ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးကုသမႈ ခံယူခဲ့ရေသာ ဦးေန၀င္းေအာင္သည္ ယခုအသက္ ၅၈ ႏွစ္အရြယ္ေရာက္သည္အထိ က်န္းမာစြာျဖင့္ မိသားစုႏွင့္အတူ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိရာ သူ၏ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးကုသမႈ အေတြ႕အႀကံဳကို ယခုလို ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့ပါသည္။
“သေဘၤာေပၚမွာ ႐ုတ္တရက္ က်န္းမာေရးကမေကာင္းဘူး။ လူကမထႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါနဲ႔ ေဟာ္လန္မွာ ေဆး႐ံုတက္ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းဘူး၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္ေနတယ္၊ ခရစ္ယာတနင္း ၁၄၆၀ ေလာက္ရွိေနၿပီ ေက်ာက္ကပ္က်ဳံ႕သြားတယ္ဆိုတာ သိခဲ့ရတယ္။ ေက်ာက္ကပ္လကၡဏာ ျပတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ သိတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ပတ္ပဲၾကာတယ္။ ကုလို႔မရေတာ့ဘူးဆိုတာနဲ႔ သူတို႔ပညာနဲ႔ ထူထူေထာင္ေထာင္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ ဦးလည္းအိမ္ျပန္လာတယ္”
ရန္ကုန္ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး၊ ဆီးႏွင့္ေက်ာက္ကပ္ အထူးကုဌာနတြင္ တက္ေရာက္ကုသမႈ ခံယူျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ “အဲဒီမွာ ေဟာ္လန္ကေပးလိုက္တဲ့ ေဆးမွတ္တမ္းကို ျပလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈ လုပ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္က အလုပ္မလုပ္ေတာ့ဘူးဆိုတာ ေတြ႕လုိက္ရတယ္။ ဆီးႏွင့္ေက်ာက္ကပ္အထူးကု ပါေမာကၡဦးလွမြန္က “ျမန္ျမန္အစားထိုးကုသလိုက္ပါ၊ ေရွ႕မွာအစားထိုး ကုသထားတာ ေလးေယာက္ရွိတယ္၊ သြားေလ့လာသင့္တယ္”လို႔ အေမကိုေျပာတယ္။ အဲဒီတုန္းက ေက်ာက္ကပ္ေဆးတာေတာင္ စစ္ေဆး႐ံုမွာပဲ လုပ္ႏိုင္ေသးတယ္။ အေမကလည္း လူနာေကာ ေက်ာက္ကပ္အလွဴရွင္ေကာ က်န္းမာေရးေကာင္းရဲ႕လား သြားၾကည့္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဘာဆက္လုပ္မလဲ၊ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုၿပီး မိသားစုတိုင္ပင္ၾကတယ္”
မိသားစုခုႏွစ္ဦးတြင္ အငယ္ဆံုးသားျဖစ္သည့္ ဦးေန၀င္းေအာင္တြင္ အစ္ကိုႏွစ္ဦး၊ အစ္မႏွစ္ဦးရွိရာ အစ္မႏွစ္ဦးက ေက်ာက္ကပ္ေပးမည္ဆိုသျဖင့္ တစ္သွ်ဴးမ်ားစစ္ေဆးၾကည့္ရာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ “အစ္ကိုႏွစ္ေယာက္လံုးက သေဘၤာလိုက္ေနတာ။ အစ္မေတြနဲ႔ တစ္သွ်ဴးကိုက္၊ မကိုက္ လန္ဒန္ Hammersmith Hospital ဆီပို႔ၿပီး စစ္တာမေအာင္ျမင္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အစ္ကိုကသေဘၤာကေနျပန္လာတယ္။ သူနဲ႔ တစ္သွ်ဴးကိုက္၊ မကိုက္ထပ္ပို႔ေတာ့ တူေနတယ္။ သူ႔ကိုေရြးေတာ့ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနကို ေလွ်ာက္ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဦးက ေဆး႐ံုမွာအစားထိုးဖို႔ ေစာင့္ေနရတယ္။ မိဘ၊ အစ္မေတြ၊ အစ္ကိုေတြက အစားထိုးဖို႔ကိစၥေတြအတြက္ အကုန္စီစဥ္ေပးၾကတယ္” ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုး ကုသသူနည္းၿပီး အစားထိုးကုသေအာင္ျမင္သူ ဦးေရရွားပါးလ်က္ရွိရာ ဦးေန၀င္းေအာင္အတြက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈရရွိရန္ ႀကိဳးစားျပင္ဆင္ခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။
“ေဟာ္လန္မွာ ေဆး႐ံုတက္ေတာ့ အထူးၾကပ္မတ္ ကုသေဆာင္ကေနထြက္လာၿပီး တစ္ပတ္ေလာက္အၾကာမွာ သူနာျပဳဆရာမနဲ႔ စကားမ်ားတယ္။ အစားအေသာက္မွာ ဟိုဟာမပါဘူးလား၊ ဒီဟာမပါဘူးလားလို႔ ဦးကေျပာေတာ့ “မင္းေက်ာက္ကပ္ပ်က္ေနၿပီ၊ မင္းကိုအစားအေသာက္နဲ႔ထိန္းေနတာ၊ အစားအေသာက္မွားရင္ မင္းလဲေတာ့မယ္”လို႔ သူကေျပာတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ ဦးတုိ႔ ၉တန္း၊ ၁၀ တန္းတုန္းက သင္ခဲ့ရတဲ့ ယုန္ေတြ၊ ဖားေတြအေၾကာင္း ျပန္စဥ္းစားမိတယ္။ ယုန္အစာေျခအဖြဲ႕ေတြ၊ ဖားရဲ႕ေသြးအဖြဲ႕ေတြ သင္ရေတာ့ “မရေတာ့ဘူးထင္တယ္”ဆိုၿပီး ဆရာ၀န္ကို ေသခ်ာေမးရတယ္။ ဆရာ၀န္ကလည္း ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းေတာ့ေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ဦးက သေဘၤာျပန္တက္ဖုိ႔ပဲ စိတ္ရွိေတာ့ အဲဒီလိုၾကားရခ်ိန္မွာ ေရွာ့ခ္ျဖစ္သြားတယ္။ တစ္ေယာက္တည္း စဥ္းစား၊ တစ္ေယာက္တည္း ေတြး၊ ခ်မ္းလာတယ္။ ခ်မ္းေတာ့ေစာင္ေတာင္းတယ္။ တစ္ထည္-ႏွစ္ထည္ – သံုးထည္နဲ႔ ေသြးပ်က္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ ေၾကာက္ၿပီး ခ်မ္းေနမွန္းသိမွ မဟာစည္မွာ တရားထိုင္ဖူးတာ သတိရၿပီး ဗိုက္ေပၚလက္တင္၊ ပိန္ေဖာင္းလုပ္တယ္။ အဲဒီေတာ့မွာခ်မ္းတာ၊ လည္ေခ်ာင္းအစ္တာ၊ ကတုန္ကယင္ျဖစ္တာ အကုန္လံုးေပ်ာက္ၿပီး ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။ ေျပာရရင္ အဲဒီကာလ ေလး-ငါးရက္က ေတာ္ေတာ္ဒုကၡေရာက္ခဲ့ရတယ္။ စကားေျပာေဖာ္လည္း မရွိခဲ့ဘူးေလ”
၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ အသက္ ၃၇ ႏွစ္အရြယ္ အစ္ကိုႀကီး ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ေအာင္ေပးသည့္ ေက်ာက္ကပ္ကို လန္ဒန္ရွိ Hammersmith Hospital ၌ Dr. Gordon Williams ၏ ကုသမႈျဖင့္ အစားထိုးခဲ့ၿပီး Dr. G. William ၏ ပဥၥမေျမာက္ ျမန္မာလူနာျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ “ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးၿပီး ငါးႏွစ္ေလာက္ၾကာမွ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ၁၉၈၅ ၀န္းက်င္ထုတ္ ႏုိင္ငံတကာေရးရာဂ်ာနယ္ ေဆးသိပၸံက႑မွာ ေရးထားတာေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီတုန္းက ေရးထားခ်က္အရ အစားထိုးၿပီး လူနာေတြမွာ ျပန္လည္တိုက္ထုတ္မႈနဲ႔ ပိုး၀င္မႈအႏၲရာယ္ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ကိုယ္ခံအားခ်တဲ့ ေဆးေသာက္ရတယ္။ အဲဒီေဆးေသာက္ေတာ့ ပိုး၀င္ႏိုင္ေျခက မ်ားတယ္။ ေျပာရရင္ ဓားသြားေပၚ လမ္းေလွ်ာက္ေနတဲ့ ကိုယ့္အျဖစ္ကို သိသြားတဲ့အတြက္ အဲဒီေဆာင္းပါးေလးကို ေက်းဇူးတင္မိတယ္။
ဦးက အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္အသက္ရွင္မလဲလို႔ ေမးၾကည့္ေပမယ့္ ဘယ္သူမွ ေသခ်ာမေျဖႏိုင္ဘူး။ ကံေကာင္းတာက ခြဲစိတ္ၿပီး ေလွ်ာက္သြားခ်ိန္မွာ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးထားတဲ့ လူနာ ၁၀ ႏွစ္အထက္ အသက္ရွင္သူေတြ ဆံုေတြ႕တာကို ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီမွာ ၂၅ ႏွစ္-၂၆ ႏွစ္အထိ အသက္ရွင္တဲ့သူကို ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒါကိုၾကည့္ၿပီး “ငါကံေကာင္းရင္ သူ႔လို
“တစ္ေယာက္တည္း စဥ္းစား၊ တစ္ေယာက္တည္း ေတြး၊ ခ်မ္းလာတယ္။ ခ်မ္းေတာ့ ေစာင္ေတာင္းတယ္။ တစ္ထည္-ႏွစ္ထည္-သံုးထည္နဲ႔ ေသြးပ်က္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ ေၾကာက္ၿပီး ခ်မ္းေနမွန္းသိမွ မဟာစည္မွာ တရားထိုင္ဖူးတာ သတိရၿပီး ဗိုက္ေပၚလက္တင္၊ ပိန္-ေဖာင္းလုပ္တယ္။ အဲဒီေတာ့မွာ ခ်မ္းတာ၊ လည္ေခ်ာင္းအစ္တာ၊ ကတုန္ကယင္ျဖစ္တာ အကုန္လံုးေပ်ာက္ၿပီး ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားတယ္” . . .
ေနာက္ထပ္ ၂၅ ႏွစ္-၂၆ ႏွစ္အထိေတာ့ ေနရမွာပဲ”ဆိုၿပီး အားတက္သြားတယ္”ဟု ဦးေန၀င္းေအာင္က ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေရာက္ခ်ိန္တြင္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေလွ်ာက္လည္ရာမွ ကူးစက္ပိုး၀င္ခဲ့ရာ ေဆး႐ံုတက္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ဆူဒိုမိုးနပ္စ္ပိုး၀င္ခဲ့သျဖင့္ ေဆးကုသမႈခံယူခဲ့ရေၾကာင္း ဦးေန၀င္းေအာင္က ေျပာသည္။ “အစကေတာ့ ပ်င္းတာနဲ႔ အလုပ္ေတြလည္း လုပ္ၾကည့္ေသးတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မခံႏိုင္မွန္း သိလာေတာ့မွ ျပန္ဆင္ျခင္ေနရတယ္။ တီဘီလည္းျဖစ္ေသးတယ္။ အဲဒါကိုလည္းကုခဲ့ၿပီး ျပန္ေကာင္းလာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစားထိုးကုသၿပီးခ်ိန္မွာ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံေတြကို ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ တျခားသူေတြကို ေျပာခ်င္ပါတယ္”
ဦးေန၀င္းေအာင္ကို ေက်ာက္ကပ္လွဴေပးသည့္ အစ္ကိုျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ေအာင္သည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေဒၚနီလာႏွင့္ လက္ထပ္ၿပီး သားႏွစ္ဦးေမြးဖြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ဦးေန၀င္းေအာင္လည္း ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးၿပီး ၅ႏွစ္အၾကာ ၁၉၉၂တြင္ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ခ်စ္ဇနီးျမင့္က ၁၉၉၇ တြင္ သားျဖစ္သူ ေမာင္ဥာဏ္ပိုင္စိုးေအာင္ကို ေမြးဖြားေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ “ေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးက ပါေမာကၡဦးပိုင္စိုးနဲ႔ ျပန္ျပတယ္။ သူက “မင္းေက်ာက္ကပ္ကို အလုပ္ေတြအမ်ားႀကီး မေပးရေအာင္ တခ်ဳိ႕အစာေတြေရွာင္ပါလို႔ ေျပာတယ္။ အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္က အဆိပ္အေတာက္ေျဖရွင္းတဲ့ စည္ပင္သာယာသန္႔ရွင္းေရးသမားျဖစ္ေတာ့ အဆိပ္အေတာက္ ပိုး၀င္မႈမ်ားတဲ့ေဆး၊ ထိုးေဆး၊ ေလေအာင္းတဲ့အစာ၊ ဆိုးေဆးပါတဲ့အစာ၊ စည္သြပ္ဘူး၊ ဓာတုပစၥည္းပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ ေရွာင္ဖို႔နဲ႔ အနီေရာင္အသား၊ မႈိ၊ မွ်စ္စတာေတြ ေလွ်ာ့စားဖို႔ေျပာတယ္”။ ပိုတက္ဆီယမ္က ဒုကၡအေပးဆံုးဆိုေတာ့ ပိုလို႔လည္းမရဘူး၊ လိုလို႔လည္းမရဘူး။ အဲဒါကို ခ်ိန္ညႇိၿပီး စားေသာက္ရပါတယ္” ဦးေန၀င္းေအာင္မွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါတို႔မရွိဘဲ ဘာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္က်ဳံ႕ရသလဲ မသိေၾကာင္းႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ဖက္လုံး က်ဳံ႕၀င္ၿပီး ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္ေရာက္မွသိရ၍ အေျပးအလႊား အစားထိုး ကုသခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။
ယခုအခါ ဦးေန၀င္းေအာင္၏ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးသက္တမ္းမွာ ၂၀၁၉ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ၃၂ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္ရာ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ား၏ ေစာင့္ေရွာက္မႈျဖင့္ အိမ္ထဲမွာပင္ ေလးႏွစ္ေလာက္ ေနထိုင္ခဲ့ျခင္းကလည္း တစ္ခ်က္အပါအ၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္ဆင္ျခင္ျခင္းကလည္း တစ္ခ်က္အပါအ၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေန၀င္းေအာင္က သူ႔အေတြ႕အႀကံဳကို ေျပာျပခဲ့သည္။ “ဦးကံေကာင္းတာက ေဆြမ်ဳိးမိဘေမာင္ႏွမေတြ ေစာင့္ေရွာက္တာရယ္၊ ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ လမ္းၫႊန္မႈကို ကိုယ္ကစာဖတ္ထားေတာ့ လိုက္နာရမယ္ဆိုတာ သိေနတာရယ္ေၾကာင့္ပါ။ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးၿပီး ၂ႏွစ္-၃ႏွစ္နဲ႔ ဆံုးသြားတယ္ဆိုတာက သူတို႔မွာ အဲဒီပတ္၀န္းက်င္လိုလို႔လား၊ ေဆးပညာအသိမရွိလို႔လား ဆိုၿပီးစဥ္းစားမိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုးကုသၿပီး လူနာေတြကို အဓိကေျပာခ်င္တာက ျပန္လည္တိုက္ထုတ္တဲ့ဒဏ္၊ ပိုး၀င္တဲ့ဒဏ္ ခံရႏိုင္တယ္။ အဲဒါကို နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး သတိထားဆင္ျခင္သင့္တယ္။ လူထူထပ္တဲ့ ေနရာကို မသြားသင့္ပါဘူး။ မ်က္ႏွာေပၚက အမည္းစက္ေတြက Imran ေဆးေသာက္ၿပီး ၁၀ႏွစ္ေလာက္မွာ ေပၚလာတယ္။ ဒီေဆးသံုးရင္ ေနပူေရွာင္၊ ေနကာခရင္မ္လိမ္းဖို႔ ဆရာ၀န္ေတြက ႀကိဳတင္မွာပါတယ္။
စားသမွ်ေဆးေတြက အသည္းနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ကို သြားတဲ့အတြက္ စားေဆး၊ ထိုးေဆးေတြကို ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး ထိုးသင့္ပါတယ္။ ဓာတုဆိုးေဆးပါတဲ့အစာ၊ တက္စာ၊ ေတာက္စာ၊ ၾကာရွည္ခံေအာင္လုပ္ထားတဲ့ အစာေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ေျမေအာင္းစာေတြ(ပီေလာပီနံ၊ မႈိ၊ မွ်စ္)နည္းနည္းပဲစား သတိထားပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အစားအေသာက္မွန္သမွ် စားေသာက္သင့္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ကိုယ္ဘာစားသလဲဆိုတာကိုလည္း မွတ္ထားပါ။ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈေတြကို ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ဆက္လက္ခံယူပါ”ဟု အျခားေက်ာက္ကပ္အစားထိုး ကုသထားသူမ်ားကိုလည္း ဦးေန၀င္းေအာင္က အႀကံေပးေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ဦးေန၀င္းေအာင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဒီတာ)
