၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
စြယ္ေတာ္ရိပ္ ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္မ်ားပရဟိတ အဖြဲ႕၏ ေတြ႕ဆံုပြဲအခမ္းအနားတစ္ခုတြင္ မသီတာခိုင္ကို စတင္ေတြ႕ဆံုဖူးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ စာရင္းေရးမွတ္ျခင္း၊ အလွဴေငြလက္ခံျခင္းတို႔ကို အားတက္သေရာ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ မသီတာခိုင္ကို က်န္းမာတက္ၾကြသည့္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးအျဖစ္သာ ထင္မွတ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ရင္သားကင္ဆာကုသေအာင္ျမင္ထားသူဟု သိရသည့္အခိုက္ အံ့အားသင့္ခဲ့ရသည္။ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဂန္႔ေဂါခ႐ိုင္၊ ေဆာၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ မသီတာခိုင္သည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအားနည္းလွသည့္ ခ်င္းေတာင္တန္းတြင္လည္း ပရဟိတအလုပ္မ်ားကို စြမ္းစြမ္းတမံ လုပ္ေနေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရွိရရာ မသီတာခိုင္၏ ရင္သားကင္ဆာခရီးလမ္း ျဖတ္သန္းခဲ့ပံုႏွင့္ ကင္ဆာကုသေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဘ၀ေနထိုင္မႈပံုစံတို႔ကို ေမးျမန္းၾကည့္မိခဲ့ပါသည္။
“အစ္မအသက္ ၄၂ႏွစ္အရြယ္ ၁၄-၁-၂၀၁၆ ရက္ေန႔မွာ ညာဘက္ရင္သားအက်ိတ္ကို စေတြ႕ခဲ့တယ္။ ခါးနာတာကလည္း တစ္လေက်ာ္ၾကာေနၿပီ”ဟု မသီတာခိုင္က ရင္သားကင္ဆာခရီးလမ္းအစကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့သည္။ “ရင္သားအက်ိတ္ေတြ႕တာနဲ႔ ေညာင္ဦးမွာရွိတဲ့ လႏွင့္ေန အထူးကုေဆး႐ံုခြဲစိတ္အထူးကု ေဒါက္တာေက်ာ္သီဟနဲ႔ျပျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အက်ိတ္ကို ဒီအတိုင္းမထားသင့္ဘူးဆိုၿပီး ၃၀-၁-၂၀၁၆ ရက္ေန႔မွာ ပထမအႀကိမ္ ခြဲလိုက္ပါတယ္”
ပထမအႀကိမ္ခြဲၿပီး အသားစစစ္ေဆးမႈ ခံယူခဲ့ရာ ရင္သားကင္ဆာအဆင့္ (၂) ဟုသိရသည္။ ရင္သားကင္ဆာဟုသိရေသာ္လည္း သတၱိေကာင္းေသာ မသီတာခိုင္အတြက္ အေထြအထူး ေၾကာက္စိတ္မ၀င္ခဲ့ေပ။
“ေၾကာက္ေတာ့ မေၾကာက္ဘူး။ ကင္ဆာဆိုေတာ့ကုရမွာပဲဆိုၿပီး ၁၄-၂-၂၀၁၆ရက္ေန႔မွာ ညာဘက္ရင္သားကို ခြဲထုတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ အစ္မ မေၾကာက္တတ္ပံုက ရင္သားလွီးျဖတ္ ခြဲစိတ္ဒဏ္ရာႀကီးနဲ႔ လက္ေ၀ွ႕ပြဲေတြလည္း ၾကည့္တာပဲ။ ဘုရားေတြလည္း ပတ္ဖူးလိုက္ေသးတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ကင္ဆာေဆးသြင္းရမယ္ဆိုေတာ့လည္း သြင္းမယ္ဆိုၿပီး မေကြးမွာ ကင္ဆာအထူးကုဆရာ၀န္ေဒါက္တာ ေသာ္တာပပထြန္းနဲ႔ကုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္”ဟု မသီတာခိုင္က ေျပာသည္။
ကင္ဆာေဆး (၆)ႀကိမ္သြင္းခဲ့ရၿပီး ဓာတ္မကင္ခဲ့ရဟု မသီတာခိုင္ကေျပာကာ ကင္ဆာေဆးသြင္းစဥ္ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေစရန္ လိုက္နာျဖစ္ပံုကို ယခုလိုေျပာျပခဲ့သည္။
“ေဆး႐ံုက စာရြက္ေလးေပးတယ္။ ေဆာင္ရန္/ေ႐ွာင္ရန္ေလးေတြပါတယ္။ အစားအေသာက္ကေတာ့ ၀မ္းသြားမွာစိုးလို႔ ၀မ္းႏူးစာမစားရဘူး။ က်န္တာေတာ့ လတ္ဆတ္တာအကုန္စားလို႔ရတယ္။ ေဆးသြင္းေနစဥ္ တစ္ပတ္လံုး အစားမ၀င္ဘူး။ တခ်ိန္လံုး အန္တယ္။ ဆီးျဖဴသီးပဲ စားလို႔ရတယ္။ တပတ္ျပည့္ေတာ့ ျပန္ေကာင္းသြားတယ္။ အလုပ္လည္း ေဆးသြင္းေနစဥ္ တစ္ရက္မွမပ်က္ခဲ့ဘူး။
အစ္မက မိအိုဖအိုႏွစ္ပါးကို လုပ္ေကြၽးေနရေတာ့ ေငြအရမ္းမကုန္ေအာင္ မေကြးသင္ၾကားေရးေဆး႐ံုမွာ အခမဲ့ေဆးသြင္းခဲ့တာပါ။ ေဆး႐ံုမွာ အစ္မေလာက္မတတ္ႏိုင္တဲ့လူနာေတြကိုလည္း ေဆးသြင္းစဥ္စားေဆး၊ လမ္းစရိတ္၊ စားစရိတ္ေတြကို အပတ္တိုင္းလွဴေပးပါတယ္။ လွဴေနရရင္ စိတ္ခ်မ္းသာၿပီး ေရာဂါသက္သာတယ္ . .
ေညာင္ဦးမွာ၂ႀကိမ္ခြဲစိတ္ၿပီး ေဆးသြင္းဖို႔က်ေတာ့ တစ္လေလးသိန္းအနည္းဆံုးကုန္က်မယ္ဆိုလို႔ ဆရာက မေကြးသင္ၾကားေရးေဆး႐ံု လႊဲေပးပါတယ္။ အဲဒီမွာ အစ္မက မိအိုဖအိုႏွစ္ပါးကိုလုပ္ေကြၽးေနရေတာ့ ေငြအရမ္းမကုန္ေအာင္ မေကြးသင္ၾကားေရးေဆး႐ံုမွာ အခမဲ့ေဆးသြင္းခဲ့တာပါ။ ေဆး႐ံုမွာ အစ္မေလာက္မတတ္ႏိုင္တဲ့ လူနာေတြကိုလည္း ေဆးသြင္းစဥ္စားေဆး၊ လမ္းစရိတ္၊ စားစရိတ္ေတြကို အပတ္တိုင္းလွဴေပးပါတယ္။ လွဴေနရရင္ စိတ္ခ်မ္းသာၿပီး ေရာဂါသက္သာတယ္”
မသီတာခိုင္သည္ ဇာတိၿမိဳ႕မွာပင္ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္အတူ ေနထိုင္ရင္း စာသင္ၾကားျခင္းႏွင့္ စက္ခ်ဳပ္သည့္ အလုပ္တို႔ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ “ကင္ဆာမျဖစ္ခင္ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ စာသင္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းစာမသင္ေတာ့ဘဲ စက္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ည ၂နာရီထိ စက္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ညဥ္႔နက္အထိေနေတာ့ မအိပ္ခ်င္ေအာင္ အဆင္သင့္စာေတြစားၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့တာ။ အဲဒီလိုလုပ္ရင္း ၅ ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွာကင္ဆာျဖစ္တာပါပဲ”ဟု မသီတာခိုင္က ကင္ဆာျဖစ္ရျခင္း ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေျပာျပခဲ့သည္။
မ်ဳိး႐ိုးအေနျဖင့္ မသီတာခိုင္၏ အေဒၚျဖစ္သူက သားအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ခဲ့ဖူးၿပီး ယခု ႏွစ္ ၂၀ ၾကာသည္အထိ လူေကာင္းအတိုင္း က်န္းမာလ်က္ရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။ “ေဆးသြင္းၿပီးေတာ့ တစ္လတစ္ခါ ေျခာက္လျပန္ျပရတယ္။ ၿပီးေတာ့ သံုးလတစ္ခါ တစ္ႏွစ္ျပရတယ္။ အခု ေျခာက္လတစ္ခါပဲ ေဆးျပန္စစ္ရတယ္။ ေဆးျပန္စစ္တိုင္း ေကာင္းပါတယ္”ဟု မသီတာခိုင္ ကေျပာသည္။
ကင္ဆာကုသမႈ ခရီးလမ္းေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ မိသားစု ေဆြမ်ဳိးမိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းမ်ား၏ ကူညီေဖးမေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ အားေပးေထာက္ပံ့မႈမ်ားကလည္း အလြန္အေရးပါရာ တစ္ဦးတည္းေသာသမီး မသီတာခိုင္အတြက္ ထိုပံ့ပိုးကူညီမႈမ်ား အျပည့္အ၀ရရွိခဲ့သျဖင့္ ကံေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္။
“ကင္ဆာျဖစ္ေတာ့ မိဘႏွစ္ပါးနဲ႔ အစ္မရဲ႕ တပည့္မေလးငယ္ငယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ သူတို႔ေတြရဲ႕အားေပးမႈက အားရိွစရာပါ။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားက သူငယ္ခ်င္းေတြကလည္း အစ္မက မေျပာရဘဲ ေငြေတြလႊဲေပးၾကတယ္။ အစ္မမိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ အားေပးမႈကလည္း တအားပါပဲ။ ေနမေကာင္းဘူးၾကားေတာ့ အေ၀းႀကီးကေနလာေတြ႕ၾကတယ္”ဟုေျပာျပခဲ့ၿပီး ကင္ဆာကုသေအာင္ျမင္မႈတြင္ အေကာင္းျမင္ စိတ္ထားရန္လည္း အေရးႀကီးေၾကာင္းဆိုသည္။
“အေကာင္းျမင္စိတ္ကလည္း အေရးႀကီးတယ္။ ကင္ဆာလူနာက ေဒါသျဖစ္ရင္ ကင္ဆာဆဲလ္ပိုတိုးတယ္ေလ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစ္မက အရာရာကိုအေကာင္းျမင္စိတ္နဲ႔ပဲ ၾကည့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားက လူကိုႏူးညံသိမ့္ေမြ႕ေစပါတယ္။ ကုသိုလ္ ေရးေတြမ်ားမ်ားလုပ္ရင္ စိတ္ၾကည္လင္ပါတယ္။ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြထိန္းႏိုင္ပါတယ္။ အစ္မကေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနပါတယ္။ စိတ္ညစ္စရာသိပ္မေတြးျဖစ္ဘူး။ အရာရာကို အေကာင္းဘက္က အၿမဲေတြးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုသေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္”
ကင္ဆာျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ဘ၀ကို ပိုတန္ဖိုးထားတတ္လာၿပီး ဘ၀ခံယူခ်က္ေျပာင္းလဲသြားပံုကိုလည္း မသီတာခိုင္က ေျပာျပခဲ့ေသးသည္။ “ကင္ဆာမျဖစ္ခင္ကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ ဘာလုပ္မယ္ဆိုၿပီး အစီအစဥ္ေတြဆြဲေနတာေပါ့။ ကင္ဆာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနရတဲ့အခိုက္အတန္႔ေလး ေကာင္းတာေတြပဲလုပ္သြားမယ္။ လူတိုင္းကို အေကာင္းျမင္စိတ္ေလးအရင္ကထက္ပိုေမြးမယ္။ ေစတနာေကာင္းနဲ႔ ေပးေသာသူပဲျဖစ္ခ်င္တဲ့စိတ္ ပိုျဖစ္လာတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္မလာတဲ့ လူ႔ေလာကသဘာ၀မွာျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေလးမွာ အေကာင္းဆံုးလုပ္ေဆာင္ သြားမယ္ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ေလးရိွသြားပါတယ္။ အဲဒီအတိုင္း လည္းေနျဖစ္သြားတယ္”
ေနာက္ပိုင္းတြင္ မသီတာခိုင္သည္ ကင္ဆာပိုင္႐ွင္ႏွင့္ မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ားအဖြဲ႕မွတဆင့္ မတတ္ႏိုင္ေသာ ကင္ဆာလူနာမ်ားကို သနားဂ႐ုဏာသက္မိၾကၿပီး ရင္ဘတ္ခ်င္းတူသူမ်ားႏွင့္ စုေပါင္း၍ အဖြဲ႕ေလးစုဖြဲ႕မိၾကကာ စြယ္ေတာ္ရိပ္ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္မ်ား ပရဟိတအဖြဲ႕ကို စတည္ေထာင္ခဲ့ေတာ့သည္။ “စြယ္ေတာ္ရိပ္ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္မ်ား ပရဟိတအဖြဲ႕ စဖြဲ႕ကတည္းက အစ္မလစဥ္ လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။ ခ်င္းလံုခ်ည္ေလးေတြေရာင္းၿပီးလည္း ရတဲ့အျမတ္ေငြကို လွဴဒါန္းပါတယ္။ အခုဆို စြယ္ေတာ္ရိပ္က ခ်ဳိ႕တဲ့ကင္ဆာလူနာေတြကို လွဴဒါန္းႏုိင္႐ံုသာမက စြယ္ေတာ္ရိပ္ကင္ဆာ အခမဲ့ေဆးခန္းေလးကိုလည္း ဖြင့္လွစ္ၿပီး ကင္ဆာအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးက အခမဲ့လာေရာက္ၾကည့္႐ႈေပးေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆယ္တန္းေအာင္ကတည္းက ေက်ာင္းဖြင့္တာေစာင့္ရင္း မရိွဆင္းရဲသားကေလးေတြ စာသင္ေပးခဲ့တယ္။ ေက်ာင္၀တ္စံုခ်ဳပ္ေပး၊ စာအုပ္က အစ ၀ယ္ေပးလုပ္ေပးခဲ့တယ္။ တကၠသိုလ္တက္ေတာ့လည္း ဘိုးဘြားရိပ္သာမွာ လစဥ္ထမင္းတစ္နပ္ကို သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔စုလွဴတယ္။ အဘိုးအဘြားအ၀တ္ေတြေလွ်ာ္ေပးခဲ့တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ မိဘမဲ့ကေလးေတြ၊ စား၀တ္ေနေရးခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ အဘိုးအဘြားေတြ၊ ဆြမ္းခ်ဳိ႕တဲ့႐ွားပါးလွတဲ့ ေတာင္တန္းသာသနာျပဳဆရာေတာ္ေတြကို ကိုယ္တိုင္လွဴျဖစ္သလို တျခားေစတနာရွင္ေတြက လွဴေပးပါဆိုရင္လည္း ကူညီၿပီး လစဥ္လွဴဒါန္းေပးေနပါတယ္”
ကင္ဆာကုသေအာင္ျမင္ထားသည္မွာ ႏွစ္ႏွစ္ခြဲခန္႔ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည့္ မသီတာခိုင္သည္ ယခုအခါ က်န္းမာလန္းဆန္းစြာျဖင့္ မိဘႏွစ္ပါးကို အလုပ္အေကြၽးျပဳရင္း ပရဟိတအလုပ္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္သည္။ သူက အျခားကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္မ်ား၊ ကင္ဆာကုသေနသူမ်ားကိုလည္း ယခုလို အားေပးစကား ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။ “အစ္မ ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသစဥ္ ေ၀ဒနာခံစားေနရေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလမွတ္ျဖစ္တယ္။ သီးသန္႔တရားထိုင္တယ္မဟုတ္ဘဲ လွဲေလ်ာင္းေနရင္း ၀င္ေလထြက္ေလမွတ္ပါတယ္။ အလွဴဒါန ပိုၿပီးလုပ္ပါတယ္။
ကင္ဆာျဖစ္ေနသူေတြကို အဓိက အႀကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ ကင္ဆာေဆးသြင္းပါ။ ေပးတဲ့ေဆးေတြ အခ်ိန္မွန္ေသာက္ပါ။ ကင္ဆာေဆးသြင္းရင္ခံစားရတဲ့ ေ၀ဒနာက ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္းမွျဖစ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အစ္မတို႔လို အေ႐ွ႕က ကင္ဆာေဆးသြင္ၿပီး ေနေကာင္းသြားသူေတြကိုၾကည့္ၿပီး အားတင္းပါ။ ကင္ဆာလူနာအမ်ားစုက စိတ္မေက်နပ္တာမ်ားၾကတယ္။ ေဒါသႀကီးၾကတယ္။ ေဒါသေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕မိသားစုလည္း အရမ္းပင္ပန္းပါတယ္။ သူတို႔ေတြကို စိတ္ခံစားမႈမေပးပါနဲ႔။ ေ၀ဒနာကိုတရားနဲ႔မွတ္ပါ။ အေကာင္းျမင္စိတ္ေမြးပါ”ဟု မသီတာခိုင္က ေစတနာေကာင္းျဖင့္ အႀကံျပဳလိုက္ပါသည္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
