ေဒါက္တာမိုးေအာင္ေက်ာ္ႏိုင္ (အေထြေထြေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး) ေျဖၾကားသည္။
Q. လူစုေ၀းတာေၾကာင့္ ၀ူဟန္ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ဘယ္လိုအက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ၀ူဟန္ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ လူစုလူေ၀းျပႆနာအေၾကာင္းေျပာရရင္ ထင္ထင္ရွားရွားသိႏိုင္တာက ေတာင္ကိုရီးယားပါ။ ပိုးရွိသူတစ္ဦးက ဘုရား၀တ္ျပဳတဲ့ေနရာသြားရင္း အဲဒီေနရာက လူေတြရာနဲ႔ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားမႈျဖစ္ခဲ့တယ္။ လတ္တေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပိုးရွိတယ္ဆိုတဲ့ Confrim Case မရွိေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပိုးရွိသူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနႏိုင္တယ္။ ပိုးရွိတဲ့သူကတစ္ဆင့္ ကူးစက္ခံရသူေတြလည္း ရွိေနႏိုင္တယ္။ လကၡဏာမျပေသးတာရယ္၊ အဆုတ္ေရာင္ၿပီး ေသဆံုးတဲ့အထိ မရွိေသးတာရယ္ပါပဲ။ အဓိကျပႆနာက ၀ူဟန္ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး၀င္ၿပီး ႏွစ္ပတ္အတြင္း လကၡဏာမျပေသးဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္က ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးႀကီးေနတာ။ လကၡဏာစျပျပခ်င္းမွာလည္း မျပင္းထန္ဘူး၊ တစ္ပတ္ေလာက္ေနမွ အဆုတ္ထဲေရာက္ၿပီး ေရာဂါလကၡဏာက ျပင္းထန္တာျဖစ္တယ္။ ဆိုလိုတာက ပိုးစပ်ဳိးခ်ိန္ေကာ ပိုးစ၀င္ၿပီးခ်ိန္ေတြမွာ ပိုးရွိသူက သာမန္လူေတြနဲ႔မျခား သြားလာလႈပ္ရွားႏိုင္တယ္။
လူစုလူေ၀း ပြဲလမ္းသဘင္တစ္ခုမွာ ေရာဂါပိုးရွိသူတစ္ဦးေရာက္သြားခဲ့ရင္ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ကူးစက္တဲ့နည္းေတြက အမ်ားစုသိၿပီးသားပါ။
(၁) ႏွာေစး/ေခ်ာင္းဆိုးက ထြက္လာတဲ့ အမႈန္အမႊားက အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းထဲ တိုက္႐ိုက္၀င္တဲ့အခါ
(၂) ႏွာေစး/ေခ်ာင္းဆိုးက ထြက္လာတဲ့ အမႈန္အမႊားက်က်န္ခဲ့တဲ့ အရာ၀တၱဳေတြကို လက္နဲ႔ကိုင္မိၿပီး ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္မွာ ထိေတြ႕တဲ့အခါ ကူးႏိုင္တဲ့အတြက္ လူစုလူေ၀းထဲ ပိုးရွိသူတစ္ဦး၀င္လာရင္ တျခားလူေတြကို ဒီနည္းေတြနဲ႔ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏုိင္ပါတယ္။
လူစုလူေ၀းထဲမွာ လူေတြက တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး နီးကပ္ေနတဲ့အတြက္ လက္ဘယ္ေလာက္ေဆးေဆး၊ ပိုးရွိသူတစ္ဦးဆီကေန အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ ပိုးကူးစက္ႏိုင္ေျခက သိပ္မ်ားတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္က ေသးငယ္တဲ့အတြက္ ႏွာေစး/ေခ်ာင္းဆုိးခ်ိန္ ေလတိုက္လိုက္ရင္ ေလနဲ႔အတူပါသြားၿပီး အဲဒီေလကို ႐ွဴ႐ႈိက္မိတဲ့ သူေတြက ကူးစက္ႏိုင္ေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူစုလူေ၀းကိစၥေတြကို တားဆီးရတာက ပိုး၀င္ၿပီး လကၡဏာမျပတဲ့သူ၊ လကၡဏာရွိေပမယ့္လည္း မျပင္းထန္တဲ့အတြက္ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြကို သြားလာေနတဲ့သူမ်ားပါခဲ့ရင္ သူ႔အနားမွာရွိတဲ့ လူဆယ္ဂဏန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ကူးစက္တဲ့ အေထာက္အထားေတြရွိလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ လူစုလူေ၀းထဲ မသြားပါနဲ႔လို႔ ေျပာေပမယ့္ သူနဲ႔ထိစပ္တဲ့သူက သြားခဲ့ရင္/သြားတဲ့သူက ကူးစက္ၿပီး ျပန္လာတာမ်ဳိးျဖစ္ခဲ့ရင္ အိမ္ကမိသားစု၀င္ေတြအားလံုး ကူးစက္ႏိုင္ေျခက ရွိေနျပန္တယ္။
႐ိုး႐ိုးဖ်ားတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ အသက္႐ွဴမ၀တာေတြျဖစ္ရင္ သူတို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္လူနာအျဖစ္နဲ႔ ေဆး႐ံုမွာထားရမယ္။ သူတို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ကုသရတဲ့ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြက PPE အကာအကြယ္ေတြ ယူရမယ္။ ကုန္က်စရိတ္ကမ်ားတယ္။ ဒီ့ထက္ပိုဆိုးလာရင္ အဆုတ္ေရာင္လာတဲ့အဆင့္ ေရာက္လာရင္၊ ျပင္းထန္လာရင္ အသက္႐ွဴစက္ေတြက လိုလာျပန္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အသက္႐ွဴစက္ေတြက လက္ရွိမက်န္းမာတဲ့ လူနာေတြမွာ သံုးစြဲေနရတာေၾကာင့္ အသစ္ျဖစ္လာတဲ့ အဆုတ္ေရာင္လူနာေတြမ်ားလာခဲ့ရင္ အသက္႐ွဴစက္မရဘဲ ေသဆံုးမယ့္သူေတြ မ်ားလာႏိုင္တဲ့အတြက္ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကေနၾကတာ။
အခုက ဘာမွမျဖစ္ေသးလို႔ ေအးေအးလူလူေနႏိုင္တာ၊ တစ္ေယာက္ကမ်ား Positive ျဖစ္လာရင္၊ အဆုတ္ေရာင္လူနာေတြ မ်ားလာရင္ ဒီအေနအထားက ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ခက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလိုႏိုင္ငံတကာမွာ ပ်ံ႕ေနခ်ိန္မွာ ကိုယ့္၀န္းက်င္ကလူေတြကို ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရွိၿပီး လကၡဏာမျပေသးသူလို႔ ယူဆကာကြယ္ထားရင္ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။
(၁) ကိုယ့္လက္ကို မ်က္ႏွာ၊ ႏွာေခါင္းနဲ႔ မထိေတြ႕ခင္မွာ ေဆးေၾကာဖို႔ လိုပါတယ္။
(၂) အခုေနာက္ပိုင္း ပိုက္ဆံေတြကေနတစ္ဆင့္ ကူးစက္တယ္လို႔ သတင္းထုတ္ျပန္လာတဲ့အတြက္ ပိုက္ဆံကိုင္တြယ္ၿပီးတုိင္း လက္ေဆးရပါမယ္။
(၃) အမ်ားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ တံခါးလက္ကိုင္၊ ေလွကားလက္ရမ္း စတာေတြကအစ ကိုင္တြယ္ၿပီးတုိင္း လက္ေဆးရပါမယ္။
(၄) တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းေရး စတာေတြကိုပါ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေနရင္ ၀ူဟန္ဗုိင္းရပ္စ္တင္မက တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ကိုပါ ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္။
လူစုလူေ၀းကေနတစ္ဆင့္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္သင့္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ပြဲလမ္းသဘင္တခ်ဳိ႕ေတာင္ ရပ္ဆိုင္းတဲ့အေနအထားေတြကို ၾကားေနရပါတယ္။ ကိုယ့္ေဒသအလိုက္ က်င္းပမယ့္ လူစုလူေ၀းပြဲလမ္းသဘင္ အခမ္းအနားကိုလည္း တတ္ႏိုင္သမွ် ရပ္ဆိုင္းသင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳလိုပါတယ္။
