ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး(ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ ဆက္စပ္မႈရွိသလားေမးရင္ရွိတယ္လို႔ေျဖရပါမယ္။ေတာ္ေတာ္ေလး နီးနီးစပ္စပ္ဆက္စပ္မႈရွိေနတာကို ေလ့လာေတြ႕ရွိထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိကို ျပဳျပင္ေပးျခင္းသည္ အယ္လ္ဇိုင္းမားကို ကာကြယ္ကုသျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါႏွစ္ခု ဆက္စပ္ပံုအေၾကာင္းမေျပာမီ အယ္လ္ဇိုင္းမားသူငယ္ျပန္ေရာဂါဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြရွိသလဲ ဆိုတာ အရင္ဆံုး ရွင္းျပလိုပါတယ္။ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါဟာ တကယ္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ကလာပ္စည္းေတြ တျဖည္းျဖည္းပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့ေရာဂါတစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ဦးေႏွာက္မွာ Neurofibrillary tangles and neurotic plaques လို႔ေခၚတဲ့ အမွ်င္ေလးေတြ၊ အမိုင္လြိဳက္ဒ္ခ်ပ္ျပားေလးေတြျဖစ္ေပၚလာၿပီး ဦးေႏွာက္ကလာပ္စည္း(Braincells)ေတြ ကိုေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးပစ္တာပါ။ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္ကလာပ္စည္းတြေ ေသကုန္လို႔.ဦးေႏွာက္လည္းႀကံဳ႕သြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ (Recent memory) လတ္တေလာ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို မွတ္သားတဲ့ မွတ္ဥာဏ္(Recent memory)နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းကို အဓိက ထိခိုက္ေစ တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ေတြတျဖည္းျဖည္းေလ်ာ့လာၿပီးတတ္ထားသမွ် အသိပညာေတြလည္း တၿဖည္းျဖည္း ျပန္လည္ေပ်ာက္ကြယ္ သြြားကာ အေၾကာင္းအရာအသစ္ကို မွတ္ထားႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ ခ်က္ခ်င္းျပန္ေမ့သြားတဲ့ မွတ္ဥာဏ္နည္းသြားတဲ့ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ဆံုးမွာ အေျပာအဆိုအမူအရာ၊ အျပဳအမူေတြ ပံုမွန္မဟုတ္ေတာ့ဘဲ စိတ္ထားေတြပါေျပာင္းလဲလာျခင္း၊ စိုးရိမ္စိတ္မ်ားျခင္း၊ စိတ္က်ျခင္း၊ စိတ္မထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ ကေယာင္ကတမ္းျမင္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္လာပါမယ္။
ဘယ္သူေတြက အယ္္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ ပိုျဖစ္သလဲ
တခ်ဳိ႕ဗီဇဆိုင္ရာ မွားယြင္းမႈေတြေၾကာင့္ မ်ဳိး႐ိုး လိုက္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မိသားစုတစ္စုရဲ႕ ၅၀% မွာ ဒီေရာဂါေတြ႕ရရင္ ဒါဟာ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုမ်ဳိး ႐ိုးလိုက္တာကေတာ့ ရွားပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ သူ႔ဘာသာသူ ျဖစ္ခ်င္တဲ့သူျဖစ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့အခ်က္ေတြကိုတိတိက်က် မေတြ႕ ေသးပါဘူး။ ျဖစ္တဲ့သူအုပ္စုနဲ႔ မျဖစ္တဲ့သူ အုပ္စုေတြ ကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ၿပီး ကြာျခားခ်က္၊ ထူးျခားခ်က္ ေတြကိုပဲ ေလ့လာထားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
သူငယ္ျပန္ျခင္း (Dementia)
မွတ္ဥာဏ္နဲ႔ ဥာဏ္ရည္ေတြ တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းလာၿပီး အျပဳအမူေတြလည္း ေျပာင္းလဲလာကာ ေနာက္ဆံုး မိမိရဲ႕ ေန႔စဥ္ ေနထိုင္လႈပ္ရွားမႈေတြကိုပါ ပံုမွန္မျပဳလုပ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။အမူအရာနဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရးလည္း ပ်က္ဆီးလာၿပီး အလုပ္အကိုင္ပါ ဆက္လုပ္ႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဦးေနာက္စြမ္းရည္ေတြအားလံုး ဆုတ္ယုတ္လာၿပီး ေနာက္ဆံုးဘာမွ်မသိ၊ ဘာမွခံစားခ်က္မရွိ၊ဘာမွဆံုးျဖတ္ေျဖရွင္းျခင္းေတြ မလုပ္ႏိုင္တဲ့သူတစ္ဦး(ကေလး သူငယ္တစ္ဦး) လိုျဖစ္သြားပါတယ္။
သူငယ္ျပန္ျခင္းကို အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစတာကေတာ့ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါပဲျဖစ္ပါတယ္။ အယ္လ္ ဇိုင္းမားရဲ႕လကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲဆိုတာရွင္းျပလိုပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ တျဖည္းျဖည္း ျဖစ္ေနတာမို႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ျဖစ္စမွာ မသိသာပါဘူး။ ျဖစ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာၿပီးေတာ့မွ သိသာလာၿပီး လူနာကိုယ္တိုင္မဟုတ္ဘဲ တျခားသူတစ္ဦးဦးက ထူးျခားမႈကို သတိျပဳမိၾကတာမ်ားပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
