ပါေမာကၡဦးေန၀င္း (အ႐ိုးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. လူႀကီးေတြမွာ ဒူးနာတာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြမွာေကာ ဘယ္လိုအေျခအေနေၾကာင့္ ဒူးနာတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အမွန္ဆုိရင္ ကေလးေတြက ဒူးမနာတတ္ၾကပါဘူး။ ဒူးနာတာက လူႀကီးေတြမွာ ျဖစ္တတ္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကေလးေတြက ဒူးနာတယ္ဆုိၿပီး ေရာက္လာတာေတြ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ အဲ့ဒါကုိ Osgood Schlatter Disease လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လူနာမည္ေတြကုိ ေပးထားတာပါ။ အေမရိကန္ အ႐ိုးခြဲစိတ္ကုဆရာ၀န္ Robert Bayley Osgood နဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္ဆရာ၀န္ Cart B Schlatter တို႔ ႏွစ္ေယာက္က ဒီေရာဂါကုိ စတင္မွတ္တမ္းျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ နာမည္ကုိ အစြဲျပဳၿပီး ေပးထားတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။
ေမး. ကေလးဒူးနာတဲ့ေရာဂါက ဘယ္အသက္အရြယ္မွာ အျဖစ္မ်ားပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ကေလးေတြမွာ ဒူးနဲ႔ဒူးပတ္၀န္းက်င္နာတဲ့ ျပသနာေတြ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတာက အသက္ ၉ ႏွစ္နဲ႔ ၁၆ ႏွစ္ၾကားမွာျဖစ္တတ္တာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး. ကေလးဒူးနာတဲ့ေရာဂါက မိန္းကေလးနဲ႔ ေယာက်္ားေလး ဘယ္သူမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မိန္းကေလးေတြဆိုရင္ အသက္ ၁၁ ႏွစ္နဲ႔ ၁၂ ႏွစ္ၾကားမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး ေယာက္်ားေလးေတြမွာ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ကေန ၁၄ ႏွစ္ၾကားမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဒါကလည္း မိန္းကေလးေတြက ေယာက္်ားေလးေတြထက္ ႀကီးထြားတာ ပိုေစာတဲ့အတြက္ေၾကာင့့္ ပုိေစာေစာျဖစ္ပြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ႏႈန္းကေတာ့ ေယာက်္ားေလးေတြက သံုးအခ်ဳိး တစ္ကေန ခုနစ္အခ်ဳိး တစ္ေလာက္ ပုိအျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ေမး. ကေလး ဒူးနာတာက ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ကေလးေတြမွာ ဒူးနာတာက အားကစားလိုက္စားတဲ့ ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ႀကီးထြားမႈျဖစ္ေနတဲ့ အရြယ္ေတြမွာ အားကစားလုပ္ေနတဲ့ ကေလးငါးေယာက္မွာတစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိပါတယ္။ ဆရာတို႔ဆီမွာဆုိရင္ ဥပမာ အဂၤလိပ္ေက်ာင္းေတြမွာထားတဲ့ ကေလးေတြက အားကစားေတြအရမ္းလုပ္ရပါတယ္။ ေဘာလံုးေတြကစားခိုင္းတယ္၊ ဘတ္စကတ္ေဘာေတြ ကစားခိုင္းတယ္။ ဆရာ့ဆီလာျပတဲ့ ကေလးေတြက အဲဒီလိုျဖစ္ၿပီး ေရာက္လာတာေတြပဲ မ်ားပါတယ္။
ေမး. ကေလး ဒူးနာတဲ့ျဖစ္စဥ္ကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ကေလး ဒူးနာတာျဖစ္ရတဲ့ပံုစံက ကေလးေတြက ႀကီးထြားတဲ့အခ်ိန္မွာ အားကစားေတြလုပ္တဲ့အခါ ေပါင္မွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားေတြက တျဖည္းျဖည္း ေအာက္ကုိေလ်ာ့က်လာပါတယ္။ အဲဒီကေန ဒူးအဆစ္အ႐ိုးကုိ သြားဖိမိပါတယ္။ အဲဒီလို ဖိမိၿပီးမွ အဲ့ဒီၾကြက္သားက အရြတ္ျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲဒီအရြတ္က ေျခေထာက္႐ိုးရဲ႕ထိပ္မွာရွိတဲ့ အ႐ိုးတစ္ေနရာနဲ႔ ဆက္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီၾကြက္သားက ဒူး႐ိုးကုိဆန္႔တဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ၾကြက္သားျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီၾကြက္သားက အရြတ္ျဖစ္သြားၿပီး တင္းသြားတဲ့အခါ ဒူးကုိ ဆန္႔လိုက္တုိင္း ေအာက္ကအဆစ္ေတြကုိ အတင္းဆြဲမိေနပါတယ္။ ႀကီးထြားေနခ်ိန္ပဲရွိေသးတဲ့အတြက္ အ႐ိုးေတြကလည္း သိပ္ခိုင္မာမႈ မရွိေသးပါဘူး။ ၾကြက္သားက အတင္းဆြဲတဲ့အတြက္ အ႐ိုးက အက္လာတာ၊ ဟလာတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီလိုေနရာကေန အ႐ိုးအတက္ေတြထြက္လာၿပီး အ႐ိုးက်ီးေပါင္းေတြတက္လာတဲ့အတြက္ အ႐ိုးကလည္း ေငါေနပါတယ္။ နာလည္း နာလာပါတယ္။
အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့ကေလးေတြကုိ ၾကည့္လိုက္တုိင္း လႈပ္ရွားမႈမ်ားတဲ့ အားကစားေတြ လုပ္ထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေျပးလႊားရတာေတြ၊ ခုန္ရတာေတြပါတဲ့ အားကစားေတြေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ေနၿပီဆုိရင္ အဲ့ဒီကေလးက အားကစား ထပ္လုပ္ဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ သက္သာသြားတဲ့အထိေတာ့ နားေပးရပါတယ္။
ေမး. ကေလး ဒူးနာတဲ့ေရာဂါျဖစ္လာရင္ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဒီေရာဂါက အစပုိင္းမွာ နာတာေတာ့ သိပ္မနာေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာပိုနာလာတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေျခေထာက္တစ္ဖက္တည္းမွာ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကေတာ့ ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါက အ႐ိုးႀကီးထြားမႈရပ္တဲအခ်ိန္ အသက္ ၂၀ေက်ာ္ေလာက္ဆုိရင္ ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကေတာ့ အသက္ႀကီးတဲ့အထိ နာေနတတ္တာလည္း ရွိပါတယ္။
ကေလးေတြ ဒူးနာတဲ့အခါ ကေလးေတြက အဲဒီေနရာကုိ နာတယ္လို႔ပဲ ေျပာေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာကုိ ထိၾကည့္၊ ေခါက္ၾကည့္ရင္ နာလို႔ေအာ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒူးကုိ ဆန္႔ခိုင္းလိုက္ၿပီး ဒူးေနရာကုိ ဖိၾကည့္ရင္လည္း နာတာကုိေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး. ကေလးေတြ ဒူးနာတဲ့ ဒီေရာဂါရတဲ့အခါ ကေလးေတြက ဘယ္လိုေျပာတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ကေလးေတြက အဲဒီေနရာကုိ နာတယ္လို႔ပဲ ေျပာေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာကုိထိၾကည့္၊ ေခါက္ၾကည့္ရင္ နာလို႔ေအာ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒူးကုိ ဆန္႔ခိုင္းလိုက္ၿပီး ဒူးေနရာကုိ ဖိၾကည့္ရင္လည္း နာတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေမး. ဒီအေျခအေနမွာ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ရင္ ဘယ္လိုေတြ႕ရႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. ဒီအေျခအေနမွာ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ရင္ အ႐ိုးက်ီးေပါင္းေတြ တက္ေနတာကို ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။
ေမး. ဒါက ကေလးေတြ ေျခေထာက္နာတယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ တူပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ေျခေထာက္နာတာက တျခားအေျခအေနေတြေၾကာင့္ နာတာေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ တျခား ၾကြက္သားႀကီးထြားမႈေတြေၾကာင့္ ညညဆုိ ေျခေထာက္ေတြ နာတတ္တာလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးဆုိရင္ ကေလးေတြကို အေမေတြက ႏွိပ္ေပးတာ၊ ေဆးလိမ္းေပးတာေတြလုပ္လိုက္ရင္ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဒါေတြက ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕မိသားစုေတြမွာ အလတ္ကေလးေတြရွိရင္ အေမေတြက အႀကီးနဲ႔အငယ္ကုိ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး အလတ္က သူ႔ကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူးလို႔ ထင္တတ္ၾကတဲ့အတြက္ ဂ႐ုစိုက္လာေအာင္ စိတ္ကေနတစ္ဆင့္ ေျခေထာက္နာတယ္ဆုိတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အားကစားအလုပ္မ်ားလို႔ ျဖစ္တတ္တာမ်ဳိးပါ။
ေမး. ကေလး ဒူးနာတာကို ဘယ္လိုကုသမႈ ေပးရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အခုေျပာတဲ့ေရာဂါကေတာ့ သူတုိ႔ဘာေတြလႈပ္ ရွားမႈရွိသလဲ၊ ဘယ္လိုေတြျဖစ္လဲဆိုတာကိုေမးၿပီး လကၡဏာေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။ ေရာဂါကို ကုသမႈကေတာ့ ေျခေထာက္ကို အနားေပးရမယ္၊ ေရခဲအုံေပးရတယ္။ အနာသက္သာတဲ့ေဆးေတြေပးလို႔ ရပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းမသက္သာရင္ေတာင္ အခ်ိန္တစ္ႏွစ္ေလာက္ၾကာရင္ သူ႔ဘာသာ ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုမွမရရင္ ဒူးကုိထိန္းတဲ့ အားျပဳကိရိယာေလး တပ္ေပးထားလို႔ရပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ကေလးေတြမွာ ရွားရွားပါးပါး ငယ္ငယ္ကတည္းကျဖစ္ေနၿပီး လူႀကီးအရြယ္ထိ မေပ်ာက္တာေတြရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုအေျခအေနမွာ နာေနတယ္ဆုိရင္ ခြဲစိတ္ကုသေပးပါတယ္။ ခြဲစိတ္ကုသရင္ သက္သာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခြဲစိတ္ကုသရတာ အေတာ္ရွားပါတယ္။ ေဘာလံုးကစားသမားထဲက စတီဗင္ဂ်ရက္၊ စပိန္တင္းနစ္ကစားသမား ခဖိုင္ရယ္နဒါး၊ ျပင္သစ္အားကစားသမား ေဂးမြန္ဖီးတို႔ဆိုရင္ အသက္ႀကီးတဲ့အထိ အဲ့ဒီေရာဂါရွိေနပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
