၊ ဇြန္ခိုင္ဦး ၊ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
မိဘေတြက သားသမီး ေမြးဖြားလာခ်ိန္မွာ ကိုယ္လက္အဂၤါ စံုရဲ႕လား၊ က်န္းမာရဲ႕လား စတာေတြကို စတင္ပူပင္ရတတ္ပါတယ္။ သြားေပါက္ေနာက္က်ရင္လည္း စိတ္ပူရျပန္သလို လမ္းေလွ်ာက္ ေနာက္က်ရင္လည္း လမ္းမွ ေလွ်ာက္တတ္ပါ့မလား ပူပင္ရျပန္ပါေသးတယ္။ စကားေၿပာ ေနာက္က်ေနၿပီဆိုရင္ ဥာဏ္ရည္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နည္းလို႔လား၊ စကားေျပာတတ္ပါ့ မလားဆိုကာ ဆရာ၀န္ဆီ ေျပးရျပန္ပါတယ္။ အသက္ေလးႏွစ္အရြယ္ေလာက္ ဆိုရင္ေတာ့ ကေလးေတြက စကားေကာင္းေကာင္း ေျပာတတ္လာပါၿပီ။ အဲဒီအရြယ္ကေန စၿပီး လူႀကီးေတြကို အတုယူၿပီး စကားႀကီး စကားက်ယ္ေတြကိုလည္း ေျပာလာတတ္တဲ့ အရြယ္ေရာက္လာေတာ့ တျခားသူေတြနဲ႔ မြန္မြန္ရည္ရည္ ေျပာဆိုတတ္ဖို႔ သင္ၾကား ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ လူၾကားထဲမွာ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္အျဖစ္ လူခ်စ္လူခင္ မ်ားေနမွာပါ။
– နားေထာင္တတ္ရန္ သင္ေပးပါ
စကားေျပာဆိုတယ္ဆိုတာ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္မႈ တစ္ခုပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေျပာတာထက္ နားေထာင္တတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကေလးကို ကိုယ္စကားေျပာေနစဥ္မွာ တျခားသူကို နားေထာင္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ တျခားသူကလည္း သူေျပာေနတဲ့ စကားေတြကို ကိုယ့္ကို နားေထာင္ေစခ်င္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပရပါမယ္။ အိမ္မွာလည္း မိဘအခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ျဖစ္၊ ကေလးနဲ႔ စကားေျပာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာျဖစ္ျဖစ္ အေရးတယူ နားေထာင္ေပးတဲ့ အက်င့္ရွိေၾကာင္း ကေလးသိေအာင္ ျပပါ။ ကေလးကို စကားေျပာတဲ့ အခါမွာလည္း အေရးတယူ နားေထာင္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
– စကားျဖတ္မေျပာရန္ သင္ေပးပါ
လူႀကီးမိဘေတြရဲ႕ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈ ရလိုတဲ့ ကေလးေတြက လူႀကီးေတြ စကားေျပာေနခ်ိန္မွာ ၾကားျဖတ္ၿပီး ေအာ္ဟစ္ေျပာဆို တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ လူႀကီးေတြက သူတို႔ ေျပာစကားကို ျပန္လည္ အေလးထားလိုက္ရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ဒါမ်ဳိးကို ထပ္ခါတလဲလဲ လုပ္ေနမွာပါ။ လုပ္သင့္တဲ့ အရာက ေနာက္တစ္ႀကိမ္ သင္စကားေျပာေနတုန္း ကေလးက စကားျဖတ္ေျပာလာရင္ “ခဏေနဦး”ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ လက္ျပလိုက္ပါ။ ကိုယ္ေျပာစရာရွိတာကို ၿပီးဆံုးေအာင္ ဆက္ေျပာၿပီးမွ သူ႔အတြက္ စကားေျပာခြင့္ ေပးပါ။ စကားျဖတ္ ေျပာတာက ႐ုိင္းျပတဲ့ အျပဳအမူျဖစ္ေၾကာင္း သင္ေပးထားပါ။ သင္စကားေျပာေနခ်ိန္မွာ ကေလးက စိတ္မရွည္တဲ့ အမူအရာနဲ႔ စကားျဖတ္ေျပာတိုင္း သူေျပာတာကို နားမေထာင္လိုက္ပါနဲ႔။ “ေမေမ စကားေျပာေနတာ မၿပီးေသးဘူးေလ” ဆိုတာမ်ဳိး ဟန္႔လိုက္ပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တစ္ဖက္သား စကားေျပာလို႔ မၿပီးေသးရင္ ၾကားျဖတ္မေျပာသင့္ဘူး ဆိုတာ သူတျဖည္းျဖည္း နားလည္ သေဘာေပါက္ သြားမွာပါ။ ကေလး စကားေၿပာတဲ့ အခါမွာလည္း ၿပီးဆံုးေအာင္ နားေထာင္ၿပီးမွ သင္ေျပာတဲ့ အက်င့္လုပ္ေဆာင္ေပးပါ။
– စကားကို တိုးတိုးသက္သာ ေျပာခိုင္းပါ
လူၾကားထဲမွာ စကားကို တိုးတိုးသက္သာ ေျပာတတ္ေစဖို႔ အိမ္မွာကတည္းက စကားတိုးတိုး ေျပာတတ္ေအာင္ သင္ေပးထားပါ။ အိမ္မွာ လူႀကီးမိဘေတြက စကားက်ယ္က်ယ္ ေျပာတာ၊ တီဗီက်ယ္က်ယ္ ဖြင့္တာ၊ ေရဒီယိုက်ယ္က်ယ္ ဖြင့္တာ စတဲ့ အျပဳအမူေတြရွိရင္ ကေလး
ကလည္း စကားက်ယ္က်ယ္ ေျပာတတ္ပါတယ္။
– ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေျပာတတ္ေအာင္ သင္ေပးပါ
ကေလးေရွ႕မွာ တျခားသူေတြကို ေလွာင္ေျပာင္ ေ၀ဖန္တာမ်ဳိး၊ တျခားသူေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို ေနာက္ေျပာင္က်ီစယ္တာမ်ဳိး ေရွာင္ပါ။ အဲဒါကို ဟာသလုပ္လိုက္ရင္ ကေလးကလည္း တစ္ဖက္သား ခံရခက္ေစမယ့္ စကားမ်ဳိး ေျပာေနတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕စကားေတြက အမွန္ဆိုေပမယ့္ တစ္ဖက္သားကို စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ သင့္ကေလးကို ခ်ဥ္စရာ ကေလးငယ္အျဖစ္ ထင္ျမင္သြားတတ္တာေၾကာင့္ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေျပာတတ္ေအာင္ ငယ္စဥ္ကတည္းက သင္ၾကားေပးသင့္ပါတယ္။
