၂၈ ေပါင္ျဖစ္ရပါမယ္။ အရပ္က ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေယာက္်ားေလးေရာ၊ မိန္းကေလးေရာ အနည္းဆံုး ၈၆ စင္တီမီတာ ရွိရပါမယ္။ ဒါေတြက ကေလးေတြအတြက္ စံႏႈန္းေတြပါ။
ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ (Cognitive Development)
ဦးေႏွာက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈက ေမြးၿပီး တျဖည္းျဖည္းႀကီးျပင္းလာတာနဲ႔ သံုးႏွစ္ျပည့္တဲ့အခါ လူႀကီးတစ္ေယာက္ရဲ ႔ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ႀကီးထြားေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ အရြယ္အစား၊ အေလးခ်ိန္လို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာမတို႔ေတြက ကေလးေတြကို အသက္ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ဆို ေသေသခ်ာခ်ာသင္ေပးလို႔ ရေနပါၿပီ။ သံုးႏွစ္ဆိုရင္ လူႀကီးတစ္ေယာက္လိုပဲ စနစ္တက်သိေနပါၿပီ။ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ ကေလးတစ္ေယာက္ သံုးႏွစ္အရြယ္မွာဆိုရင္ စကားလံုးေပါင္း ၉၀၀ ေလာက္သိေနၿပီလို႔ ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။
“ အဘြားေတြက ကေလးအတြက္ ထမင္းကိုနယ္ေကြၽးတဲ့အခါ ဆားနည္းနည္းထည့္တတ္ပါတယ္။ ထမင္းတစ္ဆုပ္၊ အသားတစ္တံုး၊ အာလူးတစ္လံုး၊ ပဲနီေလးကတစ္ဇြန္း၊ ပန္းမုန္လာနည္းနည္း အားလံုးကို ေရာက်ဳိၿပီး ေကြၽးတဲ့အခါ အရသာမရွိဘူး၊ စားလို႔မေကာင္းေလာက္ဘူးထင္ၿပီး ဆားနည္းနည္းထပ္ထည့္လိုက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆားမလိုပါဘူး။ မ်ားသြားရင္” . . .
ကိုယ္ခံအားစနစ္ႏွင့္ အစာေျခလမ္းေၾကာင္းစနစ္ (Immune System and Digestive System)
ကေလးအသက္ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္မွာ ခံႏိုင္ရည္အား အေတာ္ေလးရွိလာၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းက ေျခာက္လေလာက္ကစၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးလာပါၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျဖည့္စြက္စာ (Weaning Diet) စေကြၽးတာျဖစ္ပါတယ္။ အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းက အစာေတြေခ်ဖ်က္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီး ေျခာက္လေက်ာ္ရင္ အေမႏို႔တစ္မ်ဳိးတည္းနဲ႔လည္း မလံုေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ ျဖည့္စြက္စာေကြၽးတဲ့အခါ အစာကို ကေလးက စားခ်င္စဖြယ္ အရသာမ်ဳိး၊ ပံုစံမ်ဳိးရွိရပါမယ္။ ေနာက္ၿပီး ကေလးေတြက အျမင္အာ႐ံုေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ကေလးေတြၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ စိတ္၀င္စားသြားၿပီး စားခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးျဖစ္ေနရပါမယ္။
ျဖည့္စြက္စာ ဘယ္လိုစေကြၽးသင့္လဲ
ကေလးေတြကို အစာစေကြၽးေတာ့မယ္ဆိုရင္ အသီးအႏွံေလးေတြနဲ႔ စတင္သင့္ပါတယ္။ ဆရာမတို႔ဆီမွာက ကေလးကို ဆန္ျပဳတ္လိုမ်ဳိး ေကြၽးပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ထမင္းတစ္ဇြန္းရယ္၊ ၾကက္သားတစ္တံုး၊ အာလူးတစ္တံုး အကုန္ေရာက်ဳိၿပီး ေကြၽးတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အရည္ဆိုလည္း လိေမၼာ္ရည္၊ ကမၺလာရည္ စတာေတြကို အမ်ားႀကီးမဟုတ္ဘဲ နည္းနည္းခ်င္းစီ ၅၀ မီလီလီတာေလာက္ တိုက္သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ Healthy Eating Habit ကို အသီးေတြနဲ႔ စတင္ၿပီး တစ္ႏွစ္အထိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း အသားနည္းနည္း၊ အရြက္နည္းနည္း စတင္ေကြၽးလို႔ရပါတယ္။
ျဖည့္စြက္စာတြင္ အေရးပါသည့္ အာဟာရဓာတ္
ကေလးတစ္ေယာက္က လူႀကီးတစ္ေယာက္လိုအပ္တဲ့ အာဟာရထက္ ခုႏွစ္ဆလိုအပ္ပါတယ္။ လူႀကီးေတြစားသလို အမ်ားႀကီးမစားႏိုင္ေပမယ့္ အာဟာရဓာတ္ကေတာ့ ခုနစ္ဆအခ်ဳိးနဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။ အဲဒီလိုေကြၽးတဲ့အခါ အဓိကလိုအပ္တဲ့ အာဟာရဓာတ္ေတြကေတာ့ သံဓာတ္၊ ကယ္ဆီယမ္ဓာတ္၊ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္၊ လူတိန္းဓာတ္၊ ကိုလင္းဓာတ္၊ Alpha-lactalbumin၊ Alpha-linoliec Acid၊ Linoliec Acid၊ DHA စတဲ့ ဓာတ္ေတြအကုန္လံုး ပါရပါမယ္။ ဒီဓာတ္ေတြအားလံုးက ကေလးေတြရဲ ႔ ဦးေႏွာက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္လည္း အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။
တစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့အခါ ကေလးက ေကာင္းေကာင္းစားတတ္လာပါၿပီ။ ဒီအခ်ိန္မွာ မိဘေတြက ကေလးကို ပ႐ိုတင္းဓာတ္ျပည့္၀တဲ့ အစာေတြအမ်ားႀကီး ေကြၽးခဲ့မယ္ဆိုရင္ ႀကီးလာတဲ့အခါ အ၀လြန္ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အငန္ဓာတ္မ်ားတာ ေကြၽးလြန္းရင္ ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားရမွာပါ။ အဆီမ်ားတာေကြၽးရင္လည္း အသက္ရလာတဲ့အခါ ႏွလံုးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ခံစားရေစပါတယ္။ သၾကားဓာတ္မ်ားရင္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ သြားပိုးစားတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ျဖည့္စြက္စာေကြၽးတဲ့အခါ ဘာေတြေရွာင္သင့္သလဲ
သတိထားရမွာက အဘြားေတြက ကေလးအတြက္ ထမင္းကိုနယ္ေကြၽးတဲ့အခါ ဆားနည္းနည္း ထည့္တတ္ပါတယ္။ ထမင္းတစ္ဆုပ္၊ အသားတစ္တံုး၊ အာလူးတစ္လံုး၊ ပဲနီေလးကတစ္ဇြန္း၊ ပန္းမုန္လာနည္းနည္း အားလံုးကို ေရာက်ဳိၿပီး ေကြၽးတဲ့အခါ အရသာမရွိဘူး၊ စားလို႔မေကာင္းေလာက္ဘူးထင္ၿပီး ဆားနည္းနည္း ထပ္ထည့္လိုက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆားမလိုပါဘူး။ မ်ားသြားရင္ ကေလးမွာ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆားေရွာင္ပါ။ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ေကြၽးတာပိုေကာင္းပါတယ္။ ဆီတစ္ဇြန္း၊ ႏွစ္ဇြန္းေလာက္ကေတာ့ ဦးေႏွာက္ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ လိုအပ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔ေတာင္ထည့္ပါတယ္။ မလုပ္သင့္ပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက အဆင္သင့္စား ဆန္ျပဳတ္ေတြပါ။ တခ်ဳိ ႔ရယ္ဒီမိတ္ဆန္ျပဳတ္ေတြက အခ်ဳိမႈန္႔ပါတာ မ်ားပါတယ္။ လံုး၀မစားရဘူးလို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ ေကြၽးမယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္မွေကြၽးပါ။ ေျခာက္လေက်ာ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္မွာ လံုး၀မေကြၽးသင့္ပါဘူး။ တခ်ဳိ ႔မိဘေတြက ကေလးကို တစ္ႏွစ္ေလာက္ဆိုတာနဲ႔ Instant အမႈန္႔ေတြ ဥပမာ-ေကာ္ဖီမစ္၊ အိုဗာတင္း၊ မိုင္လို စတာေတြတိုက္ပါတယ္။ မတိုက္ရဘူးလို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ အသက္ႏွစ္ႏွစ္အထက္မွစၿပီး ေကာင္းေကာင္းတိုက္လို႔ရပါတယ္။ စပါကလင္အေအးတိုက္တာ၊ ဂက္စ္ပါတဲ့အခ်ဳိရည္ေတြ တိုက္တာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ႏို႔ေသာက္ရမယ့္အရြယ္မွာ ႏို႔မႀကိဳက္ေတာ့ဘဲ အခ်ဳိရည္ပဲေသာက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုရွိတာက ကေလးေတြကို ႏို႔တိုက္တာ၊ အထူးသျဖင့္ ႏြားႏို႔တိုက္တာဟာ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ဆက္မတိုက္ေတာ့တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႏြားႏို႔ကို အသက္ႀကီးတဲ့အထိ ေသာက္ရမွာပါ။ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ မိဘေတြကလည္း မတိုက္ေတာ့သလို ကေလးေတြလည္း မေသာက္ခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ဆက္ၿပီးတိုက္ေပးပါ။ အဆင္သင့္စားအစားအစာေတြကို ငယ္ငယ္ကတည္းက စားလြန္းရင္ ႀကီးလာတဲ့အခါ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆန္ျပဳတ္ေကြၽးမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္အိမ္က ခ်က္ျပဳတ္ထားတာကို ေကြၽးတာက ပိုၿပီးက်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ပါတယ္။ အသင့္ျပဳလုပ္ထားတဲ့အစာေတြ စားမယ္ဆိုလည္း တန္ေဆးလြန္ေဘးဆိုသလို ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး ေကြၽးသင့္ပါတယ္။