—–၊ ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ၊—–
Q. မ်က္ေျမႇးကိုၾကည့္ၿပီး လူတစ္ေယာက္မွာ ဘယ္လိုေရာဂါေတြကို သိႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
A. လူတစ္ေယာက္ ေသြးအားနည္းေရာဂါ ရွိ၊ မရွိဆိုတာ သိဖုိ႔ဆိုရင္ မ်က္ေျမႇး(Conjunctiva)ကို လွန္ၾကည့္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေသြးအားနည္းေနရင္ ေသြးေၾကာေတြမွာ ေသြးစီးဆင္းမႈက နည္းေနတတ္တဲ့အတြက္ မ်က္ခမ္းက ေဖ်ာ့ေနတတ္တယ္။ ၾကည့္ရအလြယ္ဆံုးက Mucosa ရွိတဲ့ လွ်ာမွာ ၾကည့္ရအလြယ္ဆံုးပဲ။ ၿပီးေတာ့ မ်က္ေျမႇးမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကို ၾကည့္ၿပီး ေသြးအားနည္းေနသလား၊ မနည္းဘူးလားဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ရလြယ္ပါတယ္။ ဒါက အရွင္းဆံုး ဥပမာပါပဲ။
အသား၀ါေရာဂါ(Jaundice) ရွိ၊ မရွိဆိုတာ သိဖို႔ဆိုရင္လည္း ခႏၶာကိုယ္က ၀ါေနသလားဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔ ၾကည့္ရအလြယ္ဆံုးက မ်က္လံုးရဲ႕မ်က္ေျမႇးမွာ ၾကည့္ရတာ အလြယ္ဆံုးပါပဲ။ အမ်ားဆံုး ေျပာေလ့ရွိၾကတာကေတာ့ Connective Tissue Disorder ေတြမွာ သိႏိုင္တယ္။ ႐ူမတြိဳက္ေလးဖက္နာ ျဖစ္တယ္၊ အဆစ္အမ်က္ကိုက္တယ္၊ မ်က္လံုးကို အုပ္ထားတဲ့ မ်က္ျဖဴလႊာ(Sclera)နဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာ(Cornea)ေရာက ေကာ္လာဂ်င္တစ္သွ်ဴးေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားေတာ့ ဒီလိုအဆစ္ေရာင္နာ၊ ေလးဖက္နာေရာဂါေတြရွိရင္ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာ(Scleritis)ျဖစ္တတ္တယ္၊ မ်က္ၾကည္လႊာေရာင္တာ (Keratitis) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Q. မ်က္စိကုိၾကည့္ရင္ တျခားဘယ္လိုေရာဂါေ၀ဒနာေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သိႏုိင္ပါေသးသလဲ ဆရာ။
A. Endocrine နဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ရင္ အရင္ Microangiopathy ရၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ Retinopathy ၀င္တယ္။ Microangiopathy က မ်က္စိနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္လံုးနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြဆီမွာ သက္ေရာက္မႈရွိတာေၾကာင့္ မ်က္လံုးမွာရွိတဲ့ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ(Retina)မွာ အာ႐ံုခံလႊာေရာင္ရမ္းမႈ (Retinopathy) ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ သိုင္းရြိဳက္ျပႆနာ ျဖစ္လာရင္ မ်က္စိမွာ သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ ဥပမာ-သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းမ်ားတဲ့ Hyperthyroid ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ မ်က္ဆန္ (Eyeball)နဲ႔ Orbit ၾကားမွာရွိတဲ့ အဆီလႊာက ေရာင္လာတယ္။ အဲဒီအခါ မ်က္စိက ျပဴးထြက္လာတယ္။ ဒါကို Proptosis လို႔ ေခၚပါတယ္။ သိုင္းရြိဳက္ျဖစ္တဲ့သူေတြက မ်က္စိက မသိမသာ ျပဴးထြက္ေနတတ္ပါတယ္။
“ ေဆးပညာမွာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုက ဆက္ႏႊယ္ေနတာပါပဲ။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးတယ္ဆိုကတည္းက ႐ုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္းနဲ႔ Social Wellbeing ဆိုၿပီး အားလံုးကို ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုၿပီး ဆရာတို႔ဆီကို မ်က္မွန္စမ္းဖို႔ လူနာေတြ ေရာက္လာတဲ့အခါ မ်က္မွန္လည္းမလိုဘူး၊ မ်က္စိေရာဂါေတြလည္း မရွိဘူး၊ မ်က္စိၾကြက္သားေတြကလည္း” …
Q. မ်က္စိစစ္လိုက္ရင္ ေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရွိ၊ မရွိကိုေကာ သိႏုိင္ပါသလား ဆရာ။
A. ေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာ (Haematological Disorder) ေတြေၾကာင့္လည္း မ်က္စိမွာ ထိခုိက္မႈရွိႏိုင္တယ္။ လူေကးမီးယားေရာဂါ(Leukaemia)ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာ ထိခုိက္မႈျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာမွာ ေသြးခဲတဲ့အေျခအေန (Clotting Factor)ေတြ ရွိပါတယ္။ ေသြးခဲမႈဆိုင္ရာ ပံုမမွန္အေျခအေန ဥပမာ-Haemophilia ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြ ထိခိုက္မႈျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ကိုယ္လံုးမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြမွာ ေသြးခဲမႈျဖစ္ရင္ မ်က္စိမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကိုလည္း ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက Sickle Cell Anaemia ေၾကာင့္လည္း မ်က္စိမွာ ေသြးအားနည္းတဲ့ လကၡဏာေတြ ျပႏိုင္ပါတယ္။
Q. မ်က္စိက်န္းမာေရး ျပႆနာေတြရွိရင္ ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ဘယ္လိုက်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲ။
A. ႏွလံုးေသြးေၾကာစနစ္မွာဆိုရင္ ႏွလံုးမွာပိုး၀င္ၿပီး ေရာင္တဲ့အေျခအေန (Infective Endocarditis) ျဖစ္ရင္ အဲဒီကေန Emboli ေလးေတြဟာ မ်က္လံုးမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြကို လာပိတ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ မ်က္လံုးက ၀ါးသြားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြက်ဥ္းတာ (Atherosclerosis) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ရင္ မ်က္စိမွာရွိတဲ့ အာ႐ံုခံလႊာေသြးေၾကာ(Retinal Vessels)ေတြက က်ဥ္းလာတတ္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာက်ဥ္းၿပီး ပိတ္သြားရင္ မျမင္ေတာ့တာမ်ဳိး (Central Retinal Artery Occlusion) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Q. ကိုယ္၀န္ေဆာင္သည္ေတြမွာဆိုရင္ေကာ မ်က္စိနဲ႔ ဘယ္လိုဆက္စပ္မႈ ရွိပါသလဲ ဆရာ။
A. တခ်ဳိ႕ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေတြမွာဆိုရင္ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္တဲ့ အေျခအေန(Eclampsia)ေၾကာင့္ ေသြးဖိအားက တအားျမင့္တက္လာၿပီး ေသြးေၾကာေတြက်ဥ္းၿပီး ပိတ္သြားတဲ့အတြက္ မျမင္ေတာ့ဘူး။ ဒါမ်ဳိးက ျဖစ္ခဲတယ္ဆိုေပမယ့္ ျဖစ္ေတာ့ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်က္လံုးကလည္း ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းပဲျဖစ္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္မွာ ထိခိုက္မႈတစ္ခုခုျဖစ္ရင္ မ်က္လံုးမွာလည္း သက္ေရာက္မႈရွိတာပါပဲ။ ခႏၶာကုိယ္က ေကာ္လာဂ်င္ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတာျဖစ္လို႔ ေကာ္လာဂ်င္ထိခိုက္မႈျဖစ္ရင္ မ်က္လံုးမွာရွိတဲ့ ေကာ္လာဂ်င္ေတြကိုလည္း ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေစႏိုင္တာပါပဲ။ မ်က္လံုးမွာဆိုရင္ မ်က္ၾကည္လႊာနဲ႔ မ်က္ျဖဴလႊာက ေကာ္လာဂ်င္နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားေတာ့ ခႏၶာကုိယ္က ေကာ္လာဂ်င္ေတြ ထိခိုက္မႈျဖစ္တဲ့အခါတိုင္း အဲဒီေနရာေတြမွာ လာျပပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ခႏၶာကုိယ္က ေသြးေၾကာေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ထိခိုက္မႈအားလံုးက အာ႐ံုခံလႊာမွာ လာျပပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ေသြးမွာလာတဲ့ ပံုမမွန္မႈအားလံုးကို မ်က္စိေသြးေၾကာေတြကို ၾကည့္ၿပီးသိႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္စိကိုၾကည့္ၿပီး ခႏၶာကုိယ္မွာ ေရာဂါရွိ၊ မရွိ သိႏိုင္သလို ခႏၶာကုိယ္က ေရာဂါေတြကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့လည္း မ်က္စိမွာ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေနတာကို သိႏိုင္ပါတယ္။
Q. မ်က္စိကိုစစ္ေဆးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ေရာဂါေ၀ဒနာကို သိႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း အေတြ႕အႀကံဳရွိရင္ သိပါရေစဆရာ။
A. ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ လူနာက ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိေနမွန္း လံုး၀မသိဘူး။ မ်က္စိမႈန္တယ္ဆိုၿပီး မ်က္စိဆရာ၀န္ဆီ လာစမ္းသပ္တဲ့အခါမွာ ဆရာ၀န္က မ်က္စိကိုစမ္းသပ္ၿပီး Retinopathy ျဖစ္ေနတာေတြ႕လို႔ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါလို႔ သံသယ၀င္ၿပီး အေထြေထြအထူးကုသမားေတာ္နဲ႔ လႊဲေပးရတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ေဆးပညာမွာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုက ဆက္ႏႊယ္ေနတာပါပဲ။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးတယ္ဆိုကတည္းက ႐ုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္းနဲ႔ Social Wellbeing ဆိုၿပီး အားလံုးကို ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဇက္ေၾကာတက္၊ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုၿပီး ဆရာတို႔ဆီကို မ်က္မွန္စမ္းဖို႔ လူနာေတြ ေရာက္လာတဲ့အခါ မ်က္မွန္လည္းမလိုဘူး၊ မ်က္စိေရာဂါေတြလည္း မရွိဘူး၊ မ်က္စိၾကြက္သားေတြကလည္း အားေကာင္းတယ္၊ အျမင္အာ႐ံုကလည္း ေကာင္းေနတယ္ဆိုရင္ သမားေတာ္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈကို ခံယူပါလို႔ လႊဲေပးရပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးက ဆက္ႏႊယ္ေနလို႔ပါ။
