Healthy Life Ad
Health Tips

ေက်ာက္ကပ္ေ၀ဒနာရွင္တို႔ ပိုတက္စီယမ္ေလ်ာ့နည္းစြာ ရရွိေစရန္

ေဒါက္တာေဒၚ၀င္း၀င္းျမင့္ (အာဟာရဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)

ဟင္းသီးဟင္းရြက္အားလံုးနီးပါးမွာ ပိုတက္ဆီယမ္ပါပါတယ္။ တခ်ဳိ႕တေလကေတာ့ ခ်က္ျပဳတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေရထဲပါသြားတတ္ပါတယ္။ ပိုတက္ဆီယမ္ဓာတ္ ပါ၀င္ႏႈန္းျမင့္မားတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကို ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဆီနဲ႔ေၾကာ္တာ ခ်က္တာမလုပ္ခင္မွာ ေရလံုျပဳတ္တာ၊ ေရေႏြးေဖ်ာတာလုပ္ၿပီး အဲဒီေရေတြကို သြန္ပစ္လိုက္ပါ။ အာလူးနဲ႔ အျမစ္စားရတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကိုေတာ့ အပုိင္းအစေတြ လွီးျဖတ္ၿပီး ေရမ်ားမ်ားနဲ႔ ျပဳတ္ေပးရင္လည္း အဲဒီထဲမွာရွိတဲ့ ပိုတက္ဆီယမ္ဓာတ္ေတြကို ေလ်ာ့နည္းေစႏုိင္ပါတယ္။

ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ ပါ၀င္မႈနည္းသည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား

ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ အနည္းငယ္ပါ၀င္ၿပီး အဓိက ေရြးခ်ယ္စားေသာက္သင့္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကေတာ့ ခရမ္းသီး၊ ဗူးသီး၊ င႐ုတ္သီးအပြ၊ သခြားသီး၊ ေက်ာက္ဖ႐ံုသီး၊ ေဆာင္းဖရဲ၊ သခြားေမႊး၊ ဆလတ္ရြက္၊ ပဲပင္ေပါက္၊ တ႐ုတ္မုန္လာဥ၊ မုန္လာဥ၊ ၾကက္သြန္ၿမိတ္၊ ပဲေတာင့္ရွည္၊ ျပင္သစ္ပဲေတာင့္၊ ၾကက္သြန္နီ၊ သခြားဖ႐ံုသီး စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ပိုတက္ဆီယမ္ အသင့္အတင့္ ပါ၀င္သည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား

ဒီဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကိုေတာ့ တစ္ပတ္မွာသံုးႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္စားသံုးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ႐ံုးပတီသီး၊ တ႐ုတ္ေဂၚဖီထုပ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ တ႐ုတ္နံနံ၊ ဟင္းခတ္ၾကက္သြန္ၿမိတ္၊ ကၫြတ္၊ င႐ုတ္သီးအစိမ္းေရာင္၊ အနီေရာင္၊ ပဲနီေလးျပဳတ္၊ ပဲဟင္း၊ ပဲသီးစိမ္း၊ ေရႊဖ႐ံုသီး၊ ပဲလိပ္ျပာ၊ သၾကားေျပာင္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ပတ္ ႏွစ္ႀကိမ္ေလာက္ပဲ စားသင့္သည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား

ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ေတြအေနနဲ႔ တစ္ပတ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္သာ ေရြးျခယ္စားေသာက္သင့္တဲ့ အသီးအရြက္ေတြကေတာ့ ကိုက္လန္၊ မုန္ညႇင္းရြက္၊ ေဂၚဖီထုပ္စိမ္း၊ ကန္စြန္းဥရြက္၊ သစ္တက္မိႈ၊ မိႈ(လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္)၊ မွ်စ္(အစိမ္း)၊ အာလူးအရြယ္အစားစံု၊ အာလူးေၾကာ္၊ ေမ်ာက္ဥ၊ ကန္စြမ္းဥ၊ ခရမ္းခ်ဥ္အႏွစ္၊ ၾကာ၊ ကုလားပဲ၊ ေရေမွာ္ပင္ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ပိုတက္စီယမ္နည္းေသာ သစ္သီးမ်ား

ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြၿပီးေတာ့ သစ္သီးေတြကို ၫႊန္ရမယ္ဆိုရင္ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ ပါ၀င္မႈနည္းတဲ့ သစ္သီးေတြကေတာ့ ပန္းသီး၊ သစ္ေတာ္သီး၊ ေဇာင္းလ်ားသီး၊ ဂရိတ္ဖ႐ု(ေရွာက္ခါးသီးႀကီး)၊ သံပုယိုသီး၊ မင္းဂြတ္၊ ႏွင္းသီး၊ ဘလူးဘယ္ရီ၊ တည္သီး စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ပိုတက္ဆီယမ္ အသင့္အတင့္ပါ၀င္ေသာ သစ္သီးမ်ာ

ပိုတက္ဆီယမ္ပါ၀င္မႈ အသင့္အတင့္ရွိၿပီး တစ္ပတ္သံုးႀကိမ္စားႏိုင္တဲ့ သစ္သီးေတြကေတာ့ သေဘၤာသီး၊ မာလာကာသီး၊ တ႐ုတ္လိေမၼာ္သီး၊ သံပရာသီး၊ ကြၽဲေကာသီး၊ လိုင္ခ်ီးသီး၊ မက္မြန္သီး၊ တ႐ုတ္ဇီးသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ခ်ယ္ရီသီးစတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ေ၀ဒနာရွင္အတြက္ အစားေသာက္အေရးႀကီးပံု

နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ (Chronic Kidney Disease) က အမ်ားအားျဖင့္ Renal Faliure ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ေဆးရတာမ်ားပါတယ္။ အခုဆို HD စင္တာ(Haemodialysis) ေတြ အမ်ားႀကီး ဖြင့္လာတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ လူနာအရမ္းမ်ားလာလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္လူနာေတြက အစာမစာတာမ်ားၿပီး တျဖည္းျဖည္း ပိန္သြားတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး စားေသာက္တာ၊ အစားအေသာက္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ဓာတ္ေတြကိုနားလည္ထားမွ ေရာဂါေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အစားအစာေတြက အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ေက်ာက္ကပ္ရွိသူမ်ား ေရွာင္ရမည့္ ငွက္ေပ်ာသီး

ငွက္ေပ်ာသီးက ေက်ာက္ကပ္သမားေတြမွာ အဓိကေရွာင္ရမယ့္ အသီးျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြကိုက်ေတာ့ ဆီးေဆးေသာက္တဲ့ေန႔ဆို ငွက္ေပ်ာသီးစားဆိုၿပီး ဆရာမတို႔က ေျပာတတ္ပါတယ္။ အဲဒါ ႐ိုး႐ိုးလူနာေတြအတြက္ပါ။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္ေနတဲ့ လူနာေတြအတြက္က်ေတာ့ ငွက္ေပ်ာသီးစား စရာမလိုပါဘူး။ အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးကေရာေနတတ္ပါတယ္။ ဆီးေဆးေသာက္ရင္ ဘာလို႔ငွက္ေပ်ာသီး စားခိုင္းတာလဲဆုိေတာ့ ဆီးသြားတဲ့အခါ တျခားဓာတ္ေတြအျပင္ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ေတြလည္း ဆီးနဲ႔ပါသြားၿပီး အျပင္ကို စြန္႔ထုတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ပိုတက္ဆီယမ္ဓာတ္ေတြ နည္းသြားတာေၾကာင့္ ပိုတက္ဆီယမ္ဓာတ္ ေပါေပါမ်ားမ်ားပါတဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးကို စားခိုင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ပိုတက္ဆီယမ္က ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ပံုမွန္ျဖစ္ေနရင္ လံုေလာက္ပါတယ္။ မ်ားလြန္းရင္လည္း ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း မူမမွန္ျဖစ္ၿပီး နည္းသြားျပန္ရင္လည္း ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုတက္ဆီယမ္ကို သင့္တင့္မွ်တတဲ့ အခ်ဳိးအစားနဲ႔ ထိန္းထားဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆီးေဆးေသာက္ၿပီး ဆီးမ်ားမ်ားသြားလိုက္တဲ့အခါ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့သြားတာေၾကာင့္ အဲလိုလူနာေတြမွာ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ ျပန္ျဖည့္ဖို႔ ငွက္ေပ်ာသီး စားခိုင္းတာပါ။ အဲဒီလို လူနာေတြက ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတဲ့ အဆင့္ထိ မေရာက္ေသးပါဘူး။ ဆီးထြက္နည္းတာ၊ ႏွလံုးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့သူေတြမွာ ဆီးေဆးေပးတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လူနာေတြေလာက္ပဲ ဆီးေဆးေပးတဲ့အခါ ငွက္ေပ်ာသီးစားဖို႔ေျပာတာပါ။ အဲဒါကို အမွတ္မွားၿပီး ဆီးေဆးေသာက္ရတဲ့လူနာတိုင္း ငွက္ေပ်ာသီးစားရမယ္လို႔ ထင္ေနတာပါ။ ေက်ာက္ကပ္လူနာေတြ မပါပါဘူး။

ေက်ာက္ကပ္လူနာႏွင့္ ေရေသာက္ျခင္

ေရေသာက္မယ္ဆိုရင္လည္း တစ္ေယာက္ခ်င္းစီကို ေသာက္ရမယ့္ ေရပမာဏေတြ သတ္မွတ္ထားတယ္ ဆိုပါေတာ့၊ ေက်ာက္ကပ္ေဆးတဲ့ေန႔က်ရင္ ေရကိုေသာက္ေနက်ပမာဏထက္ ႏွစ္ဆေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ပံုမွန္ေန႔ေတြမွာေတာ့ ဆရာမတို႔ ေျပာတဲ့စကားကို အတိအက်လိုက္နာဖို႔လိုပါတယ္။ ဆရာမအေတြ႕အႀကံဳအရဆို လူနာတစ္ေယာက္ေပါ႔ေနာ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေရဓာတ္ေတြအရမ္းမ်ားၿပီး အဆုတ္ထဲမွာလည္း ေရေတြရွိေနတာေပါ႔ေနာ္။ ေရက ေက်ာက္ကပ္မွာတင္မ်ားတာမဟုတ္ဘဲ အဆုတ္ထဲမွာပါ ရွိေနေတာ့ အထူးၾကပ္မတ္ကုသေဆာင္ကို ပို႔ရတာေပါ႔ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဆရာမကသူ႔ကို ေရေသာက္ရင္ ၀ ဒသ ၇၅ လီတာပဲ ေသာက္ဖို႔မွာထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာမေျပာတဲ့အတိုင္း မဟုတ္ဘဲ ပိုေသာက္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေဆးတဲ့အခါ ေရေတြကက်န္ေနေတာ့ သူေရေတြ ပိုေသာက္ထားမွန္း သိသာေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရကို ၀.၅ ေလာက္ပဲ ေသာက္ဖို႔ေျပာရပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္လူနာေတြကို ဆရာမတို႔က ေရပမာဏနည္းနည္းပဲ ေသာက္ဖို႔ေျပာထားရင္ သတ္မွတ္ထားသေလာက္ပဲ ေသာက္တာေကာင္းပါတယ္။ ဒါကို မဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္သေဘာအရ ေသာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရာဂါကုသတဲ့ေနရာမွာ မထိေရာက္ဘဲေနမွာ စိုးရပါတယ္။ လူနာေတြက တစ္ခါတေလေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြေျပာတာေတြကို သတိမျပဳထားတာမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဆရာမက ၇၅၀ မီလီလီတာ ေသာက္ခိုင္းတာကို ၁ လီတာ ေသာက္လိုက္တယ္ေပါ႔။ ၂၅၀ မီလီလီတာေလာက္ပဲပိုတာ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။ ပိုေသာက္တာနဲ႔ မစြန္႔ထုတ္ႏိုင္လို႔ ပိုေနတာနဲ႔ ေရကခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ၅၀၀ မီလီလီတာေလာက္ ျဖစ္သြားေတာ့ အေျခအေနက ပိုဆိုးသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာမတို႔ ေျပာတဲ့အတိုင္း အတတ္ႏိုင္ဆံုးလိုက္နာဖို႔ တိုက္တြန္းရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ဳိ႕ လူနာေတြလည္းရွိပါတယ္။ နာရီ၀က္တစ္ခါ ေရတစ္ဇြန္းေသာက္ဖို႔ ေျပာထားေပမယ့္ တစ္ခါတည္းနဲ႔ တစ္ခြက္ေသာက္လိုက္မယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔လံုး ေရလံုး၀ မေသာက္ေတာ့ဘူးဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။ အဲလိုေတာ့ မရပါဘူး။ လိုအပ္လို႔ နာရီ၀က္တစ္ခါေသာက္ဖို႔ ေျပာထားတာကို တစ္ၿပိဳင္နက္ အကုန္ေသာက္လိုက္ရင္ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏွာေခါင္းပိုက္ထည့္ထားတဲ့ လူနာတစ္ေယာက္ဆို အစာမစားဖို႔ သတိေပးထားေပမယ့္ ဗိုက္ဆာလို႔ဆိုၿပီး ထမင္းစားလိုက္တာ ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာမေျပာလိုတာက လူနာေတြ ဆရာ၀န္ေတြ မသိဘူးထင္ၿပီး လုပ္လိုက္တာေတြရွိပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ေနခ်ိန္ စိတ္လိုက္မာန္ပါ မလုပ္တာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top