– ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
တစ္ခါတေလမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္မသိဘဲ စိတ္ဓာတ္က်ေနတတ္ပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္က်တာကို ကိုယ့္ဘာသာသိရင္ ႀကိဳတင္ၿပီး ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။ ေအာက္ပါလကၡဏာေတြက စိတ္က်ရာဂါ ခံစားေနရေၾကာင္း ျပသတဲ့လကၡဏာေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ ဘယ္လုိအခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီေနၿပီလဲဆိုတာ ဆန္းစစ္ၿပီး အေျဖရွာျပဳျပင္သင့္ပါတယ္။
– ပင္ပန္းတယ္လို႔ ခံစားေနရရင္
ပံုမွန္အတိုင္း ေနထိုင္စားေသာက္ေနပါရက္နဲ႔ စြမ္းအင္ဆံုး႐ႈံးသလို ခံစားေနရတာ ရက္ေတာ္ေတာ္ၾကာေနၿပီလား။ အိပ္ရာႏိုးႏိုးခ်င္းမွာကို ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနၿပီလား။ ဒါဆိုရင္ စိတ္ဓာတ္က်ေနသလား ဆန္းစစ္သင့္ပါတယ္။
– တန္ဖိုးမရွိဘူးလို႔ ခံစားေနရရင္
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အသံုးမက်ဘူးလို႔ ခံစားေနရပါသလား။ တစ္ခါတေလ အသက္မရွင္ခ်င္ေတာ့သလို အေတြးေတြ၀င္ေနပါသလား။ ဒါက စိတ္ဓာတ္က်တဲ့ လကၡဏာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– အာ႐ံုစိုက္လို႔ မရျဖစ္ေနရရင္
အေရးႀကီးတဲ့အရာေတြကို ေမ့ေလ်ာ့ေနၿပီး ရင္းႏွီးတဲ့နာမည္၊ ဖုန္းနံပါတ္ စတာေတြကို ခ်က္ခ်င္းျပန္စဥ္းစားလို႔ မရျဖစ္ေနပါသလား။ တစ္ေယာက္ေယာက္ေျပာတာနားေထာင္ၿပီး ျပန္မွတ္မိႏိုင္စြမ္းမရွိျဖစ္ေနသလား၊ စာဖတ္ၿပီး ျပန္စဥ္းစားလို႔မရျဖစ္ေနသလား . .ဒါဆိုရင္ စိတ္ဓာတ္က်တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– အိပ္မေပ်ာ္ရင္
အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ အိပ္စက္အနားယူလို႔မရေတာ ျဖစ္ေနပါသလား၊ အိပ္ရာေပၚမွာ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ အခ်ိန္ၾကာေပမယ့္ အိပ္ေရး၀၀ အိပ္စက္အနားယူလို႔မရျဖစ္ေနပါသလား။ ဒါက စြမ္းအင္မရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သလို စိတ္ဓာတ္က်တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ေနရင္
႐ုတ္တရက္ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ကိုယ္အေလးခ်ိန္အမ်ားႀကီး တက္လာတာ၊ က်သြားတာ ျဖစ္ေနပါသလား။ ဒါဆိုရင္ အစာစားခ်င္စိတ္ ဆံုး႐ံႈးသြားလို႔ ျဖစ္ႏိုင္သလို ဘယ္ေလာက္စားစား ဗိုက္ဆာေနလို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြက စိတ္ဓာတ္က်တဲ့ လကၡဏာလည္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။
– ဘယ္အရာကမွ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္ႏူးမႈ မရေစခဲ့ရင္
အရင္တုန္းက ေပ်ာ္ခဲ့တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ အရင္တုန္းက ခင္မင္ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္ခဲ့တဲ့ လူေတြေတာင္မွ သင့္ကိုေပ်ာ္ရႊင္မႈ မေပးေတာ့တာမ်ဳိး ျဖစ္ေနသလား၊ တစ္ခ်ိန္လံုးပ်င္းေနသလား၊ ပင္ပန္းေနသလား၊ ဘ၀ မွာ ဘာမွလုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္မရွိျဖစ္ေနသလား . . ဒါေတြက စိတ္ဓာတ္က်တဲ့ လကၡဏာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– စိတ္ခံစားမႈ ေမွာင္မိုက္ေနရင္
တစ္ခ်ိန္လံုး၀မ္းနည္းေနရင္၊ ပူပင္စိတ္မ်ားေနရင္၊ စိတ္တိုေနရင္ ဒါကလည္း စိတ္ဓာတ္က်တာျဖစ္ ႏိုင္ပါတယ္။
– က်န္းမာေရး ထိခိုက္ယိုယြင္းေနရင္
အဆစ္နဲ႔ ေနာက္ေက်ာလိုေနရာေတြ နာက်င္ကိုက္ခဲေနရင္၊ အစာေျခလမ္းေၾကာင္း ေ၀ဒနာခံစားေနရရင္ စိတ္ဓာတ္က်ႏိုင္ပါတယ္။
စိတ္ဓာတ္က်တာကို ဘယ္လိုကာကြယ္သင့္သလဲ
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္စိတ္ဓာတ္က်ေနၿပီလို႔ သိတဲ့အခါ ဒီအတိုင္းမေနပါနဲ႔။ တခ်ဳိ႕လူေတြက ရာသီဥတုေအးၿပီး ေမွာင္မိုက္တဲ့အခါ စိတ္က်ေ၀ဒနာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)