ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
ဆရာခင္ဗ်ာ ကြၽန္ေတာ့္သားေလးက အခုတေန႔ကို ၆ ခါေလာက္ ေခ်ာင္းဆိုးေနတယ္ဆရာ။ အိမ္မွာလဲ air con ကိုေတာ့ ၂၇-၂၈ ေလာက္ပဲထားတာ၊ တေန႔လံုးေတာ့ ဖြင့္ပါတယ္ဆရာ။ ႏွာလဲမၾကာမၾကာ ခ်ီတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေျခေထာက္ေလးေအးရင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးက အခု ၂ လခြဲ ရွိပါၿပီဆရာ။ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာ လမ္းၫႊန္ေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။
ကေလးငယ္ေတြေခ်ာင္းဆိုးရင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးစဥ္းစားရတယ္။ တခါတေလခက္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတယ္ဆိုတာ ခုခံကာကြယ္နည္းလုပ္တာျဖစ္တယ္။ Dry cough ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးျခင္း၊ အေအးမိတာနဲ႔ အလာဂ်ီေၾကာင့္ျဖစ္မယ္။ Wet cough ေခ်ာင္းဆိုးရင္း တခုခုထြက္မယ္၊ ေထြးအန္မယ္၊ မ်ိဳမယ္ဆိုရင္ ဗက္တီးရီးယားေတြကေန ျဖစ္ေစတာ။ ကေလးအသက္ (၄)လေအာက္မွာ ျဖစ္ခဲတယ္။ ျဖစ္လည္း စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ ေဆာင္းတြင္းမွာ ကေလးေတြ ေခ်ာင္းမ်ားမ်ားဆိုးတာဟာ Respiratory syncytial virus (RSV) ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာက ဆိုးတယ္။ ကေလးအသက္ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ သိပ္မစိုးရိမ္ရပါ။ အေအးမိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာမ်ားတယ္။ အလိုလိုေပ်ာက္တယ္။
Common Cold or Flu အေအးမိျခင္းျဖစ္ရင္ Stuffy or runny nose ႏွာရည္ယိုမယ္။ Sore throat လည္ေခ်ာင္းနာမယ္။ Dry hack အက္သံပါေအာင္ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ တခ်ဳိ႕မွာ ႏွပ္တြဲေလာင္းက်ေနမယ္။ ကိုယ္နည္းနည္းပူမယ္။ ေရ-အရည္မ်ားမ်ားတိုက္ေပးပါ။ နာေစပါ။ မိဘေတြကစိုးရိမ္လို႔ ေဆးေပးခ်င္မယ္။ အေမရိကန္ကေလးေဆးပညာအသင္းကေတာ့ ကေလးအသက္ ၆ ႏွစ္ေအာက္ကို ေဆးေပးဖို႔ မတိုက္တြန္းပါ။ ေဆးေၾကာင့္ေဘးျဖစ္မွာ စိုးရိမ္လို႔ပါ။ ကေလးအသက္ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ပ်ားရည္တိုက္တာ၊ Saline drops ဆားရည္ကို ႏွာေခါင္းထဲထည့္ေပးတာ၊ Cool-mist humidifier ေလကို ေရေငြ႕ဓါတ္မ်ားေအာင္ လုပ္ေပးတာကိုသာ လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္ပူတာနဲ႔ ေခါင္းကိုက္တာ သက္သာေအာင္ Acetaminophen ပါရာစီတေမာအရည္ တိုက္သင့္တယ္။ ဒါေတာင္ ကိုယ္အပူခ်ိန္ 100.4 F ေက်ာ္မွသာလိုမယ္။ တုပ္ေကြးဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္ျပပါ။
“ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းဟာ ကေလးအသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ေတြမွာျဖစ္တယ္။ ညအခ်ိန္ထၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးတယ္။ (ေဆာရီး)ေဟာင္သံနဲ႔တူတယ္။ အသက္႐ွဴရခက္မယ္။ အေအးမိလို႔ျဖစ္တာပါ။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက ေလျပြန္ႀကီးကုိေရာင္ေစရင္ ဖ်ံအသံလိုေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ အသက္႐ွဴသြင္းရာမွာ ခက္ေစမယ္။”
Croup (Barking cough) ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းဟာ ကေလးအသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ ညအခ်ိန္ထၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးတယ္။ (ေဆာရီး) ေဟာင္သံနဲ႔တူတယ္။ အသက္႐ွဴရခက္မယ္။ အေအးမိလို႔ျဖစ္တာပါ။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက ေလျပြန္ႀကီးကုိေရာင္ေစရင္ ဖ်ံအသံလိုေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ အသက္႐ွဴသြင္းရာမွာ ခက္ေစမယ္။ ကေလးကို ေရေႏြးေငြ႕႐ွဴပါေစ။ ညေနခင္းေလ႐ွဴေစတာလည္း ေကာင္းတယ္။ cool-mist humidifier ကိရိယာသံုးပါ။
Pneumonia ႏူမိုးနီးယားဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကေနေရာ ဗက္တီးရီးယားေတြကေနပါ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အေအးမိရာကေနလည္း ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တုပ္ေကြးကေနလည္း ဆက္ျဖစ္တယ္။ Wet and phlegmy ေခ်ာင္းအစိုဆိုးမယ္။ ခြၽဲထြက္မယ္။ ခြၽဲအေရာင္အေနနဲ႔ ခပ္စိမ္းစိမ္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗက္တီးရီးယားကေန ျဖစ္တာအတြက္ ပိုးေသေဆးလိုတယ္။ ဆရာ၀န္ျပပါ။Bronchiolitis or Asthma ပန္းနာလို ေလျပြန္ငယ္ေလးေတြ ေရာင္ျခင္းျဖစ္ရင္ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ႏွာရည္ယိုမယ္။ Wheezing ေခၚ အသက္႐ွဴသံက စီစီစီစီနဲ႔ၾကားရမယ္။ ေလ၀င္ရထြက္ရ ခက္ေနလို႔ျဖစ္တယ္။ မိသားစုရာဇ၀င္ ရွိႏိုင္တယ္။ အလာဂ်ီရာဇ၀င္ ရွိႏိုင္တယ္။ ႏွင္းခူနာရာဇ၀င္ ရွိႏိုင္တယ္။ ကေလး ၁ ႏွစ္ေအာက္မွာျဖစ္တာက Respiratory syncytial virus (RSV) ေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကေလးအသက္ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ဒီပိုးကေန အေအးမိတာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကိုယ္နည္းနည္းပူမယ္။ ႏွာရည္ယိုမယ္။ အစားပ်က္မယ္။ အသက္ကို ပင့္ရွဴေနရမယ္။ မအိပ္ႏိုင္ျဖစ္မယ္။ ေလျပြန္က်ယ္ေဆးလိုတယ္။
Whooping Cough ၾကက္ညႇာေခ်ာင္းဆိုးဆိုတာ ဆိုး၀ါးတယ္။ အသက္ကိုုရန္ရွာႏိုင္တယ္။ DPT ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးသံက ထူးျခားတယ္။ Whoop အသံက်ယ္ၿပီးျမန္တဲ့ ဟြတ္ဟြတ္သံမည္မယ္။ လွ်ာထြက္ေနမယ္။ မ်က္လံုးျပာေနမယ္။ မ်က္ႏွာလည္းျပာေနမယ္။ Foreign Object အသက္႐ွဴလမ္းထဲ တခုခု၀င္လို႔လည္း ေခ်ာင္းဆိုးတာရွိတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးသံေသးေသးနဲ႔ ဖုတ္လိႈက္ဖုတ္လိႈက္ေနမယ္။ အဆက္မျပတ္ဆိုးမယ္။
