Healthy Life Ad
Life Style

မ်က္စိတြင္ျဖစ္တတ္ေသာ ကင္ဆာမ်ား

ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း

ေမး. အရင္ဆံုး မ်က္ခြံမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေရာဂါေတြအေၾကာင္းကို သိပါရေစ ဆရာ။

ေျဖ. မ်က္ခြံကို အေရျပားနဲ႔ ဖံုးအုပ္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရျပားမွာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ကင္ဆာအားလံုးက မ်က္ခြံမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဓိက မ်က္ခြံမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေတြကေတာ့ Basal Cell Carcinoma နဲ႔ Squamous Cell Carcinoma ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Meibomian ဂလင္းမွာျဖစ္တဲ့ကင္ဆာ (Meibomian Gland Carcino­ma) လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေမး. မ်က္ခြံအျပင္ မ်က္စိရဲ႕တျခားအစိတ္အပုိင္းေတြမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေတြအေၾကာင္းကိုလည္း သိပါရေစဆရာ။

ေျဖ. မ်က္ေျမႇး (Conjuntiva)မွာရွိတဲ့ မယ္လာနင္ ေရာင္ျခယ္ပစၥည္းကေန ကင္ဆာ (Melanoma)နဲ႔ ကင္ဆာ (Squamous Cell Carcinoma)ဆိုၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ၾကည္လႊာမွာရွိတဲ့ Epithelium မွာလည္း ကင္ဆာ (Squamous Cell Carcino­ma) ဆိုၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္နက္၀န္း (Iris)၊ Ciliary Body နဲ႔ Choroid သံုးခုတြဲကို Uveal Tract လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒါက မ်က္ဆန္ရဲ႕အလယ္လႊာ (Middle Coat Of Eye Ball) လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါက ေသြးေၾကာေတြ အမ်ားဆံုးရွိတဲ့ေနရာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ႏိုင္ေျခနဲ႔ အက်ိတ္ (Tumour) ျဖစ္ႏိုင္ေျခက ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကင္ဆာ (Melanoma) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေမး. ခႏၶာကိုယ္ တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ကင္ဆာရွိရင္ေကာ မ်က္စိကို ကူးစက္ၿပီး ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါသလားဆရာ။

ေျဖ. တျခား ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမွာ ကင္ဆာရွိရင္ ေသြးေၾကာကေနတစ္ဆင့္ ကူးၿပီးျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ကင္ဆာ (Metastasis)လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေသြးကင္ဆာ (Leukaemia)နဲ႔ လင့္ဖ္ အက်ိတ္ကင္ဆာ (Lymphoma) ေတြေၾကာင့္ မ်က္စိကိုေရာက္လာၿပီး ကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေမး. မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာေကာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိပါသလား ဆရာ။

ေျဖ. မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ (Retina)မွာ ကင္ဆာ (Retinoblastoma) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကင္ဆာက ကေလးငယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။

မ်က္စိမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ အခုထိ ဘယ္သူမွမသိေသးပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကင္ဆာေတြက်ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာၾကပါတယ္။ မ်က္စိမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာက အျဖစ္မ်ားတာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ ေတြ႕ေတာ့ေတြ႕ေနရပါတယ္။

ေမး. မ်က္စိမွာ ဘာေၾကာင့္ကင္ဆာျဖစ္ရတာပါလဲ ဆရာ။

ေျဖ. မ်က္စိမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ အခုထိ ဘယ္သူမွမသိေသးပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကင္ဆာေတြက်ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာၾကပါတယ္။ မ်က္စိမွာျဖစ္တဲ့ကင္ဆာက အျဖစ္မ်ားတာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ ေတြ႕ေတာ့ေတြ႕ေနရပါတယ္။

ေမး. မ်က္စိကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။

ေျဖ. မ်က္ခြံမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ သိသာပါတယ္။ အက်ိတ္ႀကီး (Tumour Mass)ေတြ ေပၚေနတတ္ပါတယ္။ ဒါက စျဖစ္ခါစမွာ မနာေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ နာတတ္ပါတယ္။ အက်ိတ္က ၾကာသြားရင္ ပုပ္သြား (Necrotic)ၿပီး ပိုး၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ နာက်င္တတ္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ နာေလ့မရွိပါဘူး။

ဒီလိုအက်ိတ္ေပၚရင္ ထုတ္ရပါတယ္။ ထုတ္ၿပီးတဲ့အခါ မရွိတဲ့မ်က္ခြံကို ျပန္လည္ျပဳျပင္မႈ (Reconstruction) လုပ္ရပါတယ္။ မ်က္ခြံက ထြက္သြားတဲ့အေရျပားကို နားရြက္ေနာက္ ဒါမွမဟုတ္ လည္ကုပ္ စတဲ့ အျပင္ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ သိပ္မထိေတြ႕တဲ့၊ က်န္းမာေနတဲ့အေရျပားကိုယူၿပီး အစားထိုးပါတယ္။ မ်က္ခြံအေရျပားေအာက္က အ႐ိုးႏုကို ျပန္အစားထိုးဖို႔ အဆင္ေျပတဲ့ေနရာကယူလို႔ရပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေသသြားတဲ့လူကလွဴခဲ့တဲ့ မ်က္လံုးထဲက အ႐ိုးႏုသိုေလွာင္ထားတဲ့ Banked Sclera က ယူပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အ႐ိုးဘဏ္ေတြမွာလွဴထားတဲ့ အ႐ိုးႏုကိုယူၿပီး အစားထိုးကုသကာ ျပဳျပင္ေပးရပါတယ္။ ဒါက ရလဒ္ေကာင္းပါတယ္။

ေမး. မ်က္ေျမႇးနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ေကာ ဘယ္လိုကုသမႈေပးသင့္ပါသလဲ ဆရာ။

ေျဖ. မ်က္ေျမႇးနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ေတာ့ ထုတ္တဲ့နည္း (Excision)နဲ႔ ကုသမႈေပးရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို အေအးကုထံုး (Cryotherapy)တို႔ေပးရပါတယ္။ ဒါကလည္း ရလဒ္ေကာင္းပါတယ္။

ေမး. မ်က္ဆန္ရဲ႕အလယ္လႊာ Uveal Tract မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာအေၾကာင္းကိုလည္း သိပါရေစဆရာ။

ေျဖ. Uveal Tract မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာအက်ိတ္ဆိုရင္ ေစာေစာကလို ထုတ္လိုက္႐ံုနဲ႔မရဘူး။ ဒီကင္ဆာက ခႏၶာကုိယ္တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အသည္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ Sight (အျမင္အာ႐ံု)ကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္မလား၊ Life (အသက္)ကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္မလားဆိုၿပီး ႏွစ္ခုယွဥ္ေရြးတဲ့အခါ Life ကို ဦးစားေပးရပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ မ်က္စိအျမင္က ေကာင္းေနတုန္းပဲ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္ရွင္သန္မႈကို ဦးစားေပးၿပီး မိသားစု၀င္ေတြကို ရွင္းျပရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ မ်က္လံုးတစ္ခုလံုးထုတ္တဲ့နည္း (Enucleation)ကိုသံုးၿပီး အသားစယူစစ္ေဆးမႈ (Biopsy)လုပ္ရပါတယ္။ အသည္းလို တျခားအဂၤါေတြဆီ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ရွိ၊ မရွိ မသိႏိုင္တဲ့အတြက္ ကင္ဆာအထူးကုဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး လိုအပ္တာဆက္လုပ္ရပါတယ္။ မ်က္လံုးတစ္လံုးလံုးကို ထုတ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ပံုမပ်က္ေအာင္ မ်က္လံုးအတုပဲ ျပန္ထည့္ေပးရပါတယ္။

ေမး. ကေလးေတြမွာအျဖစ္မ်ားတဲ့ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ကင္ဆာဆိုရင္ေကာ ဘယ္လိုကုသမႈေပးရပါသလဲဆရာ။

ေျဖ. ကေလးေတြမွာအျဖစ္မ်ားတဲ့ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာျဖစ္တဲ့ကင္ဆာက အမ်ားအားျဖင့္ ေမြးကတည္းက ျဖစ္လာတာပါ။ စျဖစ္လာၿပီး အသက္ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ အရြယ္ေရာက္မွ ကေလးက ဘာကိုမွမၾကည့္တာကို မိဘေတြက သတိထားမိလာပါတယ္။ မီးထိုးၾကည့္လိုက္ရင္ ေၾကာင္မ်က္လံုးလို ၀ါ၀ါႀကီးျဖစ္တာ (Cat Eye Reflex) ကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါကို ေဆးေက်ာင္းသားကအစ သိထားမိၾကပါတယ္။

ေမး. ဒီကင္ဆာျဖစ္ရင္ ကေလးေတြရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ကို စိုးရိမ္ရပါသလား ဆရာ။

ေျဖ. ဒီကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဦးေႏွာက္ကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏိုင္တာေၾကာင့္ အသက္ရွင္သန္မႈအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကင္ဆာျဖစ္ရင္ မ်က္စိတစ္လံုးလံုးကို ထုတ္ေပးရပါတယ္။ မ်က္စိတစ္ဖက္တည္းျဖစ္ရင္ ျပႆနာမရွိေပမယ့္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္စလံုးျဖစ္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္လံုးသာမက ဦးေႏွာက္မွာလည္းရွိရင္ ပိုဆိုးတဲ့မ်က္စိကို ထုတ္လိုက္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ က်န္တဲ့မ်က္စိကိုေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိန္းသိမ္းေပးပါတယ္။ ဒီေရာဂါအတြက္ မ်က္စိခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ေရာ ကေလးကင္ဆာအထူးကုဆရာ၀န္ေရာတိုင္ပင္ၿပီး Team Work အေနနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ကုသမႈေပးရပါတယ္။

ေမး. မ်က္ဆန္ရွိတဲ့ မ်က္ကြင္း(Orbit)မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာကိုေရာ ဘယ္လိုကုသမႈေပးရပါသလဲ ဆရာ။

ေျဖ. မ်က္ဆန္ရွိတဲ့ Orbit ထဲမွာ အ႐ိုး၊ အဆီ၊ ၾကြက္သား (Extraocular Muscle)၊ ေသြးေၾကာနဲ႔ နာ့ဗ္ေၾကာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအစိတ္အပိုင္းေတြအားလံုးမွာလည္း ကင္ဆာအက်ိတ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးကိုစုေပါင္းၿပီး Orbital Tumor လို႔ေခၚပါတယ္။

ေမး. မ်က္ဆန္ရွိတဲ့မ်က္ကြင္းမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။

ေျဖ. Orbit မွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ လကၡဏာအေနနဲ႔ မ်က္စိျပဴးထြက္တာ(Proptosis)ကို ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈလုပ္ၿပီး CT Scan လုပ္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ထုတ္ၿပီး အသားစယူ စစ္ေဆးမႈလုပ္ရပါတယ္။ ကင္ဆာဟုတ္၊ မဟုတ္ စစ္ေဆးရာမွာ CT Scan က ပိုေသခ်ာပါတယ္။ CT Scan နဲ႔ စစ္ေဆးတာထက္ အသားစယူ စစ္ေဆးမႈလုပ္တာက ပိုေသခ်ာပါတယ္။

ေမး. မ်က္ဆန္ရွိတဲ့မ်က္ကြင္းမွာ ကင္ဆာျဖစ္မွန္းေသခ်ာရင္ ဘယ္လိုကုသမႈေပးရပါသလဲ ဆရာ။

ေျဖ. ကုသမႈအေနနဲ႔ မ်က္စိအလံုးကိုထုတ္ၿပီး လိုအပ္သလို ဓာတ္ကင္မႈ (Radiotherapy) ဒါမွမဟုတ္ ကင္ဆာေဆးသြင္းကုသမႈ (Chemotherapy) ေပးၿပီး ကုသမႈေပးရပါတယ္။

ေမး. မ်က္စိမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတာရွိရင္ ေျပာျပေပးပါဆရာ။

ေျဖ. ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမဆို ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္စိမွာျဖစ္တဲ့ကင္ဆာကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ကုသမႈအေနနဲ႔ကေတာ့ အဓိကက ခြဲစိတ္ကုသမႈပါပဲ။ မ်က္ခြံ၊ မ်က္ေျမႇးနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေတြက ကုသၿပီးရင္ ရလဒ္ေကာင္းပါတယ္။ မ်က္စိရဲ႕ က်န္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေတြကေတာ့ ရလဒ္သိပ္မေကာင္းပါဘူး။

(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top