———၊ မီမိုးေမ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———
လူတိုင္းဟာ က်က္သေရရွိရွိ လွပတင့္တယ္စြာ အိုမင္းလိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုပ်ဳိက်န္းမာေနေအာင္ ဂ႐ုစိုက္သင့္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို လူတိုင္းကေတာ့ မလိုက္နာႏိုင္ၾကပါဘူး။ ႏုပ်ဳိက်န္းမာဖို႔နဲ႔ အသက္ရွည္ဖို႔အတြက္ ေမွာ္လိုပဲအစြမ္းရွိတဲ့ ပါ၀င္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္(Antioxidant)လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အိုမင္းျခင္းျဖစ္စဥ္ကို တြန္းလွန္ေပးတဲ့ ပစၥည္းပါ။ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ကို ခႏၶာကိုယ္ထဲက မထုတ္တာေၾကာင့္ သင့္အေနနဲ႔ မွီ၀ဲစားေသာက္ေပးမွသာ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ကို ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပါ၀င္တဲ့ အစားအစာေတြက ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္၏ အေရးပါပံု
လူ႔ခႏၶာကိုယ္ဟာ ဆဲလ္ေတြကို အဆက္မျပတ္ အားျဖည့္ေပးကာ စြမ္းအင္ထုတ္တာ၊ ဆဲလ္ျပဳလုပ္တာနဲ႔ ထိခိုက္ေနတဲ့ ဆဲလ္ေတြကို ျပဳျပင္တာေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္ေဆာင္ရင္း ေဘးထြက္ပစၥည္းအေနနဲ႔ ဖရီးရယ္ဒီကယ္(Free Radicals) ေတြ ထြက္ရွိလာပါတယ္။
ဖရီးရာယ္ဒီကယ္ေတြက ခႏၶာကိုယ္ကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတဲ့ ေမာ္လီက်ဴးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔မွာ အီလက္ထရြန္တစ္လံုး ေပ်ာက္ဆံုးေနတာေၾကာင့္ မတည္ၿငိမ္ပါဘူး။ သူတို႔က တည္ၿငိမ္ဖို႔အတြက္ ဆဲလ္ေတြဆီက အီလက္ထရြန္ကို ခိုးယူပါတယ္။ ဒီလိုနည္းေတြေၾကာင့္ ဆဲလ္ေတြ ထိခိုက္ရတတ္ပါတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္မွာ သိသာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြေရာ မျမင္သာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြေရာ ျဖစ္တတ္ေပမယ့္ အခ်ိန္ေတြၾကာ၊ အသက္ေတြႀကီးလာတဲ့အခါမွာ ကင္ဆာေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ နာ့ဗ္ေၾကာခ်ဳိ႕တဲ့မႈေတြ ျဖစ္လာသလို အေရျပားမွာ အေရးေၾကာင္းေတြလည္း ေပၚလာပါေတာ့တယ္။ အ႐ိုးေတြလည္း ႂကြတ္ဆတ္လာပါတယ္။
စီးကရက္မီးခိုး၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ေနေရာင္ျခည္ထဲက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ စတာေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ဟာ ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲကုိ ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။ ဒီလို ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈမ်ားေလေလ၊ ခႏၶာကိုယ္ထိခိုက္မႈက မ်ားေလပါပဲ။ ဒီလို အဆိပ္ေပါမ်ားတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေနထိုင္ရတာေၾကာင့္ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေတြက ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ထဲကို မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေရာက္ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအရာေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးဖို႔ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ေတြ လိုအပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ ခႏၶာကုိယ္မွာ ေနာက္ထပ္ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္မ်ား
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ အမ်ားအျပားပါ၀င္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြရွိပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရရင္ ဗီတာမင္ စီ၊ ဗီတာမင္ ေအ၊ ဗီတာမင္ အီး၊ လူတင္၊ လိုင္ကိုပင္းနဲ႔ ဘီတာကယ္႐ိုတင္းတို႔ကလည္း အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ေတြပါပဲ။
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပါ၀င္ေသာ အရာမ်ား
သစ္သီး၀လံနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြထဲမွာ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ အဓိကပါ၀င္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ အေရာင္ရွိတဲ့ သစ္သီးေတြက အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပိုမိုပါ၀င္ေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ခရမ္းေရာင္၊ အျပာေရာင္နဲ႔ အနီေရာင္သစ္သီးေတြဟာ တျခားသစ္သီးေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပါ၀င္မႈအမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ စပ်စ္သီး၊ ပန္းသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီသီး၊ ဘလူးဘယ္ရီသီး စတာေတြပါ။ သရက္သီး၊ သစ္ေတာ္သီးနဲ႔ လိေမၼာ္သီးေတြထဲမွာလည္း အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ မ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။
ဇင့္(သြပ္)နဲ႔ ဆီလီနီယမ္ေတြလို သတၱဳဓာတ္ေတြက အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ေတြ မဟုတ္ေပမယ့္ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ထိခိုက္မႈမျဖစ္ေအာင္ ခုခံအားစနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးပါတယ္။ ဇင့္ပါ၀င္တဲ့ သစ္သီးေတြက စပ်စ္သီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီသီး၊ ကီ၀ီသီးနဲ႔ ဖရဲသီးတို႔ျဖစ္ၿပီး ဆီလီနီယမ္ပါတဲ့ သစ္သီးေတြက ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ သစ္ေတာ္သီး၊ ပန္းသီးနဲ႔ စပ်စ္သီးတို႔ပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ အမ်ားအျပားပါ၀င္တဲ့ သစ္သီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကို နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ စားသံုးႏိုင္ပါတယ္။ သစ္သီးေတြကို ေဖ်ာ္ရည္ေဖ်ာ္ေသာက္ရင္ သၾကားအမ်ားႀကီး မထည့္သင့္ပါဘူး။
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ဟာ အခြံမာသီး၊ ပဲသီး၊ အဆီမ်ားတဲ့ငါး၊ ပင္လယ္စာနဲ႔ အနီေရာင္အသားထဲမွာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ပါတဲ့ အစားအစာေတြကို လံုေလာက္ေအာင္မစားျဖစ္ဘူးဆိုရင္ အားျဖည့္ေဆးအေနနဲ႔ မွီ၀ဲေပးႏိုင္ပါတယ္။
အစားအစာဆိုတာ ေရြးခ်ယ္မႈမွန္ရင္ မွန္သလို လူေတြကို အက်ဳိးျပဳေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစားအစာဟာ ဆာေလာင္မႈကို ခ်ဳိးႏွိမ္ေပးႏိုင္႐ံုသာမက ႏုပ်ဳိက်န္းမာေစပါတယ္။
