Healthy Life Ad
Health Tips

ခူနာ ေခၚေသာ ျပည္တည္နာ (Abscess)

———၊ ေဒါက္တာတင့္ေဆြ ၊———

Q. ဆရာခင္ဗ်ာ က်ေနာ့္အမ်ိဳးသမီးမွာ ခူနာေရာဂါကို ခံစားေနရပါတယ္။ ဟိုအရင္ သူငယ္စဥ္အခ်ိန္မွာလဲ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္သိခ်င္တာက အဲဒီေရာဂါက ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေစလဲဆိုတာရယ္၊ ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာရယ္၊ ဘယ္လိုကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သလဲဆိုတာေလး ေျပာျပေပးပါ။ ေနာက္ထပ္ အဒီေရာဂါကို အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ကုသလို႔ရသလားဆိုတာရယ္၊ ဘယ္လိုကာကြယ္ရမယ္ ဆိုတာရယ္ကိုပါ ရွင္းျပေပးပါ ဆရာခင္ဗ်ာ။

A. ခူနာေရာဂါဆိုတာကို အတိအက် သိခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူမ်ဳိးမ်ားဟာ နာမည္ေပး အလြန္ေကာင္းသလို အေတာ္လဲ လြယ္လြယ္ေပးတပ္ၾကတယ္။ တျခားဟာေတြက ျပႆနာသိပ္မရွိေပမဲ့ ေရာဂါနာမည္က တလြဲေရာက္ေစတတ္တယ္။ ၀မ္းကိုက္တယ္ေျပာတာနဲ႔ ၀မ္းခ်ဳပ္တယ္ေျပာတာကို ထပ္မေမးရင္ လြဲေရာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ခူနာေရာဂါဆိုတဲ့ အနာအေၾကာင္းေလး ေျပာျပပါဦး။ ဘယ္ေနရာမွာလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာၿပီလဲ၊ ဘယ္ပံုပန္းလဲ၊ (နီ-နာ-ေရာင္-ယား)၊ ဘယ္အခ်ိန္-အခါမ်ဳိးမွာပိုဆိုးသလဲ-သက္သာသလဲ။ ၾကည့္ရတာ အဲ့ၾကည့္ေတာ့ မၾကည့္ရေသးဘူးေပါ့ေလ။ ႏွင္းခူနာျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။ Eczema လို႔ေခၚတာေပါ့။

Q. ဆရာခင္ဗ်ာ ဆရာေျပာသလိုပါပဲ။ က်ေနာ္က အဲဒီအနာကိုလဲ ေသေသခ်ာခ်ာ မျမင္ဖူးပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္အမ်ဳိးသမီးနဲ႔က တေနရာဆီမွာမလို႔ပါဆရာ။ က်ေနာ္သူ႔ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေမးၾကည့္ေတာ့ ျဖစ္တဲ့ေနရာကေတာ့ လက္မမွာပါဆရာ။ အဲ… ဒါေပမဲ့ အေရျပားေပၚမွာေတာ့ ဘာလကၡဏာမွ မျပဘူးတဲ့ဆရာ။ အတြင္းထဲမွာပဲ ပူၿပီးေတာ့ ကိုက္ေနသလိုဘဲတဲ့ဆရာ။

A. ပိုေတာင္ခက္လာတယ္ဗ်ိဳ႕။ “သိုက္စာဘာသာျပန္ရသလို” ျဖစ္ေတာ့မွာဘဲ။ ခင္ဗ်ားလဲ မွန္းသိ၊ ကြ်န္ေတာ္လဲ မွန္းကု ျဖစ္ၾကၿပီေပါ့။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ မွန္းလိုက္ပါမယ္။ အေပၚယံမွာ ဘာမွမျမင္ရရင္ေတာ့ “ ႏွင္းခူနာ” မဟုတ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ “ ခူနာ” ေရာဂါနာမည္က ဗမာေဆးပညာအရေခၚတာျဖစ္ေနလို႔၊ ကြၽန္ေတာ္ကလည္း တိုင္းရင္းေဆးကို စနစ္တက် မသိတာမို႔ စြယ္စံုက်မ္းကို လွန္ရတယ္။ ဒီလိုဆိုပါတယ္။

“ခူနာသည္ လက္ေခ်ာင္းတြင္ ေပါက္ေလ့ရွိသည့္ အနာတမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုအနာမ်ဳိးေပါက္လွ်င္ သတိမမူမိလွ်င္ လက္ဆစ္မ်ားကိုပင္ ျဖတ္ပစ္ရတတ္သည္။ ထိုအနာ ျဖစ္ေပၚသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ အစဥ္ပြတ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ (စၾတက္တိုေကာကပ္)ေခၚ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ေသးသည္ဟုဆိုသည္။ ထိုအနာမ်ဳိးသည္ လက္ေခ်ာင္းရွိ တစ္ရွဴး (အသားမွ်င္) မ်ားတြင္ ေသြးသြားစုရာမွ စတင္ျဖစ္ေပၚတတ္သည္။ ထိုသို႕ ေသြးသြားစုျခင္းေၾကာင့္ လက္ေခ်ာင္း၏ အေရျပားသည္ တင္းမာၿပီး ေရာင္လာေလသည္။

ထိုအနာ ျဖစ္ေပၚစ၌ အလြန္ကိုက္ခဲနာက်င္၍ ေနာက္မၾကာမီ အနာတြင္ ျပည္တည္လာတတ္၏။ ကုသပံုနည္းမွာ လက္ေခ်ာင္းေရာင္လာသည္ကို သိသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ၂ နာရီျခားတခါမွ် အ၀တ္ပိုင္းကို ေရေႏြးတြင္စိမ္၍ က်ပ္ပူထိုးေပးရ၏။ အနာျဖစ္ေနေသာ အစိတ္အပိုင္းကို ၿငိမ္ၿငိမ္ထားရသည္။ (အန္တီဖလိုဂ်စ္စတင္)ကိုလည္း အေပၚမွအံုေပးရ၏။ အကိုက္အခဲကို (အက္စပီရင္)ေဆးျပားမ်ား မွီ၀ဲျခင္းျဖင့္ သက္သာေစႏိုင္သည္။

“ အနာဆိုတာ ျပည္တည္လာရင္ေတာ့ ခြဲထုတ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္ပညာမွာ “ ျပည္ရွိရင္-ခြဲထုတ္” ဆိုတာ ေဖာ္ျမဴလာပါ။ ဦးေႏွာက္၊ ေျခေထာက္၊ အသဲ၊ ဘယ္ထဲရွိရွိ ျပည္ကုိထုတ္ရပါမယ္။ “ ျပည္ေပါက္-ေပ်ာက္ၿပီ” ဆိုတာအမွန္ပါ။ ပိုးကိုႏိုင္ေဆးေတြအျပင္ အနာ-အေရာင္ကို သက္သာေဆးလဲ ေပးသင့္တယ္။”

ေရာင္ခါစ၌ လက္ေခ်ာင္းသည္ ေျပာင္၍နီလာၿပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္း အ၀ါပုပ္ေရာင္ျဖစ္သြားသည္။ ထိုအေျခအေန၌ အနာတြင္းရွိ ျပည္မ်ားကို ခြဲထုတ္ပစ္ရသည္။ အနာခြဲကရိယာမ်ားကို အသံုးမျပဳမီ ေရႏွင့္ျပဳတ္၍ ပိုးမ်ားကို ေသေစရသည္။ ပိုး သတ္မထားေသာ ကိရိယာမ်ားျဖင့္ မေဖါက္ခြဲသင့္ ေပ။ ပိုးမ်ားေၾကာင့္ အနာတြင္ အဆိပ္ျဖစ္ေစတတ္သည္။ ခြဲစိတ္ေသာအခါ၌ အနာကို သင့္႐ံုေလာက္ခြဲ၍ ျပည္ကိုထုတ္ၿပီးလွ်င္ အနာေပါက္ထဲသို႔ ေဆးရည္စိမ္ထားေသာ ဂြမ္းဖတ္မ်ားကို ထည့္ေပးရသည္။ လူနာကိုလည္း(ပင္နီဆီလင္) ေဆးထိုးေပးေလ့ရွိသည္” အနာက အတြင္းနက္မွာျဖစ္ရင္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔မေပၚဘူး။ ဥပမာ- တင္ပါး၊ ရင္သား။ ျဖစ္တဲ့ေနရာ အနီးအနားမွာ အာ႐ံုေၾကာရွိရင္ ပိုနာမယ္။ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းေတြမွာ ေနရာကက်ဥ္းေတာ့ အာ႐ံုေၾကာနဲ႔ မေ၀းဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ နာတယ္။

ခူနာဆိုတာ ျပည္ရွိလာရင္ Abscess ေခၚပါတယ္။ ျပည္တည္နာက ခ်ိဳင္း(ဂ်ိဳင္း)မွာ ေပါက္ရင္ ကိႏၷရာနာေခၚၾကတယ္။ ခ်ိဳင္းကနာလို႔ လက္ကိုကိုယ္မွာမကပ္ႏိုင္ေတာ့ ကိႏၷာရာကသလို ေနရတာမို႔ပါ။ ျပည္မတည္ခင္ အနာျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ လကၡဏာ ၅ ပါး ျဖစ္လာတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာ(တစ္ရွဴး) အဂၤါအစိတ္အပိုင္းဟာ နီ-နာ-ေရာင္-ပူဆိုတာအျပင္ သူလုပ္ရမယ့္အလုပ္ကို မလုပ္ႏိုင္ျဖစ္လာတယ္။ ဒီအဆင့္ မွာ Infection “ေရာင္ျခင္း” ဆိုတာသာရွိပါေသးတယ္။ ေရာဂါနာမည္ေတြ အဆံုးမွာ “-itis” ပါရင္ ဒါျဖစ္တာလို႔မွတ္ပါေလ။ Stomatitis လွ်ာနာ၊ Conjunctivitis မ်က္စိနာ၊ Appendicitis အူအတက္ေရာင္၊ Hepatitis အသဲေရာင္ စတာေတြေပါ့။

ဒီအဆင့္မွာ လုပ္ေပးဖို႔က “ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆး” ေတြ ေပးရမွာပါ။ ေနာက္မွာ ပိုး၀င္လာတတ္တာမို႔ပါ။ ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆး အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆးလို႔ ေဆးစာကိုခန္႔ေအာင္ ပါဠိစာသံုးထားတာေပါ့။ ဗမာေတြသာမဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားေတြလဲ ေရွးက်တဲ့ ဂရိစာကို အေတာ္သံုးၾကတာ။ ေဆးပညာအထိမ္းအမွတ္ကိုေတာင္ ဘီစီ ၂၀၀၀ က (ဆူေမရီယန္း) ဘုရား Ningishzida နဲ႔ ေႁမြႏွစ္ေကာင္ Gryphons ကို ခုထိသံုးၾကတယ္။

ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ ပ႗ိဇီ၀ေဆးေတြကို အုပ္စု(၁၃) ခုေတာင္ခဲြထားတာ။ အေစာဆံုးေပၚခဲ့တာက Sulfonamides(ဆာလ္ဖိုနမိုက္)အုပ္စုပါ။ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း သံုးတတ္ၾကတယ္။ Sulfacetamide မ်က္စဥ္း၊ Trimethoprim-Sulfamethoxazole ကို Septrin လို႔ ပိုသိၾကတယ္။

ေနာက္ေပၚကေတာ့ Cephalosporins (ကက္ဖလိုစပိုရင္)ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေပၚထဲမွာ ေနာက္ေပါက္ေတြရွိတယ္။ မ်ဳိးဆက္ေတြ ထပ္ထပ္တိုးလာလို႔ အခုဆို မ်ဳိးဆက္ေလးခုေတာင္ရွိေနၿပီ။ ဒီအုပ္စုေဆးေတြက “ဃန္”နဲ႔စတယ္။ ပဌမမ်ိဳးဆက္ Cefadroxil, Cephalexin, Cephaloridine, Cephalothin, Cephapirin, Cefazolin, Cephradine ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ Cefaclor, Cefoxi-tin, Cefprozil, Cefuroxime တတိယမ်ိဳးဆက္ Cefdinir, Cefi­xime, Cefpodoxime, Ceftibuten, Ceftriaxone,Cefotaxime စတုတၳမ်ဳိးဆက္ Cefepime, Cefluprenam, Cefozopran, Cefpirome, Cefquinome ေတြပါ။

Tetracyclines (တက္ထရြာ-ဆုိက္ကလင္း) အုပ္စုကိုလဲ လူအေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကတယ္။ ေဆးေတာင့္အေနနဲ႔ လာတာမ်ားၿပီး၊ အရင္ BPI ကေနထုတ္ေတာ့ အေတာင့္အေရာင္က နီၿပီး၊ အလည္မွာ အျပာေရာင္စဥ္းေလး လုပ္ထားေတာ့ ကုိယ့္ဗမာေတြက “ခါးပတ္ၾကားေဆး” လို႔ေခၚၾကတယ္။ အ၀ါေရာင္ကို အျပာပတ္ထားတာက Chloramphenicol ျဖစ္တယ္။ ဒီခါးပတ္ၾကားမ်ားက စြမ္းသလားမေမးနဲ႔၊ ဒါေပမဲ့ မေကာင္းတဲ့ အာနိသင္ေတြရွိတာမို႔ “သတိထားပါ၊ သတိထားပါ” နဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြက ခဏခဏ သတိေပးၾကတယ္။

အမ်ားဆံုးသိၾကတာကေတာ့ (ပနယ္စလင္) ေတြေပါ့။ ခူနာအတြက္လဲ သူ႔ကိုသံုးတာမ်ားတယ္။ ဒီအုပ္စုေဆးေတြထဲမွာ Amoxicillin, Ampicillin, Cloxacillin အျပင္ Penicillin ထိုးေဆးနဲ႔ စားေဆးေတြပါတယ္။ အနာကျပည္ရွိရင္ Ampicillin နဲ႔ Cloxacillin ၂ မ်ဳိးတြဲေပးမွ ပိုေကာင္းတယ္။ ေဆးကို ႏွစ္မ်ိဳးတြဲတပါတည္း ထုတ္တာလဲရွိတယ္။ Ampiclox ေခၚတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၂၅၀ အားက ၆ နာရီျခား၊ ၅၀၀ အားက ၁၂ နာရီျခားေသာက္ရမယ္။ ၄ ရက္အနည္းဆံုးေသာက္မွ ေကာင္းတယ္။ မဟုတ္ရင္ ေနာက္ျဖစ္ေတာ့ ေဆးယဥ္သြားမယ္။

အနာဆိုတာ ျပည္တည္လာရင္ေတာ့ ခြဲထုတ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္ပညာမွာ “ျပည္ရွိရင္-ခြဲထုတ္” ဆိုတာ ေဖာ္ျမဴလာပါ။ ဦးေႏွာက္၊ ေျခေထာက္၊ အသဲ၊ ဘယ္ထဲရွိရွိ ျပည္ကုိထုတ္ရပါမယ္။ “ျပည္ေပါက္-ေပ်ာက္ၿပီ” ဆိုတာ အမွန္ပါ။

ပိုးကိုႏိုင္ေဆးေတြအျပင္ အနာ-အေရာင္ကို သက္သာေဆးလဲ ေပးသင့္တယ္။ Painkillers လို႔ ေခၚတာေတြေပါ့။ အိမ္တိုင္းမွာ ေခါင္းကိုက္၊ ကုိယ္ပူ၊ အနာ-ဒဏ္ရာမွန္သမွ် ျဖစ္တာနဲ႔ အေသာက္ခိုင္းတဲ့ ေဆးေတြေပါ့။ “ေဆးကို ပဲေလွာ္၀ါးသလိုစားတယ္” ဆိုၿပီး၊ ေနာက္ေျပာင္ ေျပာၾကတာရွိတယ္မဟုတ္လား။ ကေလးရွိတဲ့အိမ္တိုင္း (ပါရာစီတေမာ) ရွိတယ္။ ေျခဆစ္လက္ဆစ္နာသူမ်ား (အက္စ္ပရင္) ေဆာင္ထားၾကတယ္။ နဲနဲပိုဆိုးတဲ့ ခါးနာ၊ ဇက္ေၾကာတက္သူမ်ား (အနာဂ်က္ဆင္) စတာမ်ဳိး သံုးၾကတယ္။ ဒီေဆးအုပ္စုက အစြမ္းသံုးပါးထက္တယ္။ အဖ်ားက်၊ အနာသက္သာၿပီး အေရာင္ေလွ်ာ့ေစတယ္။

ေဆးေတြအျပင္ တျခားအေထာက္အကူ လုပ္ေပးႏိုင္တာေလးေတြ ရွိပါေသးတယ္။ အနာမွန္သမွ်ကို ၿငိမ္ၿငိမ္ထားေပးရင္ အနာက်က္ျမန္ေစတယ္။ အ႐ိုးက်ဳိးရင္ မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ က်ပ္စည္း၊ ေက်ာက္ပတ္တီးစည္းရတယ္မဟုတ္လား။ အနာရွိရင္ ၿငိမ္ၿငိမ္ထား၊ အလုပ္နားေပါ့။ အနာမေပါက္ခင္ အေပၚကေန ပိုးသတ္ေဆးရည္တခုခု လိမ္းေပးတာလဲ အက်ဳိးရွိတယ္။ ဒက္ေတာ၊ အရက္ျပန္၊ အိုင္အိုဒင္း၊ ဆိုတာမ်ဳိး။ အနည္းဆံုးေတာ့ ေရ-ဆပ္ျပာနဲ႔ မၾကာမၾကာေဆးေပးပါ။

အပူေပးတာဟာ ေသြးကို ပိုေလွ်ာက္ေစတာမို႔၊ အနာကို ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ေစတဲ့သေဘာ ရွိတယ္။ ေရေႏြးအိတ္တင္တာ၊ ေရေႏြးပုလင္းကပ္တာ။ ေနာက္ၿပီး၊ ပ႐ုတ္ဆီလိမ္းတာ၊ ဇာတိပၹဳိလ္သီး ေသြးလိမ္းတာ၊ ၾကပ္ထုပ္ထုိး၊ ၾကပ္ပူတုိက္တာလဲ ဒီအတြက္ျဖစ္မယ္ထင္တယ္။

ႏို႔စို႔အရြယ္ (အဇာတသတ္) ရဲ႕လက္မွာ ေပါက္တဲ့အနာကို ခူနာလို႔ ေျပာ-ေဟာၾကတယ္။ သူ႔အနာက ျပည္မွည့္ေနခ်ိန္မို႔ ခမည္းေတာ္ (ဗိမၺိသာရ) မင္းႀကီးကေန ပါးစပ္ထဲမွာ ငံုထားေပးတဲ့အခါ ျပည္ေပါက္ထြက္သြားရတယ္။ မင္းတရားႀကီးဟာ သမားေတာ္ ဇီ၀ကရဲ ႔ Prescription ေဆးညႊန္းအရ လုပ္တာေတာ့ ဟုတ္မယ္မထင္ဘူး။ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ခ်စ္လာရင္ “ဆီးျဖဴ-ဖန္ခါး ငံုထားသလို” ဆိုၿပီး ေျပာေလ့ရွိတာေၾကာင့္ေနမွာပါ။ ကုိယ္အပူခ်ိန္ အာေငြ႕ဆိုတာက ၃၇ ဒီဂရီရွိလို႔ အျပင္ေလထက္ပိုပူမယ္။ ဒါက ပံုမွန္ဆိုရင္သာေျပာရတာ။ “ခူနာရွိသူ ေနပူ မထြက္ေစနဲ႔” ေနာ္။

မိဘေမတၲာကိုၫႊန္းရင္ အထိမိဆံုး ဥပမာရွိခဲ့သလို၊ ဇနီးသည္မွာ ခူနာေပါက္လို႔ အဲလို ငံုေပးသူရွိလာရင္ေတာ့ ခ်စ္ေမတၱာပံုျပင္သစ္ကေလးတခု တိုးလာပါမွာေပါ့ဗ်ာ။

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top