တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာစိုးလြင္ (သားဖြားႏွင့္ မီးယပ္အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း
Q. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးအေၾကာင္းကို သိပါရေစ ဆရာ။
A. HPV ပိုးကို ၾကြက္ႏုိ႔ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးလို႔လည္း ေခၚပါတယ္။ လက္၊ လိင္အဂၤါေတြမွာ ၾကြက္ႏို႔ေပါက္တတ္လို႔ပါ။ HPV ပိုးက အမ်ဳိးအစားေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေစတဲ့ HPV ပိုးအမ်ဳိးအစားက ၁၆ နဲ႔ ၁၈ပါ။ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးအမ်ဳိးအစားက ၁၆-၁၈ အျပင္ ၃၄- ၃၅ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္သလဲဆိုတာ မသိေသးပါဘူး။
Q. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ HPV ပိုးက ဘယ္လိုကူးစက္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ေရာဂါပိုးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေၾကာက္လြန္းတာလည္း မေကာင္းပါဘူး။ လံုး၀အေၾကာက္အလန္႔မရွိတာလည္း မေကာင္းပါဘူး။ ဆရာ့ဆီလာျပတဲ့ တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးေတြဆိုရင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္မွာေၾကာက္လို႔ ဘိုထိုင္အိမ္သာေပၚ မထိုင္ရဲဘူးတို႔၊ အိမ္သာတံခါးလက္ကိုင္ဘုကို မကိုင္ရဲဘူးတို႔ လာေျပာတာရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ပိုးက ဘယ္လိုကူးသလဲဆိုတာသိမွ ေဆာင္ရမယ့္အခ်က္ေတြ၊ ေရွာင္ရမယ့္အခ်က္ေတြကို သိနားလည္မွာပါ။ HPV ပိုးက အေရျပားခ်င္းထိေတြ႕မႈ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ လိင္ဆက္ဆံရာက ကူးစက္တတ္ပါတယ္။
“HPV ပိုးက ဆဲလ္ေတြကိုတိုက္ခိုက္တဲ့အခါ ဆဲလ္ေတြက ကုကၠဳိပင္သစ္ရြက္ေၾကြသလိုမ်ဳိး ေၾကြက်ေနပါတယ္။ ဆဲလ္ေၾကြေတြကို မိုက္ခ႐ိုစကုပ္ေအာက္မွာၾကည့္ၿပီး စစ္ေဆးလိုက္ရင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အႀကိဳအဆင့္ကို စစ္ေဆးသိရႏိုင္ပါတယ္။”
Q. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက ဘယ္လိုလူေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါသလဲ ဆရာ။
A. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဟာ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈရွိရင္၊ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားရင္၊ ကိုယ့္ခင္ပြန္းက အေပ်ာ္အပါးလိုက္စားရင္၊ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး သားသမီးအမ်ားႀကီး ေမြးတဲ့သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ ခႏၶာကုိယ္ကာကြယ္ေရးစနစ္ေတြ ေကာင္းေကာင္းမဖြံ႕ၿဖိဳးခင္ လိင္ဆက္ဆံလိုက္ရင္ ပိုးအေစာႀကီး၀င္ၿပီး ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးကို ေကာင္းေကာင္းမလိုက္နာရင္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္၊ ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ဆင္းေနရင္ HPV ပိုးကူးစက္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။
Q. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက အျဖစ္မ်ားပါသလား ဆရာ။
A. ကမၻာေပၚမွာ စကၠန္႔ ၆၀(တစ္မိနစ္) ျပည့္တိုင္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏွစ္မိနစ္ျပည့္တိုင္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာနဲ႔ ေသဆံုးေနပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားဆံုးႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။
Q. HPV ပိုး၀င္ၿပီး ဘယ္ေလာက္အၾကာမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသလဲဆရာ။
A. HPV ပိုးဟာ သားအိမ္ေခါင္းထိပ္ကိုေရာက္တာနဲ႔ ကင္ဆာကို ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ေစတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ပိုး၀င္ၿပီး ကင္ဆာျဖစ္တဲ့အဆင့္အထိ အခ်ိန္ ၁၀-၂၀ ႏွစ္ေလာက္လိုပါတယ္။ ပိုးဟာ ဆဲလ္တစ္ခုခ်င္းစီကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုက္ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ HPV ပိုးက ဆဲလ္ေတြကို တိုက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ကာလကို ကင္ဆာအႀကိဳအဆင့္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအဆင့္ေတြကို CIA I,CIA II,CIA III ဆိုၿပီးေခၚပါတယ္။ ဒီအဆင့္ေတြမွာ ေရာဂါရွာေဖြေတြ႕ရွိရင္လည္း ကုသမႈခံယူလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကင္ဆာမျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
Q. ကင္ဆာအႀကိဳအဆင့္မွာ သိရွိႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုစစ္ေဆးရမလဲ ဆရာ။
A. HPV ပိုးက ဆဲလ္ေတြကို တိုက္ခိုက္တဲ့အခါ ဆဲလ္ေတြက ကုကၠဳိပင္သစ္ရြက္ေၾကြသလိုမ်ဳိး ေၾကြက်ေနပါတယ္။ ဆဲလ္ေၾကြေတြကို မိုက္ခ႐ိုစကုပ္ေအာက္မွာၾကည့္ၿပီး စစ္ေဆးလိုက္ရင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အႀကိဳအဆင့္ကို စစ္ေဆးသိရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီစမ္းသပ္နည္းကို သားအိမ္ေခါင္းအခြၽဲေျမႇးယူစစ္ေဆးမႈ (Pap Smear)လို႔ ေခၚပါတယ္။ Pap Smear ယူဖို႔ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းအမ်ားစုမွာ သြားေရာက္စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
Q. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အႀကိဳအဆင့္မွာ ဘယ္လိုေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပသတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အႀကိဳအဆင့္တိုင္းမွာ ဘာေရာဂါလကၡဏာမွ မျပတတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရာဂါကို အသံတိတ္လူသတ္သမား (Silent Killer) လို႔ ေခၚပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ဒုကၡေပးႏိုင္မလားဆိုတာ မသိႏိုင္တဲ့အတြက္ စစ္ေဆးေပးႏိုင္မယ့္ ဆရာ၀န္ေတြဆီသြားေရာက္ၿပီး Pap Smear စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္သင့္တာပါ။ အမ်ဳိးသမီး ၁၀ ေယာက္မွာ ရွစ္ေယာက္က ပိုးရွိၿပီးသားျဖစ္တတ္လို႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးတာအျပင္ သံုးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ Pap Smear စစ္ေဆးမႈကိုလည္း ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
Q. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက လိင္ဆက္ဆံမႈ လံုး၀မရွိတဲ့ အပ်ဳိႀကီးေတြမွာေရာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါသလား ဆရာ။
A. သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက လိင္ဆက္ဆံရာက အျဖစ္မ်ားတဲ့အတြက္ အပ်ဳိႀကီးေတြမွာေကာ ျဖစ္ႏိုင္လားလို႔ေမးလာရင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္လို႔ ေျဖရမွာပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ ၁၀-၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္မွန္းမသိဘဲ ျဖစ္ရတာေၾကာင့္ပါ။ အပ်ဳိႀကီးေတြမွာ သားအိမ္ကိုယ္ထည္ကင္ဆာ ပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဒီေရာဂါက မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တတ္ပါတယ္၊ ရာသီေသြးဆံုးေနာက္က်ရင္၊ အ၀လြန္ရင္၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္၊ ကေလးမေမြးရင္ ပိုအျဖစ္မ်ားလို႔ သတိထားသင့္ပါတယ္။
