Healthy Life Ad
Life Style

ေသြးခ်ဳိက်ရင္ ဘာျဖစ္တတ္သလဲ . . .

ပါေမာကၡ ေဒၚသန္းသန္းေအး
ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး

ယခင္တစ္ပတ္မွအဆက္
ေသြးခ်ဳိျမင့္မားတာေၾကာင့္ ရရွိတဲ့ ဆိုးက်ဳိးက ပိုအေတြ႕မ်ားတယ္၊ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျဖစ္တယ္၊ သူ႔ေၾကာင့္ျဖစ္မွန္းေတာင္ မသိၾကတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဒါက”အေႏွးလူသတ္သမား”ျဖစ္ပါတယ္။
တျခား တစ္ဖက္မွာလည္း ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တဲ့ ဆိုးက်ဳိးဟာ အျဖစ္နည္းေပမယ့္ ျဖစ္ရင္၊ ေပါ့ေလ်ာ့ရင္ ခ်က္ခ်င္း အဆိုးဆံုးအဆင့္ကို ေရာက္ရွိသြားႏိုင္လို႔ “အၾကမ္းဆံုး၊ အျမန္ဆံုး လူသတ္သမား”ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအႏၲရာယ္ ႏွစ္ခုစလံုးက ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔ အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိကို ဘယ္ေလာက္အထိ က်ေအာင္ ျပဳလုပ္သင့္သလဲ၊ သံုးလ ပ်မ္းမွ်ေသြးခ်ဳိႏႈန္း (HbA1c) ကို ဘယ္သူေတြမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ထားသင့္သလဲ ဆိုတဲ့ လူတစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ ညႇိႏႈိင္းရမယ့္ ၫႊန္ၾကားခ်က္ (Guidelines) ေတြရွိပါတယ္။ အေရွ႕မွာ ေဖာ္ျပထားၿပီး ျဖစ္တဲ့ ေသြးခ်ဳိက် အႏၲရာယ္ပိုမ်ားတဲ့ အုပ္စုကို သံုးလပ်မ္းမွ် ေသြးခ်ဳိႏႈန္း (HbA1c) ကို ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရရင္ လံုေလာက္တဲ့ သေဘာ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ေသြးခ်ဳိက်တဲ့ အႏၲရာယ္မရွိတဲ့ သူေတြကိုေတာ့ HbA1c ကို ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္မွာရွိေအာင္ ၫႊန္ၾကား ထားပါတယ္။ ဒီလို လူေတြထဲက အသက္ ငယ္ရြယ္သူေတြဟာ မိမိကုိယ္ကိုယ္ ဂ႐ုစိုက္ႏိုင္မယ္၊ ေသြးခ်ဳိနဲ႔ အစားအစာကို ၫႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း တိုင္းႏိုင္မယ္၊ စားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ A1c ကို ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္မွာ ထားသင့္ပါတယ္။ တာရွည္အတြက္၊ ေနာင္အတြက္ အလြန္ ေကာင္းပါတယ္။
ဒီလို ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တာ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္သင့္သလဲ၊ ျဖစ္လာရင္ ဘယ္လို ကုသရမလဲဆိုတာ ဆက္ၿပီး ရွင္းျပသြားပါမယ္။ ေသြးခ်ဳိ အက်မလြန္ေအာင္ ကာကြယ္နည္းေတြကို ရွင္းျပပါမယ္။

(၁) အင္ဆူလင္ ထိုးရတဲ့ အမ်ဳိးအစား

(၁) ဆီးခ်ဳိလူနာေတြမွာ သြားရင္း၊ လာရင္း၊ လမ္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသြးတြင္းအခ်ဳိဓာတ္ အက်လြန္ၿပီး ခ်က္ခ်င္း သတိလစ္သြားခဲ့ရင္ သူစိမ္းတစ္ေယာက္ေယာက္က ခ်က္ခ်င္းသိေအာင္ လည္ပင္းမွာ ဆီးခ်ဳိရွိမွန္း အသိေပးတဲ့ စာတမ္းပါ ဆြဲႀကိဳး ဆြဲထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးခ်ဳိရွိေၾကာင္း အသိေပးတဲ့ ကတ္ျပားကို ပိုက္ဆံအိတ္ထဲမွာ ထည့္ထားေပးရပါမယ္။

(၂) သြားေလရာမွာ အခ်ဳိသၾကားလံုး ဒါမွမဟုတ္ သၾကားခဲ ေဆာင္ထား သင့္ပါတယ္။ (ဥပမာ ကားေမာင္း ေနစဥ္၊ အစည္းအေ၀း တက္ေနစဥ္)

(၃) ေသြးခ်ဳိက် လကၡဏာေတြနဲ႔ အေရးေပၚ ကုသနည္းေတြကို လူနာနဲ႔ မိသားစုေတြထံ အသိပညာ ေပးထားရပါမယ္။

(၄) ဆရာ၀န္ ၫႊန္ၾကားခ်က္မပါဘဲ မိမိသေဘာနဲ႔ ေဆးေတြ တိုးေသာက္တာ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။

(၅) အင္ဆူလင္ ထိုးတဲ့သူနဲ႔ ေသြးခ်ဳိက်ေဆး ေသာက္ေနသူေတြဟာ အစာကို အခ်ိန္မွန္မွန္ စားရပါမယ္။အစားအစာ ပမာဏကိုလည္း တစ္ရက္နဲ႔ တစ္ရက္တူညီေအာင္ စားရပါမယ္။ တစ္ရက္ နည္းလိုက္၊ တစ္ရက္ မ်ားလိုက္ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။

(၆) ေသြးခ်ဳိ အနိမ့္၊ အျမင့္ကို အလြယ္တကူ တိုင္းထြာႏိုင္တဲ့ ေသြးခ်ဳိတိုင္းစက္ ထားရွိတာေၾကာင့္ ေသြးခ်ဳိက်တာကို သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးကို လိုအပ္သလို အခ်ိန္မီ ျပဳျပင္လိုက္ရင္ အခ်ဳိက်လြန္တာကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။

(၇) လုပ္ေနက် မဟုတ္တဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈကို လုပ္တဲ့အခါ ေဆးကို ျပဳျပင္ရမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အဆာေျပ စားထားရပါမယ္၊ အၾကာႀကီး ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား လုပ္မယ္၊ အားကစား လုပ္မယ္ဆိုရင္ ပိုသတိထားရပါမယ္။

(၈) ေသြးခ်ဳိ အတက္အက် အေျဖအားလံုးကို မွတ္တမ္း ထားရွိပါက မိမိကိုေဆးကုေပးတဲ့ ဆရာ၀န္အဖို႔ ေဆးညႇိရာမွာ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ရပါတယ္။

(၉) အရက္ အလြန္အၾကဴး ေသာက္တာကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အရက္ေသာက္ျဖစ္ရင္လည္း အစာအိမ္မွာ အစာမရွိဘဲ မေသာက္ပါနဲ႔။
ေသြးခ်ဳိအက်လြန္တာ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ေကာ ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္ရမလဲ၊ ဘယ္လို ကုသရမလဲဆိုတာ ဆက္ၿပီး ရွင္းျပပါမယ္။

အခ်ဳိက်တဲ့ လကၡဏာေတြ ခံစားရၿပီဆိုရင္
ေသြးခ်ဳိတိုင္းစက္နဲ႔
ေသြးခ်ဳိတိုင္းၾကည့္ ရပါမယ္။ ကစီဓာတ္ ဒါမွမဟုတ္ ခ်ဳိတဲ့အစာေရစာကို ခ်က္ခ်င္း စားေသာက္ပါ။ အဆီမ်ားတဲ့ အစားအစာ ဥပမာ ေခ်ာကလက္စားတာက သၾကားလံုး စားတာေလာက္ ထိေရာက္မႈ မရွိ

တာကို သတိျပဳရပါမယ္။
အခ်ဳိက်တာ သိပ္ဆိုးရင္ သၾကားလံုး ၅ လံုး ေလာက္ စားရပါမယ္။ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ တစ္ဖန္ခြက္၊ သၾကားထမင္းစားဇြန္း တစ္ဇြန္း၊ ပ်ားရည္ ထမင္းစားဇြန္း တစ္ဇြန္း၊ ဂလူးကို႔စ္ခဲ သံုးခဲ စသျဖင့္ စားေပးတဲ့နည္းနဲ႔ ေသြးခ်ဳိျပန္တက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရပါမယ္။
ေသြးခ်ဳိတိုင္းစက္ မရွိလို႔ ေသြးခ်ဳိ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိႏိုင္ရင္လည္း ေသြးခ်ဳိက်လကၡဏာ ခံစားရတာနဲ႔ အထက္ပါအတိုင္း ကုသင့္ပါတယ္။
အခ်ဳိ စားမိသြားလို႔ ခ်က္ခ်င္း ဘာမွ ဆိုးသြားစရာ မရွိေပမယ့္ ေသြးခ်ဳိက်လြန္းတာကို ခ်က္ခ်င္း မျပဳျပင္မိရင္ ပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။
ေသြးခ်ဳိကို ၁၅ မိနစ္မွ မိနစ္ ၂၀ အၾကာမွာ ျပန္တိုင္း ၾကည့္ရပါမယ္။
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ လူနာတခ်ဳိ႕ဟာ ေဆးေတြ၊ အစာေတြကို ျပဳျပင္ေပမယ့္ ေသြးခ်ဳိက်ေ၀ဒနာ မၾကာခဏ ခံစားရေသးတာ၊ သတိလစ္သြားတဲ့အထိ ျဖစ္တာ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ ေသြးခ်ဳိကို သိပ္မနိမ့္ေစဘဲ A1c ကိုလည္း သိပ္မက်ေအာင္ ေလွ်ာ့ထား ေပးရပါမယ္။
ေခတ္မီ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဒီလို ေသြးခ်ဳိက်တာ ျဖစ္လြယ္တဲ့သူေတြကို ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ မေတြ႕မီ ေသြးခ်ဳိျပန္တက္ေအာင္ ထိုးႏိုင္တဲ့ ဂလူကာဂြန္ (Glucagon) ထိုးေဆးကို ေဆာင္ထားၿပီး အိမ္မွာ အေရးေပၚ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီဂလူကာဂြန္ (Glucagon) ေဟာ္မုန္းထိုးလိုက္ရင္
ေသြးခ်ဳိၿပန္ျမင့္လာပါမယ္။
ဒီေဆးကို အေရးေပၚ သံုးႏိုင္ေအာင္ ေဆးထိုးၿပြန္ထဲ ေဆးအဆင္သင့္ ထည့္ထားပါတယ္။ ဘယ္သူမဆို ထိုးေပးလို႔ ရပါတယ္။ ၁၅ မိနစ္ ေစာင့္ၾကည့္လို႔ သတိမရရင္ အေရးေပၚ ေဆး႐ံုတင္ရပါမယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာ ဒီေဆးမ်ဳိး မရရွိေသးပါဘူး။ ဒီမွာ ကုတဲ့နည္းကေတာ့ အနီးဆံုး ေဆး႐ံုမွာ ဆရာ၀န္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ သူနာျပဳဆရာမကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေသြးေၾကာထဲကို ဂလူးကို႔စ္ ထိုးလိုက္ရင္ မိနစ္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ လူနာ ျပန္သတိရလာ တတ္ပါတယ္။ သိတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ကုသရပါမယ္။ ေနာက္က်သြားရင္ ဦးေႏွာက္က အခ်ဳိဓာတ္မရလို႔ အၿပီးပ်က္စီးသြားၿပီး ျပန္ေကာင္း မလာေတာ့တာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းအေရးေပၚ ကိစၥတစ္ရပ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top