ေဒါက္တာေက်ာ္စြာဦး (ေရာင္ျခည္သစ ္ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္း-တာ၀န္ခံ)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး- ကေလးေမြးၿပီးကာစမွာ မိခင္တခ်ဳိ႕က စိတ္ဓာတ္က်တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို စိတ္ဓာတ္က်တာက ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ- ကေလးေမြးၿပီးခ်ိန္မွာ တခ်ဳိ႕မိခင္ေတြက စိတ္ဓာတ္က်တတ္ပါတယ္။ ဒါကို Postpartum De-pression လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ရတာက အေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
တစ္ခ်က္က ေမြးဖြားၿပီးခ်ိန္မွာ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ခင္ပြန္းသည္နဲ႔ တျခားေဆြမ်ဳိးေတြက ကေလးကို ၀ိုင္းၿပီး မထိန္းေပးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ကေလးေမြးၿပီးတဲ့အခါ အစားအေသာက္ပ်က္တယ္၊ ပင္ပန္းတယ္၊ အိပ္ေရး ပ်က္တယ္၊ အလုပ္ေတြကိုလည္း ပံုမွန္အတိုင္း မလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့သလို ျဖစ္လာပါတယ္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲလာရာက စိတ္က်တဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ကေလးေမြး ၿပီးခ်ိန္မွာ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ လည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး- ကေလးေမြးၿပီးခ်ိန္ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္က်တတ္တယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ရတာပါလဲ ဆရာ။
ေျဖ- အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ အီစထ႐ိုဂ်င္ေဟာ္မုန္း၊ ပ႐ိုဂ်က္စတီ႐ုန္းေဟာ္မုန္းဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဒီေဟာ္မုန္းေတြက သူ႔ဘာသာ တည္ၿငိမ္ေနေပမယ့္ ကေလးေမြးၿပီးခ်ိန္မွာ ေဟာ္မုန္းေတြက အေျပာင္းအလဲေလးေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲအျပင္ စိတ္ခံစားမႈေတြပါ ေပါင္းစပ္ရာ က ေမြးဖြားၿပီးခ်ိန္မွာ စိတ္က်ေရာဂါ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။
ေမး- ဒီလိုမ်ဳိး ကေလးေမြးၿပီးစ မိခင္က စိတ္ဓာတ္က်ေနရင္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္နဲ႔ မိခင္အၾကားမွာ ဘယ္လို ျပႆနာေလးေတြ ရွိတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ- အထူးသျဖင့္ မိခင္ကစိတ္ဓာတ္က်ၿပီး အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ စားမ၀င္တာ၊ စိတ္မေပ်ာ္တာေတြ ျဖစ္ေနရင္ ကေလးကို မိခင္ႏို႔ခ်ဳိတိုက္ဖို႔ စိတ္မပါတာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ မိခင္က သူ႔ကိုယ္သူ အာ႐ံုစိုက္ႏိုင္စြမ္း အားနည္းလာၿပီး မိသားစုအေပၚမွာ၊ အထူးသျဖင့္ ေမြးကင္းစရင္ေသြးေလးအေပၚမွာ အာ႐ံုစိုက္ၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ျပဳစုႏိုင္စြမ္း နည္းလာပါတယ္။ အဲဒီအခါ ကေလးကႏို႔မ၀တာ၊ မိခင္ရဲ႕ ေထြးေပြ႕ေစာင့္ေရွာက္မႈကို အျပည့္အ၀မရရွိတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး- ဒီလိုမ်ဳိး ကေလးေမြးၿပီးခ်ိန္မွာ မိခင္ေတြ စိတ္က်ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ- ကာကြယ္လို႔ ရတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက ကိုယ္၀န္ေဆာင္၊ ကေလးေမြးလာၿပီ ဆိုရင္ ကိုယ္ရဲ႕ မိခင္ဘ၀ကို ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနထိုင္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါက မိခင္ ေတြမွာတင္မကဘူး၊ ဖခင္ေတြမွာပါ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ဖခင္ေတြကလည္း ကေလးေမြးဖြားခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဇနီးကို အားေပးႏွစ္သိမ့္ဖို႔၊ ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေနခ်ိန္မွာ အတူကူညီေပးဖို႔၊ မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း ေတြကလည္း ကေလးေမြးထားတဲ့ သူကိုစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားေပး ေဖးမႏွစ္သိမ့္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါမွသာ မိခင္က ကေလးႏို႔တိုက္ရလို႔ မအိပ္ရတာ၊ ေကာင္းေကာင္းမစားရတာ၊ ကိုယ္လုပ္ေနက် အလုပ္ေတြကို မလုပ္ႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ စိတ္ပင္ပန္းမႈေတြကို ေလ်ာ့ပါးသက္သာေအာင္ ေနထိုင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး- ကေလးေမြးဖြားၿပီးကာစ မိခင္ေတြ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ထပ္မံပညာေပးလိုတာ ရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ- ကိုယ္က နဂိုကတည္းက စိတ္က်တတ္တယ္၊ စိတ္ခံစားလြယ္တယ္ဆိုရင္ ကေလးေမြးလာခ်ိန္မွာ တတ္ႏိုင္သမွ် စိတ္ကိုေလွ်ာ့ၿပီး ကိုယ့္သားသမီးကို ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် အေကာင္းျမင္အေတြးေလးပဲ ေတြးၿပီး ဘာသာတရား လိုက္စားတာမ်ဳိး လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
