—၊ ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး)ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္ မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—
Q. မက္ကူလာေဖာေရာင္မႈအေၾကာင္း သိပါရေစ ဆရာ။
A. မက္ကူလာဆိုတာ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာရဲ ႔ အလယ္အစိတ္အပိုင္း (Central Part of Retina)ကို ေခၚပါတယ္။ သူမွာ ေဖာေရာင္မႈ (Edema) ျဖစ္လာရင္ အရည္ေတြ ျပည့္လာပါတယ္။ Optic Disc ကေန မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေသြးေၾကာေတြ ထြက္လာပါတယ္။ အဲဒီေသြးေၾကာေတြရဲ ႔ ဆံခ်ည္မွ်င္ေသြးေၾကာေတြ စိမ့္ထြက္မႈ(Capillary Permeability) လာတဲ့အခါ မက္ကူလာေဖာေရာင္မႈ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Q. ဘယ္လိုအေျခအေနေတြမွာ မက္ကူလာေဖာေရာင္မႈ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေသြးေၾကာေတြကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အေျခအေနအားလံုးဟာ မက္ကူလာေဖာေရာင္မႈ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ဆီးခ်ဳိေၾကာင့္ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ထိခိုက္မႈ(Diabetic Retinopathy)၊ ေသြးတိုးေၾကာင့္ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာထိခိုက္မႈ (Hypertensive Retinopathy)၊ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ (Central Retinal Vein Occulusion)၊ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာေသြးေၾကာေတြ ေရာင္ရမ္းမႈ(Retinal Vasculitis)ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါက ႐ူမတြိဳက္ (Rheumatoid) ေရာဂါေတြနဲ႔ ေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာ (Haematological Disorder)ေတြေၾကာင့္ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ေရာင္ရမ္းရတာပါ။
အဲဒီအခ်က္ေတြအနက္ အျဖစ္အမ်ားဆံုးကေတာ့ ဆီးခ်ဳိေၾကာင့္ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ထိခိုက္မႈနဲ႔ ေသြးတိုးေၾကာင့္ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ မက္ကူလာေဖာေရာင္မႈက အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
Q. ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပသတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
A. လူနာက မက္ကူလာေဖာေရာင္ရင္ လူတစ္ေယာက္ကို ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွာေခါင္းေတြက ၀ါးေနၿပီး နားရြက္ေတြကိုေတာ့ ျမင္ေနရတယ္.. အဲဒီလို လကၡဏာေတြနဲ႔ လာျပတတ္ပါတယ္။ အျမင္အာ႐ံုက က်သြားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပံုရိပ္ေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ Distortion ျဖစ္ေနတယ္..ဆိုလိုတာက ေျဖာင့္ေနတဲ့ အရာ၀တၱဳတစ္ခုကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ေကာက္ေနတဲ့ပံုစံမ်ဳိး ျမင္ရတတ္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ပံုရိပ္ရဲ႕ အရြယ္အစားကလည္း ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ ဘယ္လိုေျပာင္းသြားသလဲဆိုေတာ့ ပံုရိပ္ေတြက ႀကီးရင္ႀကီးမယ္ (Macropsia) ဒါမွမဟုတ္ ပံုရိပ္ေတြက ေသးရင္ေသးေနမယ္ (Micropsia).. အဲဒီလို ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။
“ လူနာက မက္ကူလာေဖာေရာင္ရင္ လူတစ္ေယာက္ကို ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွာေခါင္းေတြက ၀ါးေနၿပီး နားရြက္ေတြကိုေတာ့ ျမင္ေနရတယ္..အဲဒီလို လကၡဏာေတြနဲ႔ လာျပတတ္ပါတယ္။ အျမင္အာ႐ံုက က်သြားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပံုရိပ္ေတြကိုၾကည့္လိုက္ရင္ Distortion ျဖစ္ေနတယ္” …
Q. မက္ကူလာေဖာေရာင္မႈျဖစ္မွန္း ေသခ်ာေအာင္ ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ရပါေသးသလဲ ဆရာ။
A. Fundusကို ၾကည့္လိုက္ရင္ မက္ကူလာရဲ ႔အထူက ေရအိတ္တည္တာေၾကာင့္ ႀကီးေနတတ္ပါတယ္။ ဒါကို OCT (Optical Coherent Tomography) နဲ႔ အတိအက်တိုင္းလို႔ ရပါတယ္။ အဲဒီအခါ မက္ကူလာက ဘယ္ေလာက္မိုက္ခ႐ိုမီတာ ထူလာသလဲဆိုတာ တိုင္းလို႔ရပါတယ္။
Q. ဒီေရာဂါျဖစ္မွန္း သိသြားၿပီဆိုရင္ ဘယ္လိုကုသမႈ ေပးရပါသလဲ ဆရာ။
A. ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္း (Secondary Causes) ကိုရွာရပါမယ္။ ဥပမာ- ဆီးခ်ဳိေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္တာလား၊ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္တာလားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကိုရွာၿပီး ေတြ႔တဲ့အေၾကာင္းရင္းကို ကုသမႈေပးရပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ျဖစ္ေနတဲ့ လကၡဏာေတြ သက္သာသြားေအာင္ ကုသရပါတယ္။ NSAID မ်က္စဥ္းေဆးေတြကို ေပးလို႔ရပါတယ္။ ေရာင္ရမ္းမႈက်ေအာင္ Diamox ကို တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ေပးရပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ဒီလိုေပးလိုက္႐ံုနဲ႔ သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ မသက္သာဘူးဆိုရင္ လိုအပ္တဲ့အခါ ေလဆာနည္းနဲ႔ ကုသမႈေပးရပါတယ္။
Q. ကုသလိုက္ရင္ လံုး၀ေပ်ာက္ကင္းသြားႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
A. ေျပာရခက္ပါတယ္။ ကုသမႈက ေကာင္းသြားတာလည္း ရွိပါတယ္။ တစ္ခါတေလက်ရင္ ေလ်ာ့သြားတာရွိတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေလ်ာ့သြားတာက မ်ားပါတယ္။
Q. ေလဆာနဲ႔ ကုသရင္ေကာ လံုး၀ျပန္ေကာင္းႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
A. ေလဆာပစ္တယ္ဆိုတာကလည္း မက္ကူလာကိုလာတဲ့ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာေသြးေၾကာေတြကို ပိတ္ဆို႔လိုက္တာပါ။ အဲဒီအခါ ေသြးေၾကာကိုလာတဲ့ ေရကနည္းသြားေပမယ့္ အမာရြတ္(Scar) ထင္သြားတာေၾကာင့္ ျမင္ကြင္း (Field of Vision) က က်ဥ္းသြားတာမ်ဳိးေတာင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မလႊဲသာမေရွာင္သာ အေျခအေနမ်ဳိးမွာမွ လူနာကို ေသခ်ာရွင္းျပၿပီး လူနာက ဆႏၵရွိမွသာ ေလဆာနည္းနဲ႔ ကုသေလ့ရွိပါတယ္။
