———၊ ေဒါက္တာအုန္းေက်ာ္ (စိတ္က်န္းမာေရးအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး – အၿငိမ္းစား) ၊———
အရင္အပတ္က ေဆးေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့စဥ္က ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ (Pseudocyesis) ဆိုတာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါက စိတ္ခံစားမႈမတည္ၿငိမ္ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ခ်ဳိ ႔ယြင္းေရာဂါရွိသူေတြထဲမွာ ျဖစ္ပြားတတ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ အခုအပတ္ က်ဴတိုရီယယ္သင္တန္းမွာ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါအေၾကာင္း ေျပာျပဖို႔ ေဆးေက်ာင္းသူတစ္ဦးက ေတာင္းဆိုပါတယ္။
“ကိုယ္၀န္တုေရာဂါဆိုတာ အမွန္တကယ္ ကိုယ္၀န္မရွိဘဲနဲ႔ မိမိမွာ ကိုယ္၀န္ရွိေနတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ယံုၾကည္ေန႐ံုသာမကဘဲ ေရာဂါရွင္အမ်ဳိးသမီးက ကိုယ္၀န္ေဆာင္လကၡဏာေတြကိုလည္း ခံစားလာရပါတယ္။ မီးယပ္ေသြးမေပၚျခင္း၊ ၀မ္းဗိုက္ပူေဖာင္းလာျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္ျခင္း၊ ရင္သားႏို႔အိမ္ ႀကီးမားလာျခင္း၊ ႏို႔အံုနာက်င္ျခင္း၊ ႏို႔ရည္ၾကည္ထြက္ျခင္း၊ ၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ကေလးလႈပ္သလို ခံစားရျခင္း၊ လေစ့ခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ ကေလးေမြးခ်င္သလို ဗိုက္နာလာျခင္း စတဲ့ ခႏၶာကိုယ္လကၡဏာေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဘးလူက ၾကည့္လုိက္ရင္ အမွန္တကယ္ ကိုယ္၀န္ရွိေနသလို ျမင္ေနရတယ္။ တခ်ဳိ ႔လူနာေတြမွာ အမွန္တကယ္ ကိုယ္၀န္ရွိသလို ေဟာ္မုန္းဓာတ္ အေျပာင္းအလဲရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ရွိ၊ မရွိ ေသြးစစ္၊ ဆီးစစ္ၾကည့္ရင္ အေျဖက ကိုယ္၀န္ရွိသလို ေတြ႔ရွိရမယ္။ အမွန္တကယ္က ၀မ္းဗုိက္ထဲမွာ ကေလးမရွိတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာထရာေဆာင္းဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ရင္ ကေလးမရွိတာကို ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္”
ေဆးေက်ာင္းသူတစ္ဦးက စူးစမ္းတယ္။
“ကိုယ္၀န္မရွိဘဲနဲ႔ ကိုယ္၀န္ရွိသလို ခႏၶာကိုယ္လကၡဏာေတြ ဘာေၾကာင့္ ရရွိႏိုင္သလဲ”
“စိတ္စြမ္းအားရဲ ႔ အာနိသင္လို႔ ဆိုရမယ္။ စိတ္က ခႏၶာကိုယ္ကို လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ သာဓကတစ္ခုပဲ။ မီးယပ္ေသြးမေပၚတာတို႔၊ ႏို႔အိမ္ႀကီးမားလာၿပီး ႏို႔ရည္ၾကည္ထြက္တာတို႔ကေတာ့ ေဟာ္မုန္းအဂၤါစု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ Hypothalamic-Pituitary Adrenal Axis (APH Axis) လို႔ ေခၚ တဲ့ ေဟာ္မုန္းအဂၤါစုက စိတ္နဲ႔ခႏၶာကိုယ္ကို ဆက္သြယ္ေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္းပိုက္လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အသိစိတ္က ထိန္းခ်ဳပ္မႈမရွိတဲ့ အာ႐ံုေၾကာအဂၤါစု (Autonomic Nervous System) စြမ္းအင္ေၾကာင့္ အူသိမ္အူမထဲမွာ ေလခိုျခင္း၊ ဆီးအိမ္တင္းျခင္း၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀မ္းဗိုက္ပူေဖာင္းေနမယ္”
“ ေဆးပညာဖခင္ ဟစ္ပိုကေရတီးက ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၂ ေယာက္အေၾကာင္း မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ဖူးတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ ေဆးပညာဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ ေဖာ္ျပထားဖူးတဲ့ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါလူနာ ၅၅၀ ရွိပါတယ္။ အသက္ ၆ ႏွစ္ကေန အသက္ ၇၉ ႏွစ္ အရြယ္အထိ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ လူနာမွတ္တမ္းေတြ ရွိပါတယ္” . . .
“ဘယ္လိုစိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ ျဖစ္တတ္သလဲ ေဒါက္တာအုန္း”
“ကေလးပ်က္က်တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳရွိျခင္း၊ သားသမီးလိုခ်င္စိတ္၊ ကိုယ္၀န္ရရွိခ်င္စိတ္ ျပင္းျပျခင္း၊ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ရွိလာမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနျခင္း၊ လိင္ဖက္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပျခင္း၊ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံေနရျခင္း စတဲ့ ဖိစီးမႈဒဏ္ေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ ျဖစ္ပြားတတ္တယ္။ အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီးရင္ ကေလးရရွိမယ္လို႔ ယံုၾကည္ယူဆတဲ့ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ ဖိအားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က အိမ္ေထာင္ရွင္အမ်ဳိးသမီးေတြထဲမွာ ျဖစ္ပြားတာ ေတြ႔ရမယ္။ ဥပမာ-အာဖရိကႏိုင္ငံတခ်ဳိ ႔မွာ ကေလးမရရွိႏိုင္တဲ့ အိမ္ေထာင္ရွင္ ၁၆၀ မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္း ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွိေၾကာင္း သိရတယ္”
ေဆးေက်ာင္းသူတစ္ဦးက စူးစမ္းပါတယ္။
“ကိုယ္၀န္တုေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းက ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ”
“မမ်ားျပားပါဘူး။ ေဆးပညာဖခင္ ဟစ္ပိုကေရတီးက ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၂ ေယာက္အေၾကာင္း မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ဖူးတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ ေဆးပညာဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ ေဖာ္ျပထားဖူးတဲ့ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါလူနာ ၅၅၀ ရွိပါတယ္။ အသက္ ၆ ႏွစ္ကေန အသက္ ၇၉ ႏွစ္အရြယ္အထိ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ လူနာမွတ္တမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္မတိုင္ခင္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေလ့လာမႈအရ ကေလးေမြးဖြားတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၂၅၀ မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္း ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ အခုေခတ္မွာေတာ့ ကေလးေမြးဖြားတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၂၂၀၀၀ မွာတစ္ေယာက္မွ ၆ ေယာက္အထိသာ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ေခတ္မီတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္း က်ဆင္းလာတယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွင္ကို ရပ္ကြက္တြင္းရွိ သားဖြားဆရာမ/သူနာျပဳနဲ႔ မိသားစုေဆးခန္း ဆရာ၀န္ေတြက လက္ဦးကုသၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ေရာဂါကုေဆးခန္းကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ လူနာက ရွားပါတယ္”
စာေရးသူစကားဆံုးေတာ့ ေဆးေက်ာင္းသားတစ္ဦးက သူ႔မွတ္စုစာအုပ္ကို လွန္ေလွာၾကည့္ၿပီး မႈိရတဲ့မ်က္ႏွာနဲ႔ ေျပာပါတယ္။
“ေဆးကုသေဆာင္ထဲမွာ မေန႔က ကြၽန္ေတာ္စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးက ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ ခံစားရသူျဖစ္ပါတယ္ ေဒါက္တာအုန္း”
အခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားက အံ့ၾသသလို၊ မယံုၾကည္သလို၊ အထင္ႀကီးသလို အမူအရာမ်ဳိးစံုနဲ႔ သူ႔ကို လွမ္းၾကည့္လိုက္တယ္။
“ဟုတ္လား . . ကြၽန္ေတာ့္လူနာေတြထဲမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါရွိသူကို သတိမထားမိဘူး”
“တျခားဆရာ၀န္ရဲ ႔ လူနာပါ။ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ရွိၿပီ။ အိမ္ေထာင္မရွိေသးဘူး။ အတူေနရီးစားေတာ့ရွိတယ္။ နာမည္ကမစ္အမ္ဘာလို႔ ေခၚပါတယ္”
“မစ္အမ္ဘာမွာ ေတြ႔ရွိရတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ေျပာျပပါဦး”
“သူ႔နားထဲမွာ အလိုလိုေနရင္း စကားေျပာသံေတြ ၾကားေနရတယ္။ လႈံ႔ေဆာ္မႈမဲ့ အာ႐ံုမွားေတြ (Auditory Hallucinations) ပါ။ ကိုယ္၀န္ကိစၥ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ စကားသံလို႔ ေျပာပါတယ္။ မစ္အမ္ဘာစကားေျပာရင္ နားလည္ဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္ ေျပာတတ္တယ္။ စဥ္းစားေတြးေတာပံု ခ်ဳိ႕ယြင္းျခင္း (Formal Thought Disorder) လကၡဏာလို႔ေခၚတယ္”
“ဟုတ္တယ္ေဒါက္တာအုန္း၊ ေနာက္ၿပီး သူ႔မွာ ကိုယ္၀န္ရွိေနတယ္လို႔ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ယံုၾကည္ေနတယ္။ ရာသီမလာတာ သံုးလေက်ာ္ရွိေနၿပီ။ ဗိုက္ထဲမွာ ကေလးလႈပ္ရွားေနတာကို ခံစားရတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္”
“စိတၱဇေရာဂါကုသေဆး သံုးစြဲေနတဲ့ လူနာတခ်ဳိ ႔မွာ ရာသီေသြးမမွန္တာ ရွိတတ္ပါတယ္။ တျခားကိုယ္၀န္တုေရာဂါလကၡဏာကို ေတြ႔ရွိရသလား”
“ေဒါက္တာေျပာတဲ့ ပ်ဳိ႕အန္တာတို႔၊ ဗိုက္ပူလာတာတို႔၊ ႏို႔သီးအိမ္ႀကီးတာတို႔၊ ႏို႔ရည္ၾကည္ထြက္တာတို႔ေတာ့ မရွိပါဘူး”
“ဒီလိုဆိုရင္ မစ္အမ္ဘာရဲ႕ ေဆးမွတ္တမ္းထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေရာဂါက ဘာတဲ့လဲ”
“စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားစိတၱဇေရာဂါ (Schizo-phrenia) ျဖစ္ပါတယ္”
“အဲဒီလိုဆိုေတာ့ မစ္အမ္ဘာရဲ႕ေရာဂါက စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားေရာဂါ ျဖစ္မွာေပါ့။ ကိုယ္၀န္ရွိတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနတာကို ယံုမွားမႈလြန္ကဲစိတ္ (Delusion) လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ နားထဲမွာၾကားေနတဲ့ အသံေတြက သူ႔ယံုၾကည္ခ်က္ကို ပိုမိုခိုင္မာစြဲၿမဲေစတာ ျဖစ္မယ္။ ဗိုက္ဆာလို႔ အူလႈပ္တာကို အထဲကကေလး လႈပ္ရွားေနတယ္လို႔ အလြဲထင္ျမင္ယူဆေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မစ္အမ္ဘာရဲ႕ေရာဂါက ကိုယ္၀န္ရွိတယ္လို႔ ယံုမွားမႈလြန္ကဲလကၡဏာ (elusion of Pregnancy) ရွိေနတဲ့ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ား စိတၱဇေရာဂါျဖစ္မွာပါ။ “ကိုယ္၀န္တုေရာဂါ”အစစ္ျဖစ္မယ္ မထင္ပါဘူး”
ေဆးေက်ာင္းသားရဲ ႔ မႈိရေနတဲ့မ်က္ႏွာပံုစံ ေျပာင္းသြားၿပီး ရွက္ကိုးရွက္ကန္းျဖစ္လာတာ ေတြ႔ရတယ္။
“မွားတတ္ၾကပါတယ္။ ကိုယ္၀န္တုေရာဂါစစ္စစ္မွာ ကိုယ္၀န္ရွိသလို ခႏၶာကိုယ္လကၡဏာေတြကို ေတြ႔ရွိရမယ္။ ကိုယ္၀န္ရွိတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနတာကလြဲၿပီး တျခားစိတၱဇေရာဂါလကၡဏာေတြကို မေတြ႔ရွိရဘူး။ အဲဒီလို ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္”
ေဆးေက်ာင္းသူတစ္ဦးက ၾကားျဖတ္ေမးျမန္းပါတယ္။
“ကိုယ္၀န္မရွိဘဲနဲ႔ ကိုယ္၀န္ရွိတယ္လို႔ လွည့္ျဖားေျပာတာကို ကိုယ္၀န္တုေရာဂါလို႔ ဆိုႏိုင္မလား”
“မိမိမွာ ကိုယ္၀န္မရွိတာကို သိလ်က္နဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုခုေၾကာင့္ လိမ္ညာေျပာဆိုတာကို “ဟန္ေဆာင္လွည့္ျဖားေ၀ဒနာ”(Malingering) လို႔ ေခၚပါတယ္”
ေဆးေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က ၾကားမွ၀င္ေႏွာက္ပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ ရီးစားေဟာင္းလိုေပါ့”
အတန္းထဲက ေဆးေက်ာင္းသူအားလံုးက သူ႔ကို၀ိုင္းၿပီး မ်က္ေစာင္းထိုးၾကတယ္။
“အဲဒီလို ဟန္ေဆာင္လွည့္ျဖားေ၀ဒနာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာလည္း ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးခ်ဳိ႕ယြင္းေရာဂါ (Personality Disorder) တစ္ခုခု ရွိေနတတ္ပါတယ္”
