Q. ကေလးေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈက ဘယ္အခ်ိန္က စတင္ျဖစ္ေပၚလဲ ဆရာမ။
ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္ (အာဟာရဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)
A. ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဟာ သူ႔ကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္တဲ့အခ်ိန္ကတည္းက စပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ငါးလက စတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာဆို ဦးေႏွာက္စျဖစ္လာမယ့္ Myelin Neurone ေတြက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ Proliferation (ဆဲလ္ပြားျခင္း)ျဖစ္လာၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးလာပါၿပီ။ Sinus ေတြက တစ္စတစေပၚလာပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတဲ့အခါ ကိုယ္၀န္ငါးလေလာက္မွာဆို ဦးေႏွာက္ရဲ႕အေလးခ်ိန္က ၅၀ ဂရမ္ရွိလာပါၿပီး အလုပ္ေတြ စတင္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကေလးေတြ ေမြးဖြားလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္အေလးခ်ိန္က ၃၅၀ ဂရမ္ေလာက္ ရွိလာၿပီး ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္က ေတာ္ေတာ္ေလး ဖြံ႕ၿဖိဳးေနပါၿပီ။ သံုးႏွစ္ဆိုရင္ပဲ လူႀကီးဦးေႏွာက္ရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုရွိေနပါၿပီ။
Q. ကေလးဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လို အာဟာရဓာတ္ေတြမီွ၀ဲဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာမ။
A. ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလမွာ ကေလးရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ မိခင္ေတြအေနနဲ႔ အစားအေသာက္ထဲမွာ ဇင့္ဓာတ္ပါတာ၊ အိုမီဂါ ၃ဖက္တီးအက္စစ္ ပါတာေတြစားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ငါးကို အဓိကစားခိုင္းပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္က ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ေတြရဲ႕ အေျမႇးပါးကို ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္လို႔ပါ။ အသီးအရြက္ထဲမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ေထာပတ္သီးပါ။ ေထာပတ္သီးထဲမွာ အိုမီဂါ ၆ တို႔ ၉ တို႔လည္း ပါပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဒီလိုအစားအစာေတြ မစားျဖစ္ဘူးဆိုရင္လည္း ျဖည့္စြက္စာအေနနဲ႔ အိုမီဂါ ၃ ေဆးလံုးေတြလည္း ေသာက္လို႔ရပါတယ္။ တျခားလိုအပ္တဲ့ ဓာတ္ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။
Q. အိုမီဂါ ၃ဖက္တီးအက္စစ္ ရရွိႏိုင္တဲ့ သဘာ၀အစားအစာေတြ ေျပာျပေပးပါ ဆရာမ။
A. သဘာ၀အစားအစာကေတာ့ ငါးပါ။ ေဆာ္လမြန္ငါး၊ ဆာဒင္းငါး၊ တူနာငါးတို႔ ငါးမ်ဳိးက အိုမီဂါ ၃ အမ်ားဆံုးရွိပါတယ္။ ငါးမ်ားမ်ားစားလို႔ ဆိုေပမယ့္ မာက်ဴရီဓာတ္ေတြ ၀င္ထားႏိုင္တဲ့ ငါးအႀကီးႀကီးေတြ ဥပမာ- ငါးမန္းတို႔လို၊ ဓားရွည္နဲ႔တူတဲ့ ငါးစတာေတြကို ေရွာင္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာမတို႔က ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေတြကို ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ဳိကို ေရွာင္ခိုင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Q. ကိုယ္၀န္စေဆာင္တဲ့အခါ ဘယ္လိုဓာတ္ေတြ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာမ။
A. ကိုယ္၀န္စေဆာင္ကတည္း ပ႐ိုတင္း(အသားဓာတ္) ကို အားျဖည့္ရပါမယ္။ အသားအျပင္ ႏို႔ကိုလည္း ေသာက္ရပါမယ္။ သဘာ၀ႏြားႏို႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏို႔မႈန္႔ျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္တာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ္၀န္ေဆာင္တဲ့အခါ ကိုလင္းဓာတ္ Choline ပါ၀င္တဲ့ အစားအစာေတြကိုလည္း စားေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုလင္းကလည္း ကေလးရဲ႕ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုလင္းဆိုကေတာ့ မရွိမျဖစ္ အာဟာရဓာတ္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဘီ အုပ္စု၀င္ျဖစ္ၿပီး သူရဲ႕ Precusor ေတြကေတာ့ Sphingomyelin? Phosphatidycholi ? Acetylcolin တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ မွတ္္ဥာဏ္အတြက္ အရမ္းပဲအေရးႀကီးသလို ျကြက္သားလႈပ္ရွားမႈမွာလည္း ပါ၀င္ေနတဲ့ ဓာတ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
Q. ကိုလင္းဓာတ္ကို ဘယ္ေလာက္ပမာဏ ရရွိဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာမ။
A. ကုိလင္းဓာတ္ကို ကေလးေတြမွာ ဘယ္ေလာက္လိုသလဲဆိုေတာ့ တစ္ေန႔တာအတြက္ –
ကေလးေမြးခါစကေန ၆ လထိကို ၁၂၅ မီလီ ဂရမ္ပဲလိုပါတယ္။
၇-၁၂ လထိကို ၂၅၀ မီလီဂရမ္
၁-၃ ႏွစ္ဆို ၂၀၀ မီလီဂရမ္
၄-၈ ႏွစ္ဆို ၂၅၀ မီလီဂရမ္ လိုအပ္ပါတယ္။
ကိုလင္းဓာတ္မ်ားတဲ့ အစာေတြကေတာ့ ၾကက္သား၊ ႏို႔၊ တုိဟူး၊ ၾကက္ဥျပဳတ္၊ ေျမပဲ၊ အမဲအသည္း စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလင္းမ်ားတဲ့ အစားအစာေတြကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရွိကတည္းက စနစ္တက် ေသေသခ်ာ စားထားသင့္ပါတယ္။
Q. ကေလးေမြးၿပီးတဲ့အခါေရာ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာမ။
A. ကေလးေမြးၿပီး မိခင္ႏို႔တိုက္တဲ့အခ်ိန္ ေျခာက္လ
“ ကေလးေတြမွာ ဦးေႏွာက္တစ္သွ်ဴးပ်က္စီးတာ ကာကြယ္ဖို႔ အန္တီေအာက္ဆီးဒင့္မ်ားမ်ားပါတဲ့ အစာေတြကိုလည္း ေကြၽးရပါမယ္။ အစိမ္းေရာင္အရြက္ေတြ၊ အ၀ါေရာင္ရွိတဲ့ အသီးေတြ၊ ကၫြတ္တို႔လို ဟင္းႏုႏြယ္တို႔ကို မ်ားမ်ားစားရမယ္။ ေနာက္ၿပီး သေဘာၤသီး၊ ဘယ္ရီသီးေတြ စားေပးရပါမယ္။”
အတြင္းမွာ ကေလးရဲ႕ဦးေႏွာက္က ဆက္လက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေနၿပီး အခုေနာက္ပိုင္းမွာဆို ႏို႔တိုက္တဲ့ မိခင္ေတြရဲ႕ ကေလးရဲ႕ဥာဏ္ရည္က အေတာ္ေလးထက္ျမက္တာကို ေတြ႕လာရတာက ေတြ႕လာရပါတယ္။ ကေလးတစ္သိန္းေက်ာ္ေလာက္ကို မိခင္ႏို႔တိုက္တဲ့ကေလးနဲ႔ မိခင္ႏို႔ေသေသခ်ာခ်ာတိုက္ေကြၽးမခံရတဲ့ ကေလးဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးခြဲေလ့လာတဲ့ေနရာမွာ မိခင္ႏို႔စို႔ရတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕အိုင္က်ဴက အေတာ္ေလးျမင့္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိခင္က ႏို႔ရည္ကတကယ့္ကို အာဟာရျပည့္၀ၿပီး စြမ္းအင္ေတြေပးႏိုင္ဖို႔ မိခင္ကိုယ္တိုင္ကလည္း အာဟာရစံုလင္ေအာင္ အျပည့္အ၀စားေပးရမွာပါ။
Q. မိခင္ႏို႔တိုက္တာေၾကာင့္ ကေလးရဲ႕ဦးေႏွာက္အတြက္ ေနာက္ထပ္ဘယ္လို အက်ဳိးေက်းဇူးေတြရရွိႏိုင္ပါသလဲ ဆရာမ။
A. မိခင္ႏို႔မွာဆိုရင္ Alpha Albumin ပ႐ိုတင္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ သၾကားဓာတ္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Lactose ကို ထုတ္လုပ္ကာ ကေလးေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ အသားဓာတ္ျပည့္၀မႈနဲ႔ အိပ္ေရး၀မႈတို႔ကို အားေပးပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြက ဂ်ီက်ၿပီး ေကာင္းေကာင္းမအိပ္တဲ့အခါ သူရဲ႕ဦးေႏွာက္မွာရွိတဲ့ Myelin က အလုပ္မလုပ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြရဲ႕ Weaning Diet မွာ ပ႐ိုတင္းေတြ ပိုေကြၽးရတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အခုေနာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဟာ အူလမ္းေၾကာင္းနဲ႔လည္း ဆိုင္လာပါတယ္။
Q. ကေလးဦးေႏွာက္တစ္သွ်ဴး မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့အစားအစာေတြေရာ ရွိပါသလားဆရာမ။
A. ကေလးေတြမွာ ဦးေႏွာက္တစ္သွ်ဴး ပ်က္စီးတာ ကာကြယ္ဖို႔ အန္တီေအာက္ဆီးဒင့္မ်ားမ်ားပါတဲ့ အစာေတြကိုလည္းေကြၽးရပါမယ္။ အစိမ္းေရာင္အရြက္ေတြ၊ အ၀ါေရာင္ရွိတဲ့အသီးေတြ၊ ကၫြတ္တို႔လို ဟင္းႏုႏြယ္တို႔ကို မ်ားမ်ားစားရမယ္။ ေနာက္ၿပီး သေဘာၤသီး၊ ဘယ္ရီသီးေတြ စားေပးရပါမယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
