—၊ ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္ (အာဟာရဆိုင္ရာ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)မွ ေျဖၾကားေပးပါသည္။ ၊—
ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးေတြကို သင့္တင့္မွ်တတဲ့ အစာေတြစားၿပီး ညီၫြတ္မွ်တတဲ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ က်န္းမာေရးရရွိေစခ်င္ပါတယ္။ အခုေခတ္ကေလးေတြက ေက်ာင္းနဲ႔က်ဴရွင္ သြားေနတာနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ အနည္းဆံုး အားကစားတစ္ခုခုေလာက္ေတာ့ လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကေလးေတြႀကိဳက္တဲ့ အားကစား- ပင္ေပါင္ပဲ႐ိုက္႐ိုက္၊ ေဘာလံုးပဲကန္ကန္ အနည္းဆံုး တစ္ရက္ကို နာရီ၀က္နဲ႔ တစ္နာရီအၾကာ လႈပ္ရွားမႈေလးေတြလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာဂိမ္း၊ ဖုန္းနဲ႔ဂိမ္းေဆာ့တာေတြလည္း နည္းသထက္နည္းေစခ်င္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕မိဘေတြက ဟိုဟာမစားနဲ႔၊ ဒီဟာမစားနဲ႔ဆိုၿပီး ကေလးကို လိုက္ခ်ဳပ္ျခယ္တာရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ မိဘေတြကိုယ္တိုင္က အာဟာရနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး စနစ္တက် သိရွိနားလည္ၿပီး ကေလးေတြကို ေကြၽးေပးဖို႔လိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕မိဘက်ေတာ့လည္း အရမ္းေကြၽးပါတယ္။ အရမ္းေကြၽးလြန္းေတာ့ ကေလးက အသက္ႀကီးတဲ့အခါ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မထိန္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကေလးကိုခ်စ္လို႔ မ်ားမ်ားေကြၽးေပမယ့္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့ေအာင္ တြန္းပို႔ေပးသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ မွ်မွ်တတ ဂ႐ုတစိုက္ေကြၽးဖို႔ လိုပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ အနီးကပ္ေနတဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့ မိဘနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြက အဓိကနားလည္ၿပီး ကေလးေတြကို အာဟာရျပည့္၀မွ်တေအာင္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေပးပါလို႔ အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။
နံနက္စာမေရွာင္သင့္
မနက္စာကို ဘယ္ေတာ့မွမေရွာင္ပါနဲ႔။ အစာစားတဲ့အခါ စံုစံုလင္လင္စားပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ေတြက ေက်ာင္းသြားရတာေၾကာင့္ အိပ္ရာကမထႏိုင္တာ၊ က်ဴရွင္ေစာေစာသြားရတာေတြနဲ႔ မနက္စာကို မစားေတာ့ဘဲ ဒီအတိုင္းေနလိုက္တာမ်ဳိးရွိပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေန႔လယ္ပိုင္း ဗိုက္အရမ္းဆာတာေၾကာင့္ အခ်ဳိမ်ားတဲ့ မုန္႔ေတြပဲ အမ်ားႀကီးစားလိုက္တာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ မနက္စာ မစားထားတဲ့အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာလည္း ဂလူးကိုစ့္အဆင့္ကလည္း က်ေနတာေၾကာင့္ ေပါင္မုန္႔ေတြ၊ အဆီမ်ားတဲ့မုန္႔ေတြ၊ အခ်ဳိမ်ားတဲ့မုန္႔ေတြကို စားလိုက္တာမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မနက္စာစားမွသာ ဇီ၀႐ုပ္ျဖစ္ပ်က္မႈကို လံႈေဆာ္မႈျဖစ္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ အာဟာရမွ်တေအာင္စားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အရပ္ပုတဲ့သူေတြရွိပါတယ္။ ငယ္ငယ္က အသားမ်ားမ်ားမစားခဲ့ဘူး။ ႏြားႏို႔မေသာက္ခဲ့ဘူး။ ႏို႔ေသာက္ဆုိလည္း မႀကိဳက္လို႔မေသာက္ဘူးဆိုတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အရပ္ပုတယ္ဆိုတာ Malnutrition အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းတစ္မ်ဳိးပါ။ Chronic Malnutrition လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။”
သေရစာစားေတာ့မယ္ဆိုရင္
ဘာကိုစားမွာလဲ။ ဘာဂါစားမွာလား၊ အသီးေတြစားမွာလား၊ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္မွာလား၊ အဲဒါေတြကို အၿမဲတမ္းေတြးပါ။ အခုဆိုရင္ အခ်ဳိရည္အရမ္းေသာက္တာေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေသာက္တဲ့ပမာဏကို ကန္႔သတ္ထားေပးပါလို႔ ဆရာမက ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တစ္ပတ္ ဘယ္ေလာက္ေသာက္မယ္ေပါ႔။ အရမ္းႀကိဳက္ရင္ တစ္ပတ္သံုးဘူးေလာက္ပဲ ေသာက္မယ္ဆုိၿပီး ကန္႔သတ္ထားေပးရပါမယ္။ ကိုယ္စားတဲ့အစာရဲ႕ အရြယ္အစားကို သိရပါမယ္။ ဥပမာ- ကိုယ္က ဇလံုနဲ႔စားေနတာလား။ ပန္းကန္ျပားနဲ႔စားေနတာလား။ အမ်ားႀကီးစားမိေနရင္ေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ကတည္းက ၀လာႏိုင္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ၀ရင္ အသက္ႀကီးတဲ့အထိ ၀သြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ေတြကို ကိုယ္အေလးခ်ိန္မတက္ေအာင္ ထိန္းဖို႔က အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး မုန္႔ေတြကို အိမ္ကယူသြားတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဆိုင္က၀ယ္စားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆီမ်ားတာ၊ အခ်ဳိမ်ားတာေတြ ယူသြားမယ့္အစား က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္မယ့္အစာေတြ ယူသြားဖို႔ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ- သစ္သီးေတြယူသြားတာ၊ တျခားကယ္လိုရီနည္းတဲ့ အရာေတြကိုလည္း ထုတ္သြားတာမ်ဳိး လုပ္ရပါတယ္။
ဆယ္ေက်ာ္သက္ မိန္းကေလးႏွင့္ ရာသီစက္၀န္းေစာျခင္း
ျဖစ္ရတဲ့ျဖစ္စဥ္ကိုေတာ့ ေသခ်ာမသိရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခုေျပာႏိုင္တာက လူအမ်ားစု သက္တမ္းတိုလာပါတယ္။ သက္တမ္းတိုလာတာေၾကာင့္ သဘာ၀တရားအရ ကေလးေတြလည္း ရာသီလာခ်ိန္ ေစာတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ႔။ ရာသီစက္၀န္းျဖစ္တာေစာလို႔ အမ်ဳိးသမီးေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားတာနဲ႔ေတာ့ ဆက္ႏြယ္တာမ်ဳိးမရွိပါဘူး။ ျဖစ္ပြားရတဲ့ ေရာဂါ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တာနဲ႔ဆိုင္ၿပီး က်န္တဲ့ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနနဲ႔ ဘ၀ေနထိုင္မႈပံုစံေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ အစားအစာမ်ဳိးစံု စားတဲ့အခါ
ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ အစံုစားရမွာပါ။ မိန္းကေလးက ဒါစားမွ၊ ေယာက်ာ္းေလးက ဒါေတြစားမွဆိုၿပီး မခြဲျခားပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မိန္းကေလးေတြက အဲဒီအခ်ိန္မွာ အရမ္းအရပ္ထြက္ၿပီး ျမင့္တက္လာတာမ်ဳိး ေတြ႕ရတာျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းကေလးနဲ႔ ေယာက်ာ္းေလး ႀကီးထြားတဲ့အခါမွာလည္း မိန္းကေလးကေစာပါတယ္။ ေယာက္်ားေလးက ၁၅ ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းေရာက္မွ ထြားလာတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိန္းကေလးေတြ ငါးတန္း၊ ေျခာက္တန္းေလာက္ဆို အရပ္ေတြျမင့္ေနၿပီး ေယာက်ာ္းေလးေတြက်ေတာ့ ရွစ္တန္း၊ ကိုးတန္းေလာက္ေရာက္မွ တစ္ခါတည္း အရပ္ေတြထိုးတက္လာတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ေယာက္်ားေလးေတြရဲ႕ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးႏႈန္းကိုက ေနာက္က်ပါတယ္။ မိန္းကေလးကေတာ့ ပိုေစာပါတယ္။
ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ရရွိဖို႔
အသားကို တစ္ေန႔ မနက္ႏွစ္တံုး၊ ညႏွစ္တံုးေလာက္ စားေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာမတို႔က တစ္ေန႔ႏွစ္တံုးေလာက္ပဲ စားၾကတာမ်ားေတာ့ တကယ္တမ္းထြားသင့္သေလာက္ ထြားမလာပါဘူး။ ၾကက္ဥဆိုလည္း တစ္ေန႔ႏွစ္လံုး၊ ႏြားႏို႔ဆို မနက္တစ္ခြက္၊ ညတစ္ခြက္ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြက လံုး၀မစားဘဲ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြက် အသားေတြအမ်ားႀကီးစားတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အ၀လြန္တာေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ။ ဒီေတာ့ ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး အာဟာရမွ်တေအာင္ စားေပးပါ။ အရပ္ထြက္သင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ မထြက္ဘဲ ပုေနရင္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ အာဟာရမွ်တေအာင္စားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆို အရပ္ပုတဲ့သူေတြရွိပါတယ္။ ငယ္ငယ္က အသားမ်ားမ်ားမစားခဲ့ဘူး။ ႏြားႏို႔မေသာက္ခဲ့ဘူး။ ႏို႔ေသာက္ဆုိလည္း မႀကိဳက္လို႔မေသာက္ဘူးဆိုတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အရပ္ပုတယ္ဆိုတာ Malnutrition အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းတစ္မ်ဳိးပါ။ Chronic Malnutrition လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
