စူး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
ကေလးငယ္ေတြဟာ စာေစာင္ေတြ၊ ဇာတ္လမ္းေတြကေန တစ္ဆင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ ေသဆံုးမႈေတြနဲ႔ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြ အေၾကာင္းကို ၾကားသိျမင္ေတြ႕ကာ ေၾကာက္ရြံ႕ ပူပန္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုအခါေတြ မွာ ကေလးငယ္အေနနဲ႔ ပူပင္ေသာက ေျပေပ်ာက္ၿပီး လံုၿခံဳမႈရွိေနေစဖို႔ မိဘေတြနဲ႔ အုပ္ထိန္းသူေတြမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ပူပန္ ေၾကာက္ရြံ႕စိတ္ကို သိရွိနားလည္ေအာင္ သူတို႔ ေျပာတဲ့ စကားေတြကိုအရင္ဆံုးနားေထာင္ ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ဖို႔အတြက္ မိဘေတြသိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။
(1)- ကေလးမ်ားကို ေမးခြန္းေမးခြင့္ျပဳပါ
ကေလးေတြ ဘာပဲေျပာေျပာ အခ်ိန္ေပးနား ေထာင္ပါ။ ကေလးေတြရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕မႈအေၾကာင္းကို ေမးျမန္းၿပီး သက္သာရာရေအာင္ ႏွစ္သိမ့္ေပးပါ။ သင့္အေနနဲ႔ကေလးေတြ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းတိုင္းကို မေျဖႏိုင္လည္း အေရးမႀကီးပါဘူး။ ယုတၱိမတန္တဲ့ အေျဖေတြေတာ့ မေပးသင့္ပါ။
(2)- သူတို႔ကို ေျခာက္လွန္႔ေနေသာအရာမ်ားကိုရွာပါ
သူတို႔မွာရွိေနႏိုင္တဲ့ ေၾကာက္ရြံ႕မႈအေၾကာင္း ကို ကေလးငယ္ကို ေသခ်ာေမးျမန္းပါ။ ေက်ာင္းမွာ သူတို႔ကို အႏၲရာယ္ျပဳတဲ့သူ ရွိေနသလား၊ အိမ္မွာ သူ႔စိတ္ကုိ နာက်င္ေအာင္လုပ္တဲ့ အရာရွိေနသလားဆိုတာကို ေသခ်ာရွာေဖြပါ။
(3)- အျပဳသေဘာႏွင့္ ခ်ည္းကပ္ေျဖရွင္းပါ
သင့္ကေလးအေနနဲ႔ လူအမ်ားစုက ၾကင္နာတတ္ၿပီး ဂ႐ုစိုက္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ရပါေစ။ ဒါမွသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္က အႏိုင္က်င့္လာတာမ်ဳိး ႀကံဳရရင္ ကေလးအေနနဲ႔ သူ႔အနီးနားကလူေတြကို ေအာ္ဟစ္ အကူအညီေတာင္းလိုစိတ္ ရွိလာမွာပါ။
(4)- ကေလးကုိ ဂ႐ုစိုက္ပါ
ကေလးေတြ ကစားပံုနည္းလမ္းနဲ႔ ဆြဲတဲ့ပံုေတြက သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ေနစိတ္ထားကို ေဖာ္ျပရာ ေရာက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြ ကစားေနတာနဲ႔ ဆြဲတဲ့ပံုေတြကို အေလးထားၾကည့္ေပးပါ။ ဒါဟာ ကေလးနဲ႔သင္တို႔အၾကား နားလည္မႈ လြဲေနတာေတြကို ျပန္လည္တည့္မတ္ေပးႏိုင္သလို ကေလးငယ္ရဲ႕ မလံုၿခံဳမႈေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္လာပါ လိမ့္မယ္။
(5)- အစီအစဥ္တစ္ခု ခ်မွတ္ပါ
အနာဂတ္အတြက္ မိသားစုစည္းလံုးညီၫြတ္ေရး အစီအစဥ္တစ္ခု ေရးဆြဲထားပါ။ ဆိုလိုတာက မိသားစုထဲမွာ ထင္မွတ္မထားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ ေပၚလာရင္ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေၾကာင္းကိစၥ တစ္ခုခုေပၚလာရင္ ေတြ႕ဆံုႏိုင္ဖို႔ မိသားစုဆံုေတြ႕ရာ ေနရာတစ္ခုကို အိမ္မွာ ထားရွိေပးပါ။
(6)- ခ်စ္ခင္ေၾကာင္း ျပသပါ
ကေလးဟာ သူ႔ကိုခ်စ္ခင္တဲ့သူေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာသိရင္ သူ႔အေနနဲ႔လံုၿခံဳမႈရွိေနၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔စိတ္ ေလ်ာ့ပါးေနတတ္ပါတယ္။ သင့္ကေလးရဲ႕ စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိတ္ဒဏ္ရာ ရရွိမႈက သင္ရဲ႕ေဖးမႏွစ္သိမ့္မႈနဲ႔ ေျပေလ်ာ့သက္သာ မသြားဘူးဆိုရင္ စိတ္က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပးသူ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္က်န္းမာေရးအထူးကု ဆရာ၀န္တစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔လိုပါတယ္။
