သြားႏွင့္ ခံတြင္းဘက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ႀကီးတစ္ဦး
အသက္ႀကီးသူေတြကုိ သြားနဲ႔ခံတြင္းပုိင္းဆုိင္ရာ ေလ့လာရာမွာ အုပ္စုသုံးစုခြဲၿပီး ေလ့လာပါတယ္။ ပထမအုပ္စုက သြားအျပည့္ရွိတဲ့အုပ္စုျဖစ္ၿပီး သြားေကာင္း ၃၂ ေခ်ာင္းစလုံး ရွိေနတဲ့အုပ္စုပါ။ ဒုတိယအုပ္စုက သြားေတြရွိေနေပမယ့္ သြားအေရအတြက္ ၃၂ ေခ်ာင္းထက္ ေလ်ာ့သြားတဲ့အုပ္စုပါ။ ဒါကုိ Partial Missing လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ တတိယအုပ္စုက်ေတာ့ သြားတစ္ေခ်ာင္းမွမရွိတဲ့အုပ္စု (Total Missing) ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးပညာအရ Edentulous လုိ႔ေခၚပါတယ္။
ပထမအုပ္စုကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္ သြားေတြ ၃၂ ေခ်ာင္းစလုံးရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမး႐ုိးအတြင္းထဲကေန သြားေတြရွည္ထြက္ေနတတ္ပါတယ္။ အေပၚေမး႐ုိး (Maxilla)နဲ႔ ေအာက္ေမး႐ုိး (Mendibular) ေတြက အသက္ႀကီးလုိ႔ က်ဳံ႕သြားတယ္။ အဲဒီလုိက်ဳံ႕သြားတာက သြားျမစ္၀ွမ္းေမး႐ုိး (Alveolar Bone Resortion) က်ဳံ႕သြားလုိ႔ ျဖစ္ရတာပါ။ ေနာက္ျဖစ္တတ္တာက အသက္ႀကီးလာတဲ့အခါမွာ သြားေတြရဲ႕ ၀ါးစားတဲ့မ်က္ႏွာျပင္ ပြန္းသြားပါတယ္။ ဒါကုိ Attrition Surface လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သြားဖုံးေတြက ေမး႐ုိးဘက္ကုိ က်လာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို Gum Recessian လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့အခါ သြားေတြလႈပ္တာ၊ သြားေတြယုိင္တာနဲ႔ အပူအေအးစာေတြကုိ မစားႏုိင္ေတာ့ဘဲ သြားက်ဥ္တာေတြကုိ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ သြားေတြက်ဥ္တာ (Hypersensitivity) ျဖစ္လာတဲ့အခါ အစာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ မစားႏုိင္ေတာ့ဘဲ အစာေတြေရြးလာပါတယ္။
ဒုတိယအုပ္စုမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြက သြား ၃၂ ေခ်ာင္း အျပည့္မရွိေတာ့ပါဘူး။ သြားတခ်ဳိ႕က သြားပုိးစားတာေၾကာင့္ ႏုတ္ပစ္ရသလုိ တခ်ဳိ႕သြားေတြက ေရစီးကမ္းၿပိဳေရာဂါေၾကာင့္ ႏုတ္ရတာ၊ အလုိလုိကြၽတ္ထြက္သြားတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ သြားေတြရဲ႕ ႀကိတ္၀ါးအားနည္းသြားတာေၾကာင့္ အစာအားလုံးကို မစားႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
တတိယအုပ္စုက သြားတစ္ေခ်ာင္းမွမရွိေတာ့တဲ့ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီသက္ႀကီးရြယ္အိုေတြက သြားေတြက်ဳိးသြားေပမယ့္ သြားအငုပ္ေတြ ရွိေနေသးရင္ေတာ့ အငုပ္ေတြမွာ ေရာဂါရွိေနသလား၊ မရွိဘူးလားဆုိတာကုိ ၾကည့္ရပါတယ္။ အသက္ႀကီးသလား၊ ငယ္သလား ၾကည့္ရတယ္။ သြားအငုပ္မွာ ေရာဂါလည္းမရွိဘူး။ တခ်ဳိ႕သူေတြက အဲဒီသြားအငုပ္ေလးနဲ႔ အစာစားေနတယ္ဆုိရင္ ဆရာတုိ႔က မႏုတ္ပါဘူး။ သြားစုိက္ရင္ေတာင္မွ သြားအငုပ္ေတြကုိ မႏုတ္ဘဲ အေပၚကေန အံကပ္စုိက္ေပးတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဒါကုိ Overdenture လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီလုိသြားငုပ္မႏုတ္ဘဲ အံကပ္စုိက္ေပးတာရဲ႕ ေကာင္းတဲ့အခ်က္က သြားမႏုတ္ရေတာ့ လူႀကီးမွာ အင္အားယုတ္ေလ်ာ့တာနည္းတယ္။ အငုပ္ေလးေတြကုိ ေမး႐ုိးထဲမွာ ထိန္းထားတဲ့အတြက္ အသက္ႀကီးလာလုိ႔ ေမး႐ုိးက်ဳံ႕သြားတာ
“သြားငုပ္မႏုတ္ဘဲ အံကပ္စုိက္ေပးတာရဲ႕ ေကာင္းတဲ့အခ်က္က သြားမႏုတ္ရေတာ့ လူႀကီးမွာ အင္အားယုတ္ေလ်ာ့တာနည္းတယ္။ အငုပ္ေလးေတြကုိ ေမး႐ုိးထဲမွာ ထိန္းထားတဲ့အတြက္ အသက္ႀကီးလာလုိ႔ ေမး႐ုိးက်ဳံ႕သြားတာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ သြားအံကပ္အရွင္ စုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေမး႐ုိးရဲ႕အေနအထားကုိ ထိန္းေပးထားႏုိင္ပါတယ္။”
မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ သြားအံကပ္ အရွင္စုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေမး႐ုိးရဲ႕အေနအထားကုိ ထိန္းေပးထားႏုိင္ပါတယ္။
အထက္က အုပ္စုသုံးအုပ္စုလုံးမွာပါတဲ့ သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြအေနနဲ႔-
• ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေအာင္ ေရနဲ႔ပလုတ္က်င္းေပးသင့္ပါတယ္။
• ခံတြင္းသန္႔ေဆးအေနနဲ႔ သင့္ေတာ္ရာေဆးကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ပလုတ္က်င္းေပးသင့္ပါတယ္။
• သြားက်ဲတာေၾကာင့္ အစာစားၿပီးလုိ႔ သြားၾကားညပ္ရင္ သြားၾကားပြတ္ႀကိဳး ဒါမွမဟုတ္ သြားၾကားထုိးတံကုိ သုံးေပးသင့္ပါတယ္။
• ခံတြင္းထဲမွာ သြားေတြက်န္ေနရင္ သြားတုိက္ေပးပါ။ မာတဲ့အစာကုိေရွာင္ပါ။ ေပ်ာ့တဲ့အစာကုိ ေရြးစားေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။
• အရည္ရႊမ္းတဲ့ သစ္သီးေတြကုိ စားေပးသင့္ပါတယ္။ အႁမႊာလုိက္ကုိက္မစားႏုိင္ရင္ ေသးေသးေလးေတြစိတ္ၿပီး စားသင့္ပါတယ္။
• တကယ္လုိ႔ သြားနဲ႔ခံတြင္းဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာေတြျဖစ္ခဲ့ရင္ သြားနဲ႔ခံတြင္းဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။
