———၊ သြားႏွင့္ ခံတြင္းဘက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ႀကီးတစ္ဦး ၊———
Q. ခံတြင္းသန္႔စင္နည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးအေၾကာင္း သိပါရေစဆရာ။
A. ခံတြင္းသန္႔စင္နည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ေရွးကတည္းက ခံတြင္းကို နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ သန္႔စင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆားနဲ႔လက္နဲ႔ သြားတိုက္တာ၊ ေရေႏြးၾကမ္းထဲ ဆားထည့္ၿပီး ပလုတ္က်င္းတာ၊ ဆားေရငံုတာ၊ ဆားရည္နဲ႔ ပလုတ္က်င္းတာ စတဲ့ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ခံတြင္းသန္႔စင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပာကိုလည္း သံုးခဲ့သလို မီးေသြးအခဲလိုက္ ဒါမွမဟုတ္ မီးေသြးခဲကို အမႈန္႔ႀကိတ္ၿပီး သံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕သန္႔စင္နည္းေတြက သိပၸံနည္းမက်ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕သန္႔စင္နည္းေတြဆိုရင္ သြားနဲ႔ခံတြင္း က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ သဲဆပ္ျပာ၊ အုတ္နီခဲမႈန္႔နဲ႔ သဲေတြကိုသံုးၿပီး သြားနဲ႔ခံတြင္း သန္႔စင္ရင္ ေၾကြသြားလႊာကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာဆိုရင္ အိုးမည္းကိုသံုးၿပီး ခံတြင္းသန္႔စင္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆရာတို႔က ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ နယ္လွည့္ၿပီး သြားနဲ႔ခံတြင္း အခမဲ့ ကုသမႈေပးတာ၊ ပညာေပးေဟာေျပာတာေတြ လုပ္ေနေတာ့ အုန္းဆံအႏုေတြနဲ႔ သြားေတြကို ပြတ္တိုက္တာ၊ ကြမ္းသီးအခြံျခမ္းေတြနဲ႔ သြားေတြကို တိုက္တာ၊ ၀ါးပင္အႏုေလးနဲ႔တိုက္တာ၊ တမာ႐ိုးကို ၀ါးၿပီး သြားေတြကိုပြတ္တိုက္တာ စတဲ့ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ သြားနဲ႔ခံတြင္း သန္႔စင္ေရးနည္းေတြ လုပ္ေဆာင္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
အဲဒီအထဲမွာ တမာတစ္ခက္ သြားတစ္သက္ဆိုသလို တမာကို သြားတိုက္တံအျဖစ္သံုးတာက သြားနဲ႔ခံတြင္းကို သန္႔စင္ေစတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ရဟန္းသံဃာေတြသံုးတဲ့ တံပူဆိုတာ တမာ႐ိုးကို သံုးထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ သြားအတြက္ဆိုရင္ အညာတမာက ေကာင္းပါတယ္။ ေအာက္ျပည္က တမာေတြက မေကာင္းပါဘူး။ အညာတမာမွာ ပါ၀င္တဲ့ ပစၥည္းေတြက ခံတြင္းက်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တာျဖစ္ပါတယ္။ ပုဏၭရိပ္ရြက္ကို ျပဳတ္ၿပီး ငံုတဲ့ဓေလ့ထံုးစံကလည္း ခံတြင္းသန္႔စင္တဲ့နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြက အနံ႔ဆိုးေပ်ာက္ေအာင္ ဗလရွင္ေဆးျပား ငံုတယ္။ အခုေခတ္မွာေတာ့ အနံ႔ဆိုးေပ်ာက္ေအာင္ ပီေက၀ါးတာ၊ ခ်ဳိခ်ဥ္ငံုတာ စတဲ့ နည္းေတြနဲ႔လည္း ခံတြင္းအနံ႔အသက္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။
Q. ခံတြင္းသန္႔စင္တဲ့အခါ သံုးသင့္တဲ့ သြားတိုက္တံအေၾကာင္းကိုလည္း သိပါရေစဆရာ။
A. ခံတြင္းသန္႔စင္ေရးအတြက္ ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းသံုးတာ(Mechanical)နဲ႔ ဓာတ္ေပါင္းပစၥည္းသံုးတာ (Chemical)ေတြကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္း သံုးတဲ့နည္းမွာ တစ္ကမၻာလံုးသံုးေနတဲ့ ခံတြင္းသန္႔စင္နည္းက သြားပြတ္တံနဲ႔ သြားတိုက္ေဆးသံုးၿပီး သြားတိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သြားတိုက္တံကလည္း အမ်ဳိးအစားအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္သြားတိုက္တံ(Electric Toothbrush)နဲ႔ လက္ကိုသံုးရတဲ့ သြားတိုက္တံ (Manual Toothbrush) ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ပံုသဏၭာန္ကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတဲ့အျပင္ ၀က္မွင္ဘီးကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သိပၸံနည္းက်တဲ့ သြားတိုက္တံက လက္တံေျဖာင့္ရပါမယ္။ ၀က္မွင္ဘီးအသြားေတြကလည္း ညီေနရပါမယ္။ အခ်ဳိင့္၊ အခြၽန္ေတြ၊ ဘီးလိုအရာေတြပါေနရင္ မေကာင္းပါဘူး။ ႐ိုး႐ိုးလက္ကိုင္အေျဖာင့္ကိုပဲ အေမႊးေတြကလည္း ညီညာေနရပါမယ္။ ဒါမွသာ သြားႀကိဳသြားၾကားက အညစ္အေၾကးေတြကို ေကာင္းေကာင္းဖယ္ထုတ္ေပးမွာပါ။ ေသြးသားလည္ပတ္မႈ ေကာင္းဖို႔အတြက္ ႏွိပ္ေပးသလို အာနိသင္ရေစမွာပါ။ ဒါ့အျပင္ သြားဖံုးေရာင္တာကို သက္သာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သြားတိုက္တဲ့အခါ အလြန္မာတဲ့ ၀က္မွင္ဘီးကို မေရြးရပါဘူး။ ႏူးညံ့တဲ့ သြားတိုက္တံ Soft အမ်ဳိးအစားနဲ႔ Medium အမ်ဳိးအစားကို ေရြးသင့္ပါတယ္။
“ ညအိပ္ရာ၀င္ခါနီးတစ္ႀကိမ္၊ နံနက္စာစားအၿပီးတစ္ႀကိမ္ သြားနဲ႔ခံတြင္းကို စနစ္တက် သိပၸံနည္းက် သန္႔စင္ေပးရပါမယ္။ ညဘက္မွာ သြားကို ေသခ်ာႏွံ႔စပ္ေအာင္ တိုက္ေပးရင္ သြားပိုးစားေရာဂါနဲ႔ သြားဖံုးေရာဂါေတြကို ကင္းေ၀းေစပါတယ္” . . .
Q. ခံတြင္းသန္႔စင္ေရးအတြက္ ဘယ္လိုသြားတိုက္ေဆးမ်ဳိးကို ေရြးခ်ယ္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. အခုေခတ္မွာ သြားတိုက္ေဆးအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနပါၿပီ။ တ႐ုတ္၊ ထိုင္း စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက၀င္လာတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြရွိသလို ျပည္တြင္းထုတ္ သြားတိုက္ေဆးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သြားျဖဴေစတဲ့ေဆး၊ သြားေတြကို သန္႔စင္ေစတဲ့ေဆး၊ အနံ႔အရသာေကာင္းတဲ့ ေဆးဆိုၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ဆိုရင္ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ လိေမၼာ္၊ စပ်စ္ စသျဖင့္ အရသာရွိတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြကို ေဖာ္စပ္ထားသလို လူႀကီးေတြအတြက္ စိတ္ရႊင္လန္းေစမယ့္ အနံ႔ေတြ၊ Menthol ပါတာေတြဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ဘယ္တံဆိပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖလို႐ြိဳက္(Fluoride)ပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးကို သံုးသင့္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပကထုတ္တဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြမွာ ဖလို႐ြိဳက္ပါ၀င္မႈ ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးၿပီး သြားနဲ႔ခံတြင္းဘက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္အသင္းရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြ ေပၚေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဖလို႐ြိဳက္ပါ၀င္တဲ့ သြားတိုက္ေဆးကို ေရြးသံုးသင့္ပါတယ္။
Q. ခံတြင္းသန္႔စင္ၿပီး တစ္သက္တာခိုင္ၿမဲေစဖို႔ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို သိပါရေစဆရာ။
A. (၁) ဖလို႐ြိဳက္ပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးကို သံုးရပါမယ္။ ကေလးေတြအတြက္ ကေလးသြားပြတ္တံ ဒါမွမဟုတ္ လက္စြပ္ရာဘာနဲ႔ တိုက္ေပးရပါမယ္။
(၂) သြားပြတ္ႀကိဳးသံုးတာက သြားႏွစ္ေခ်ာင္းၾကားက အညစ္အေၾကးေတြသာမက သြားဖံုးအေပၚမွာ ကပ္ညိေနတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကိုလည္း ဖယ္ရွားေပးႏိုင္ပါတယ္။
(၃) သြားၾကားထိုးတံ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ သစ္သား၊ ပလတ္စတစ္၊ Synthetic စတဲ့ သြားၾကားထိုးတံ အမ်ဳိးမ်ဳိးအနက္ ပါးပါးေပ်ာ့ေပ်ာ့ အမ်ဳိးအစားကသာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ မာမာတုတ္တုတ္ သြားတိုက္တံက သြားဖံုးေတြကို ဒဏ္ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ သြားေတြကို ပြန္းပဲ့ေစႏိုင္ပါတယ္။
(၄) လွ်ာပြတ္တံ(Tooth Brush)ကလည္း လွ်ာေပၚက အညစ္အေၾကး၊ အေျမႇးပါး၊ ပိုးေတြကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။
(၅)ေငြကုန္ေၾကးက်သက္သာတဲ့ သြားနဲ႔ခံတြင္း သန္႔စင္နည္းကေတာ့ ပါးစပ္ကို ေရနဲ႔ပလုတ္က်င္းေပးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အစာစားၿပီးတိုင္း၊ အခ်ဳိရည္၊ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီစတာေတြ ေသာက္ၿပီးတိုင္း ပလုတ္က်င္းသင့္ပါတယ္။
(၆) Chemical နည္းျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ေပါင္းေဆးေတြ သံုးတာကေတာ့ ပါးစပ္ေဆးရည္(Mouthwash) နဲ႔ ငံုေဆးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြထဲမွာ ခံတြင္းအနံ႔ဆိုး ေပ်ာက္ေစတဲ့ေဆး၊ ဘက္တီးရီးယားပိုး ထိန္းေပးတဲ့ေဆး၊ သြားရဲ႕ခုခံအား တိုးတက္ေစတဲ့ေဆး၊ သြားဖံုးက်န္းမာေစတဲ့ေဆး စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ပါ၀င္ပါတယ္။ သြားပိုးစားေရာဂါကာကြယ္တဲ့ ေဆးရည္ရွိသလို သြားဖံုးေရာဂါ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ေဆးရည္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ မိမိအတြက္ သင့္ေတာ္တာကို ေရြးသံုးႏိုင္ပါတယ္။
Q. ခံတြင္းသန္႔စင္ေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ အစားအစာေတြကို သိပါရေစ ဆရာ။
A. ေန႔စဥ္စားတဲ့ အစားအစာေတြထဲမွာလည္း ခံတြင္းကို သန္႔စင္ေစတဲ့ အရာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအစာေတြက မုန္လာဥနီ၊ စိမ္းစားဥ၊ ပန္းသီး၊ ဆီးပန္းသီး၊ မာလကာသီး စတဲ့ အရည္ရႊမ္းတဲ့ အသီးအႏွံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ခံတြင္းကို ညစ္ပတ္ေစတဲ့ အစာေတြက ကန္စြန္းဥ၊ ေျပာင္းဖူး၊ အမွ်င္မ်ားတဲ့ အစာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီအစာေတြကို စားၿပီးရင္ ပလုတ္က်င္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
Q. ခံတြင္းသန္႔စင္ေရးအတြက္ တစ္ေန႔ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ သြားတိုက္သင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ညအိပ္ရာ၀င္ခါနီးတစ္ႀကိမ္၊ နံနက္စာစားအၿပီးတစ္ႀကိမ္ သြားနဲ႔ခံတြင္းကို စနစ္တက် သိပၸံနည္းက် သန္႔စင္ေပးရပါမယ္။ ညဘက္မွာ သြားကို ေသခ်ာႏွံ႔စပ္ေအာင္ တိုက္ေပးရင္ သြားပိုးစားေရာဂါနဲ႔ သြားဖံုးေရာဂါေတြကို ကင္းေ၀းေစပါတယ္။ လူတစ္ဦးက သြားတိုက္တံတစ္ေခ်ာင္းကို သီးသန္႔သံုးရပါမယ္။ မိသားစုအတူတူ မသံုးသင့္သလို သူမ်ားနဲ႔ မွ်ေ၀ၿပီးလည္း မသံုးရပါဘူး။ သြားပိုးစားေရာဂါက ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္တာေၾကာင့္ Social Disease လို႔ ေခၚပါတယ္။ သူမ်ားနဲ႔ မွ်ေ၀ၿပီး သြားတိုက္တံသံုးတာေၾကာင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ သြားတိုက္ၿပီးရင္ သြားတိုက္တံကို ေရစစ္ၿပီး ဖန္ခြက္ထဲ ေထာင္ထားရပါမယ္။ ႀကံဳသလို ပစ္မထားရပါဘူး။ ခံတြင္းသန္႔စင္ဖို႔အတြက္ ကြမ္းစားတာနဲ႔ ေဆးလိပ္ေသာက္တာကို ေရွာင္ရပါမယ္။
