———၊ မီမိုးေမ (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္) ၊———
ဓာတ္ဆား(Electrolytes)ဆိုတာ ကိုယ္တြင္းေရဓာတ္နဲ႔ စံဓာတ္ ဟန္ခ်က္ညီမွ်ေအာင္ ထိန္းေပးရာမွာ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ အာဟာရဓာတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတ္ဆားခ်ဳိ႕တဲ့တာ ဒါမွမဟုတ္ မမွ်တတာေတြျဖစ္ရင္ ၾကြက္သားထဲက လွ်ပ္စစ္အခ်က္ျပစနစ္ ထိခိုက္ၿပီး ႏံုးနယ္တာ၊ ၾကြက္တက္တာ၊ ထံုက်ဥ္တာနဲ႔ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းမမွန္တာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အဓိက အေရးပါတဲ့ ဓာတ္ဆားေတြကေတာ့ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ဆိုဒီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ကလို႐ိုက္၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္ စတာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီဓာတ္ဆားေတြ ပါ၀င္မႈအမ်ားဆံုး အစာေတြကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
(၁) ငွက္ေပ်ာသီး
ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ဗီတာမင္၊ အာဟာရဓာတ္နဲ႔ ဓာတ္ဆားအျပည့္အ၀ပါ၀င္ၿပီး တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး စားႏိုင္တဲ့အသီးပါ။ ငွက္ေပ်ာသီးက ပိုတက္ဆီယမ္ ဓာတ္ပါ၀င္မႈအမ်ားဆံုး အသီးျဖစ္ၿပီး မဂၢနီဆီယမ္လည္း ပါ၀င္မႈမ်ားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မဂၢနိစ္၊ ဗီတာ မင္B6၊ အမွ်င္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္ေအ၊ ပ႐ိုတင္း၊ သံဓာတ္ စတာေတြလည္း ပါ၀င္မႈမ်ားပါတယ္။
(၂) ဆန္လံုးညိဳ
ဆန္လံုးညိဳက ကယ္လိုရီပါ၀င္မႈနည္းၿပီး မဂၢနီဆီယမ္၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္၊ မဂၢနိစ္၊ ေၾကးနီ၊ ဆီလီနီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္ B3 ပါ၀င္မႈမ်ားပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္ပါ၀င္မႈ မ်ားတာေၾကာင့္ ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာအဆင့္ ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။
(၃) အုန္းေရ
အုန္းေရက ေရဓာတ္အလြန္ျပည့္၀ေစၿပီး ဓာတ္ဆားပါ၀င္မႈမ်ားတဲ့ အရည္ပါ။ သဘာ၀စြမ္းအားျဖည့္ အရည္ျဖစ္ၿပီး ေခြၽးထြက္မ်ားတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ ဖ်ားတဲ့အခါ ဆံုး႐ႈံးသြားတဲ့ သတၱဳဓာတ္ေတြကို ျပန္လည္ျဖည့္တင္းေပးႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။ ဗီတာမင္ဘီနဲ႔ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပါ၀င္မႈမ်ားၿပီး ေရာင္ရမ္းမႈ ေလ်ာ့က်ေစတာေၾကာင့္ အုန္းေရကို ေသာက္သင့္တာပါ။
(၄) အစိမ္းရင့္ေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား
အစိမ္းရင့္ေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြမွာ အဓိကလိုအပ္တဲ့ ဓာတ္ဆားေတြ ပါ၀င္ၿပီး ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္နဲ႔ ဆိုဒီယမ္တို႔ ပါ၀င္မႈမ်ားပါတယ္။
(၅) ဥအမ်ဳိးမ်ဳိး
ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ ႐ိုင္ဘိုဖေလဗင္၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္၊ ဗီတာမင္ B12၊ ကိုလင္းနဲ႔ အရည္အေသြးျမင့္ ပ႐ိုတင္းဓာတ္တို႔ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အိုင္အိုဒင္းနဲ႔ ဆီလီနီယမ္လို သတၱဳဓာတ္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ ဓာတ္ဆားလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။
(၆) သံပရာရည္
သံပရာရည္မွာ ဓာတ္ဆားပါ၀င္မႈမ်ားၿပီး ပိုတက္ဆီယမ္နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ကယ္လ္ဆီယမ္နဲ႔ ဆိုဒီယမ္ပါ၀င္တာေၾကာင့္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ညႇစ္ထားတဲ့ သံပရာရည္ကို ပ်ားရည္၊ ပင္လယ္ဆား၊ ေရနဲ႔ေရာၿပီး ေသာက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
(၇) အာလူး
အာလူးမွာ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္တို႔ သိသိသာသာ ပါ၀င္ၿပီး သံဓာတ္၊ ဗီတာမင္စီနဲ႔ ဗီတာမင္ B6တို႔လည္း ပါ၀င္မႈမ်ားပါတယ္။ အာလူးကို ျပဳတ္တာ၊ ခ်က္တာတို႔ ပံုမွန္စားေပးရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းႏိုင္ၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ျဖစ္ဖို႔ မ်ားပါတယ္။
(၈) ဆယ္လ္မြန္ငါး
ဆယ္လ္မြန္ငါးမွာ ဓာတ္ဆားနဲ႔ အာဟာရဓာတ္ အျပည့္ပါ၀င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မဂၢနီဆီယမ္၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္နဲ႔ ကယ္လ္ဆီယမ္တို႔ပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ မရွိမျဖစ္ အမိုင္ႏိုအက္စစ္၊ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္၊ ဇင့္နဲ႔သံဓာတ္တို႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ေအ၊ ဗီတာမင္ B6၊ ဗီတာမင္ ဒီ၊ ဗီတာမင္အီးတို႔ ပါ၀င္တဲ့အတြက္ ဆယ္လ္မြန္ငါးက စားသင့္တာပါ။
(၉) အေစ့အဆန္ႏွင့္ အခံြမာသီး
အခြံမာသီးနဲ႔ အေစ့အဆန္အမ်ားစုမွာ ဓာတ္ဆားပါ၀င္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး စားသင့္တဲ့ အမ်ဳိးအစားေတြကေတာ့ သီဟိုဠ္ေစ့၊ သစ္ၾကားသီး၊ ႏွမ္းေစ့၊ ေနၾကာေစ့၊ ေျမပဲနဲ႔ Pistachios တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
