—၊ ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—
Q. တခ်ဳိ႕လူေတြက မ်ဳိး႐ိုးထဲမွာ ၀တဲ့သူမပါဘဲ တစ္ေယာက္တည္း ၀ေနၾကပါတယ္။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ။
A. အ၀လြန္တာဟာ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇမရွိဘဲ အ၀လြန္တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေရာဂါေတြက မ်ဳိးဗီဇမရွိဘဲ ၀ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- Cushion Syndrome လို႔ေခၚတဲ့ အဒရီနယ္ဂလင္းက ေဟာ္မုန္းေတြမ်ားေနတဲ့ ေရာဂါစုေၾကာင့္ ၀ႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြ ဥပမာ-ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ Prader Wille Syndrome ေၾကာင့္လည္း ၀တတ္ပါတယ္။ ဟိုက္ပိုသိုင္းရြိဳက္လို႔ေခၚတဲ့ လည္ပင္းႀကီးေဟာ္မုန္းေတြ နည္းတာေၾကာင့္ ၀တတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စပ္ေဆးေတြ ေသာက္တာေၾကာင့္ ၀တတ္ပါတယ္။ စပ္ေဆးေတြထဲမွာ Dexamethasone လို႔ေခၚတဲ့ စတီး႐ြိဳက္ေဆးေတြ ပါ၀င္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီစပ္ေဆးေတြကို ဒူးနာသက္သာခ်င္လို႔ဆိုၿပီး သြား၀ယ္ေသာက္ရင္း ၀လာတာပါ။ တခ်ဳိ႕မိန္းကေလးေတြက ၀ေဆးဆိုၿပီး၀ယ္ရင္ ေဆးဆိုင္ေတြက ဒီစတီးရြိဳက္ပါတဲ့ စပ္ေဆးေတြကို ေပးတတ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဒီမိန္းကေလးက ပါးေလးေခ်ာင္က်ေနရာကေန တျဖည္းျဖည္း ပါးေလးေဖာင္းလာတယ္။ သူ႔စိတ္ထဲမွာ ၀လာတယ္ထင္တာ၊ တကယ္ေတာ့ ေဖာလာတာပါ။ ဒီလိုျဖစ္ရင္းျဖစ္ရင္း စတီးရြိဳက္ေတြ လြန္လာၿပီး Cushion Syndrome ျဖစ္လာပါတယ္။ ကုပ္ပိုးေတြ တက္လာတယ္။ မ်က္ႏွာက လျပည့္၀န္းႀကီးလို ျဖစ္လာတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းေမႊးေတြ ေပါက္လာတယ္။ အပ်ဳိေလးတန္မဲ့ ဗိုက္ေၾကာေတြ ျပတ္လာတယ္။ ပိန္တဲ့မိန္းကေလး အေတာ္မ်ားမ်ားက ၀ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး စပ္ေဆးေတြ ၀ယ္ေသာက္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ စပ္ေဆးေတြက ေသာက္လိုက္ရင္ ထမင္းစားလို႔ ေကာင္းလာတယ္၊ ကိုက္ခဲနာက်င္တာေတြ ေပ်ာက္တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ေဖာလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စပ္ေဆးေတြကို သတိထားေရွာင္ဖို႔ လိုပါတယ္။
“ သုေတသန ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရ ၀တာကို ေလွ်ာ့လိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းလည္း က်မယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းလည္း က်မယ္၊ ဒူးနာေ၀ဒနာလည္း သက္သာမယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္းလည္း ေလ်ာ့က်မယ္လို႔ ေတြ႕ရွိလာရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀တဲ့သူေတြ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့တာက” . . .
Q. မ၀ေသးတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔လည္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ထိန္းသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. မ၀ေသးတဲ့သူေတြက ကိုယ့္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ကိုယ့္ခါးကို အၿမဲတိုင္းေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က မတက္ေအာင္ ထိန္းရတာက ပိုလြယ္ပါတယ္။ ၀ၿပီးမွ ျပန္ေလွ်ာ့ရတာ ခက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြမွာ အဆင္သင့္အစာ (Junk Food)ေတြ စားတာမ်ားလို႔ ကေလးေတြက ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ အ၀လြန္တဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဒါကို ဂ႐ုစိုက္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ၀တာကို ပိန္ေအာင္ေလွ်ာ့တာက လွခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ က်န္းမာေအာင္ ေလွ်ာ့တာ၊ ေရာဂါေတြ အႏၲရာယ္ကေန ကင္းေ၀းခ်င္လို႔ ေလွ်ာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
၀ပင္၀ေသာ္ျငား Metabolically Healthy ျဖစ္ေအာင္ ေနရပါမယ္။ ဆိုလိုတာက ၀ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထပ္တက္မလာေအာင္ ထိန္းရမယ္၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အဆီပိုေတြ တက္မလာေအာင္ ထိန္းရမယ္၊ ခါးအတိုင္းအတာကို ေလွ်ာ့ခ်ရမယ္။ ဒါဆိုရင္ ၀ရင္ေတာင္မွ အသက္အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Q. ၀တာကို ေလွ်ာ့ခ်တာေၾကာင့္ ဘယ္လိုက်န္းမာေရး ေကာင္းက်ဳိးေတြကို ရရွိေစပါသလဲ ဆရာ။
A. အရင္တုန္းက ၀တဲ့သူ ပိန္ေအာင္လုပ္တာက လွခ်င္လို႔လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ပိန္မွလွမယ္ဆိုၿပီး ပိန္ေဆးေသာက္တာ၊ က်န္းမာေရးေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္တာေတြ လုပ္ၾကတယ္။ အခု အဲဒီအယူအဆ ေျပာင္းသြားပါၿပီ။ သုေတသန ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရ ၀တာကို ေလွ်ာ့လိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းလည္း က်မယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္းလည္း က်မယ္၊ ဒူးနာေ၀ဒနာလည္း သက္သာမယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္းလည္း ေလ်ာ့က်မယ္လို႔ ေတြ႕ရွိလာရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀တဲ့သူေတြ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့တာက လွခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ က်န္းမာေရးဆိုးက်ဳိးေတြ မရေအာင္၊ အသက္အႏၲရာယ္ မစိုးရိမ္ရေအာင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
