———၊ စူး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———
ဒီေန႔ေခတ္မွာ ပ်မ္းမွ်လူ႔သက္တမ္းဟာ ၇၂ ႏွစ္၀န္းက်င္လို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္းက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ က်န္းမာျခင္းနဲ႔ အိုမင္းျခင္းျဖစ္စဥ္အေပၚ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္တတ္သလဲဆိုတာ ေလ့လာမႈေတြျပဳလုပ္ရင္း အသက္ ၁၁၄ ႏွစ္အထိ အသက္ရွင္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ အဘိုးဘာနန္ဒိုရဲ႕ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ေတြကို မွ်ေ၀ေပးလိုက္ရပါတယ္။
အဘိုးဘာနန္ဒိုလာေပၚလုိကို ၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့တာေၾကာင့္ ၁၁၄ ႏွစ္အထိ အသက္ရွင္ခဲ့သူပါ။ သူက က်န္းမာေရးနဲ႔အညီ စားေသာက္ခဲ့တာေၾကာင့္ အသက္ရွည္ရတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ “ ငယ္ရြယ္ခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုေနထိုင္စားေသာက္သင့္သလဲဆိုၿပီး လူေတြက အဘိုးကို ေမးေလ့ရွိပါတယ္။ ကိုယ္စားသလို ကိုယ္ျဖစ္တာဆိုၿပီး အဘိုးက အၿမဲေျပာတတ္ပါတယ္” လို႔ ဘာနန္ဒိုက ဆိုပါတယ္။
သူေန႔စဥ္စားသမွ် အစားအေသာက္ထဲမွာ ၾသဂဲနစ္ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြနဲ႔ သစ္သီးေတြအမ်ားအျပား ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေအာက္ပါအထူးအစားအေသာက္ ငါးမ်ဳိးကေတာ့ အဓိကပါ၀င္ပစၥည္းေတြ ျဖစ္ပါသတဲ့။
(၁) ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္တို႔၏ဘုရင္- သစ္ႀကံပိုးေခါက္
သစ္ႀကံပိုးေခါက္က အရသာရွိတဲ့ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္႐ံုသာမက အစြမ္းထက္ ေဆးဖက္၀င္အစြမ္းလည္း ရွိပါတယ္။ ကင္ဆာ၊ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ဘက္တီးရီးယား/ဖန္းဂတ္စ္မႈိပိုး၀င္တာေတြကို တြန္းလွန္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ HIV ပိုးတြန္းလွန္ရာမွာလည္း ကူညီႏိုင္ပါတယ္။
(၂) ေကာင္းကင္ဘံုမွလက္ေဆာင္- ေခ်ာကလက္
ေခ်ာကလက္စားတာက က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ေခ်ာကလက္မွာ ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာ က်ေစျခင္းကေန ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္း ေလ်ာ့က်ျခင္းအထိမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး စိတ္ဖိစီးမႈကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေစတဲ့ အစြမ္းရွိပါတယ္။
(၃) သဘာ၀ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆး- ၾကက္သြန္ျဖဴ
ၾကက္သြန္ျဖဴက အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါနဲ႔ သူငယ္ျပန္ေရာဂါတို႔မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးၿပီး ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏုိင္ေျခကို ေလ်ာ့က်ေစကာ ကိုယ္တြင္းအဆိပ္အေတာက္
သန္႔စင္ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ နာမက်န္းမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။
(၄) ေရာဂါအားလံုးအတြက္ အိမ္တြင္းပစၥည္း- ပ်ားရည္
ပ်ားရည္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ငါးေထာင္ေက်ာ္ကတည္းက ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ပ်ားရည္မွာ သဘာ၀အနာက်က္အစြမ္းရွိၿပီး ပိုးသတ္ေစျခင္း၊ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္အစြမ္း ရွိေစျခင္းနဲ႔ ဘက္တီးရီးယားပိုးေသေစျခင္း စတဲ့ ဂုဏ္သတၱိေတြ ပိုင္ဆိုင္ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အသားအေရ အလွအပကိုလည္း ပံ့ပိုးေပးပါတယ္။
(၅) အသက္သခင္ အဆီ- သံလြင္ဆီ
သံလြင္ဆီစစ္စစ္မွာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ မိုႏိုမျပည့္၀ဆီပါ၀င္တာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ႏွလံုးကို က်န္းမာေစပါတယ္။ သံလြင္ဆီမွာ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပါ၀င္တာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါတို႔ ျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။
အဘိုးအေၾကာင္း
အဘိုးဘာနန္ဒိုက သူ႔ဘ၀မွာ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ မဖ်ားခဲ့ဖူးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အစာငါးမ်ဳိးကို အဓိက ထည့္သြင္းစားတဲ့အျပင္ သူ႔ဖခင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ကိုလည္း လိုက္နာခဲ့ပါသတဲ့။
“ အေဖက အနီေရာင္အသားကို မစားဖို႔ ေျပာခဲ့တာေၾကာင့္ ဘယ္ေတာ့မွ မစားခဲ့ပါဘူး။ ေဟာ့ေဒါ့၊ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္လို သေရစာေတြလည္း မစားခဲ့ပါဘူး”
မနက္တိုင္း လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ခ်က္ကစားျခင္း၊ ဆုဒိုကုကစားျခင္း စတာေတြလို က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြကိုလည္း လိုက္နာခဲ့ၿပီး စိတ္ကိုၾကည္လင္ေအာင္ထားတာနဲ႔ တက္တက္ၾကြၾကြ ေနထိုင္တာတို႔ကို လုပ္ေဆာင္တယ္လို႔ အဘိုးဘာနန္ဒိုက ဆိုပါတယ္။
“ အသက္ရွစ္ႏွစ္ကတည္းက အေဖေျပာခဲ့တဲ့ စကားတိုင္းကို အဘိုးမွတ္မိေနတုန္းပဲ” လို႔ အဘိုးဘာနန္ဒိုက ဆိုေလ့ရွိပါတယ္။