ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္ မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး ။ Autoimmune Disease ရွိသူေတြမွာဘယ္လို မ်က္စိျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ Autoimmune Disease ရွိသူေတြမွာ အဓိက ျဖစ္တတ္တာက Ocular Inflammation (မ်က္စိ ေရာင္ရမ္းမႈ)ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ဆန္(Eye Ball) မွာ အလႊာသံုးလႊာရွိတယ္။ အျပင္ဘက္အလႊာက မ်က္ၾကည္လႊာ၊ မ်က္ျဖဴလႊာရွိၿပီး အလယ္အလႊာမွာ မ်က္ နက္၀န္းတစ္သွ်ဴးရွိတယ္။ အတြင္းဘက္ဆံုး အလႊာမွာ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ရွိပါတယ္။ ဒီအလႊာသံုးခုစလံုး မွာ သက္ေရာက္မႈျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုး ထိခိုက္တတ္တာက Uveal Tissue မွာ ေရာင္ရမ္းတတ္တာပါ။ ဒီတစ္သွ်ဴးက ေသြးေၾကာအမ်ားဆံုးရွိတဲ့ အလႊာျဖစ္လို႔ပါ။ ေသြးေၾကာ အမ်ားဆံုးရွိတဲ့ ေနရာျဖစ္လို႔ ေရာင္ရမ္းမႈကအမ်ားဆံုးက်ေရာက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ခံအားစံလြဲေရာဂါ (Autoimmune Disease ) အားလံုးက Collagen vascular Disorder ျဖစ္တယ္။ မ်က္ၾကည္လႊာ၊ မ်က္ျဖဴလႊာ၊ Uveal Tissue နဲ႔ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ အားလံုးမွာ ေကာ္လာဂ်င္ရွိသလို ေသြးေၾကာေတြလည္း ရွိတဲ့အတြက္ ဒီေနရာေတြအားလံုးမွာ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ဘယ္လို သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္တတ္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ ။ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ PUK လို႔ ေခၚတဲ့ Peripheral Ulcerative Keratitis မ်က္ၾကည္လႊာေရာင္ရမ္းမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ မ်က္ျဖဴလႊာမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မ်က္ျဖဴလႊာမွာ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ မ်က္နက္၀န္းတစ္သွ်ဴးမွာဆိုရင္ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မ်က္နက္၀န္းမွာ မ်က္နက္၀န္း ေရာင္ရမ္းမႈ (Uveitis) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာေကာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္ မႈျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာဆိုရင္ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေရာင္ရမ္းမႈ (Retinal Vasculitis) ျဖစ္တတ္ပါ တယ္။ Choroid မွာ ဆိုရင္ Choroiditis ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ကိုလာဂ်င္နဲ႔ေသြးေၾကာရွိတဲ့ အစိတ္အပိုင္းအားလံုးမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္တတ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ ဒီလုိ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူနာက ဘယ္လိုခံစားရတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ မ်က္ဆန္ရဲ႕ ဒီအလႊာသံုးလႊာစလံုး ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ မ်က္စိအျမင္အာ႐ံုက အနည္းနဲ႔ အမ်ားဆိုသလို က်သြားတတ္ပါတယ္။ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ရင္ အျမင္အာ႐ံုက ပိုက်သြားပါတယ္။ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္ အျမင္အာ႐ံု သိပ္မက်ပါဘူး။
ေမး ။ မ်က္စိေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ တျခား ဘယ္လို ေ၀ဒနာ ျဖစ္တတ္ပါေသးသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ေနာက္ထပ္ ျဖစ္တတ္တာကေတာ့ နာက်င္မႈရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ရင္လည္း နာက်င္မႈေ၀ဒနာရတတ္ပါတယ္။ မ်က္ျဖဴလႊာမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ရင္လည္း နာက်င္တတ္ပါ တယ္။ မ်က္နက္၀န္းမွာ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္လည္း နာက်င္တတ္ပါတယ္။ တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္တဲ့ Choroid နဲ႔ Retina မွာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္ေတာ့ နာက်င္မႈ ေ၀ဒနာရခ်င္မွရတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့
အဲဒီေနရာေတြမွာ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ရင္ေတာ့ အျမင္အာ႐ံု ပိုထိခိုက္တတ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ဆိုရင္ ေရာင္ရမ္းတဲ့အခါ နာက်င္မႈေ၀ဒနာလည္း ရတတ္သလို အျမင္အာ႐ံုလည္း ထိခိုက္တတ္ပါတယ္။
ေမး ။ Autoimmune ေရာဂါနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး မ်က္စိ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္လိုကုသမႈေပးႏိုင္ပါ သလဲဆရာ။
ေျဖ ။ Autoimmune ေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး မ်က္စိေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္တဲ့အခါ အဓိကကေတာ့ စတီး႐ြိဳက္ မ်က္စဥ္းေဆး (Topical Steroid) ေပးရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ္ခံအားခ်ဳိးႏွိမ္ဖို႔ Immunosu-pression အေနနဲ႔ ပရက္နီစလံုးစတီး႐ြိဳက္ေဆး ေပးခ်င္ေပးမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Rheumatologist ဆရာ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး ေဆးေပးခ်င္ေပးပါမယ္။ ဒီေရာဂါက ဆရာတို႔ မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ Rheumatologist ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး ကုသမႈ ေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ တျခား လုပ္ရတဲ့ ကုသမႈေတြ ရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ ။ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေသြးေၾကာေတြ ထိခိုက္ရင္ စိမ့္ထြက္မႈ (Leak) ရွိလာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေလဆာနဲ႔ကုသရတာမ်ဳိးလည္းရွိတတ္ပါတယ္။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Intravitreal Avastin ေဆးထိုးေပးရပါတယ္။ တနလၤာေန႔မွာ လူနာေတြစုၿပီး ထိုးေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီေဆးကို ေန႔တိုင္းထိုးလို႔ ရေပမယ့္ တနလၤာေန႔မွာ ဘာေၾကာင့္ စုထိုးရသလဲဆိုေတာ့ ဒီေဆးက ေစ်းသိပ္ႀကီးတယ္၊ ေဆးတစ္ပုလင္းကို လူနာ ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္ မွ်ထိုးလို႔ရတယ္၊ ေဆးပုလင္းက တစ္ႀကိမ္ဖြင့္ၿပီးရင္ ျပန္သံုးလို႔ မရေတာ့ဘူး၊ Sterile မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ေဆးကို တစ္ႀကိမ္ ထိုးရင္ ေစ်းအမ်ားႀကီး ကုန္မွာစိုးလို႔ လူနာေတြကို စုၿပီး တစ္ရက္တည္းမွာ ထိုးေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေဆးက တစ္ႀကိမ္တည္း ထိုးၿပီးလည္း ၿပီးသြားတာမဟုတ္ပါဘူး။ ထပ္ထပ္ၿပီး ထိုးေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူနာသက္သာေအာင္ စုၿပီး တနလၤာေန႔မွာ ေဆးထိုးေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ Autoimmune ေရာဂါနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီးျဖစ္တဲ့ မ်က္စိေရာင္ရမ္းမႈကေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေျခရွိပါသလားဆရာ။
ေျဖ ။ မေပ်ာက္ပါဘူး။ အၿမဲတမ္း သတိထားၿပီး ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါအားလံုးကို ေပ်ာက္ေအာင္ ကုလို႔ မရပါဘူး။ သက္သာေအာင္၊ ပိုမဆိုးေအာင္ ဆရာတို႔က ထိန္းသိမ္းေပးေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Autoimmune ေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိေရာင္ရမ္းမႈအားလံုးက မေပ်ာက္တဲ့အတြက္ ဆရာတို႔က အၿမဲထိန္းသိမ္းေပးေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး ။ Autoimmune ေရာဂါရွိတဲ့ သူေတြက မ်က္မွန္ ခဏခဏ ေျပာင္းရတတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ ။ ဒါက လိုအပ္လို႔ မ်က္မွန္ေျပာင္းရတာ ရွိသလို မလိုအပ္ဘဲ ေျပာင္းတာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ မ်က္မွန္ဆိုင္က မ်က္မွန္ေရာင္းခ်င္တာနဲ႔ မ်က္မွန္လိုတယ္ ဆိုၿပီး အတင္းေရာင္းတဲ့အတြက္ တပ္ရတာလည္းရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါကဆီးခ်ဳိေရာဂါလိုပဲ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေပၚ မူတည္ၿပီး အျမင္အာ႐ံု အတက္အက် ရွိႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အေျခအေနေတြမွာေတာ့ မ်က္မွန္ တကယ္လိုအပ္တာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ဆရာ ေစာေစာကေျပာခဲ့တဲ့ PUK မ်က္ၾကည္လႊာေရာင္ရမ္းတဲ့ အေျခအေနမွာ မ်က္ၾကည္လႊာ ဟန္ခ်က္မညီတာ ျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ အဲဒါကို လိုက္ၿပီး မ်က္မွန္ကို ေျပာင္းေပးေနရတာရွိပါတယ္။ တျခားအေျခအေနေတြမွာေတာ့ သိပ္မလိုအပ္တတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့တခ်ဳိ႕ လူနာေတြက်ေတာ့ မ်က္မွန္ပါ၀ါကိုစမ္းခ်င္တယ္၊ မ်က္စိစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမွာ မ်က္မွန္ မစမ္းေပးလိုက္ရင္ ျပည့္စံုတယ္လို႔ မယူဆဘူး။ ဆရာတို႔က မ်က္မွန္ပါ၀ါေျပာင္းဖို႔ မလိုအပ္ဘူးလို႔ ေျပာရင္ သိပ္သေဘာမက်ဘူး။ မ်က္စိမႈန္တာက ေရာဂါဆိုးလာလို႔ မဟုတ္ဘူး၊ မ်က္မွန္လိုအပ္လို႔ ဆိုၿပီး လူနာေတြက အတင္း ျဖစ္ခ်င္တာလည္းရွိပါတယ္။ ဆရာတို႔ကေတာ့ မ်က္မွန္ကို တကယ္လိုအပ္တဲ့ အေျခအေနက်မွသာ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
