ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
“လမ္းေလွ်ာက္တတ္ရဲ႕လား”လို႔ေမးလိုက္ရင္ လမ္းပဲ . . ေလွ်ာက္တတ္တာေပါ့၊ ေလွ်ာက္တတ္လို႔ပဲ ေန႔တိုင္းသြားလာေနႏိုင္တာ. . တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ေလွ်ာက္ေနတဲ့လမ္းေတြကို မနည္းလွဘူးရယ္လို႔ လူအမ်ားေျဖၾကပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြကို ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ဒီလို သာမန္နိစၥဓူ၀ လမ္းေလွ်ာက္တတ္႐ံုနဲ႔ေတာ့ မရပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ အ၀လြန္ေရာဂါ စတဲ့နာတာရွည္ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ေနရာမွာ အခ်က္သံုးခ်က္နဲ႔ ၿပီးျပည့္စံုဖို႔ လိုပါတယ္။
အဲဒီအခ်က္ေတြက-
(၁) ေမာရမယ္၊
(၂) ရင္တုန္ရမယ္၊
(၃) ေခြၽးျပန္ရပါမယ္ . . ဒါမွသာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရာေရာက္သလို ေရာဂါကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္မႈေပးရာေရာက္ပါတယ္။
ေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ ဒီလမ္းေလွ်ာက္နည္းကို ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး ပါေမာကၡဦးကိုကိုက ေျပာၾကားထားတာျဖစ္ပါတယ္။ “ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းအေနနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ေပးရပါမယ္။ တစ္ပတ္ကိုငါးရက္၊ တစ္ႀကိမ္မွာ မိနစ္ ၃၀ ေလွ်ာက္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ရင္လည္း အခ်က္သံုးခ်က္နဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒါေတြက ေမာရမယ္၊ ရင္တုန္ရမယ္၊ ေခြၽးျပန္ရမယ္ . . ဒီအခ်က္သံုးခ်က္နဲ႔ျပည့္စံုရင္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရာေရာက္ပါတယ္။ အစာစားၿပီးရင္ လႈပ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီလို လႈပ္ရွားမႈလုပ္တာေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါကို ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္” လို႔ ပါေမာကၡဦးကိုကိုက ေျပာပါတယ္။
အရင္က ဆီးခ်ဳိေရာဂါဟာ အသက္ႀကီးတဲ့သူေတြနဲ႔သာဆိုင္တဲ့ေရာဂါလို႔ ကြၽန္မတို႔ထင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကလူငယ္ေတြမွာ သိပ္အျဖစ္မမ်ားခဲ့တာလည္း ပါပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုအခါမွာေတာ့ အမ်ဳိးအစား(၁)နဲ႔ (၂) ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိတဲ့ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါက အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာေရာ အသက္ႀကီးသူေတြမွာပါ ျဖစ္တတ္တယ္ဆိုတာ သတိျပဳမိလာပါၿပီ။ “အခုေနာက္ပိုင္း ဆရာတို႔ေတြ႕လာရတာက အသက္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္ ခပ္၀၀ကေလးေလးေတြက ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါကို အေတာ္စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္တူ၊ ကိုယ့္သား၊ ကိုယ့္ေျမးေတြ၀ေနရင္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းက အေတာ္မ်ားေနလို႔ပါ”လို႔ ပါေမာကၡဦးကိုကိုက ဆိုပါတယ္။
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူတိုင္းမျဖစ္မေန သိထားသင့္တဲ့အခ်က္သံုးခ်က္က ဒီေရာဂါဟာ –
(၁) ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြးျဖစ္တယ္၊
(၂) အသက္ႀကီးငယ္မေရြးျဖစ္တယ္၊
(၃) ေတာေရာၿမိဳ႕ပါမက်န္ အကုန္ျဖစ္ေနပါတယ္ဆိုတာပါပဲ။
သုေတသနျပဳလုပ္ထားတဲ့ မွတ္တမ္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ ၁၀၀ ဆိုရင္ ေျခာက္ေယာက္က ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိေနတယ္လို႔ ေတြ႕ရေၾကာင္းသိရပါတယ္။
“ဘယ္သူေတြ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္သလဲဆိုရင္ မ်ဳိး႐ိုးရွိတဲ့သူေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေဖ၊ အေမ၊ အဘိုး၊ အဘြားေတြမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ ကိုယ့္မွာျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။ လူနာေတြကို “မ်ဳိး႐ိုးထဲမွာ ဆီးခ်ဳိရွိလား”လို႔ ေမးလိုက္ရင္ “ရွိတယ္၊ ကြၽန္မေယာက်္ား”လို႔ ျပန္ေျဖတတ္ၾကပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါက ဒီလိုနည္းနဲ႔ေတာ့ မကူးပါဘူး”
“ဘယ္သူေတြ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္သလဲဆိုရင္ မ်ဳိး႐ိုးရွိတဲ့သူေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေဖ၊ အေမ၊ အဘိုး၊ အဘြားေတြမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ ကိုယ့္မွာျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။ လူနာေတြကို “မ်ဳိး႐ိုးထဲမွာ ဆီးခ်ဳိရွိလား”လို႔ ေမးလိုက္ရင္ “ရွိတယ္၊ ကြၽန္မေယာက်္ား”လို႔ ျပန္ေျဖတတ္ၾကပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါက ဒီလိုနည္းနဲ႔ေတာ့ မကူးပါဘူး” လို႔ ဆရာက ဟာသေႏွာၿပီး ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္က ဘယ္အခ်ိန္စစ္စစ္ ၂၀၀ မေက်ာ္ရပါဘူး။ ၂၀၀ ေက်ာ္ေနရင္ သံသယနည္းနည္းရွိတာေၾကာင့္ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပသင့္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ မ်ဳိး႐ိုးရွိတဲ့သူ၊ အ၀လြန္တဲ့သူ၊ ေသြးတိုးရွိတဲ့သူေတြ စစ္သင့္ၿပီး ဘာေရာဂါမွမရွိရင္ေတာင္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္တာနဲ႔ စစ္သင့္ေနပါၿပီ။ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္လာသူတိုင္းဟာ လကၡဏာရွိရွိ၊ မရွိရွိ စစ္ဖို႔အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိသူတခ်ဳိ႕မွာ ေရငတ္တာ၊ ဆီးအမ်ားႀကီးသြားတာ၊ ပိန္က်သြားတာ၊ ဆီးမွာပရြက္ဆိတ္အံုတာ စတဲ့လကၡဏာေတြ ရွိတတ္ေပမယ့္ ဘာလကၡဏာမွ မရွိဘဲနဲ႔လည္း ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာတို႔အႀကံျပဳခ်င္တာက အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္လာသူတိုင္း ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိ၊ မရွိ စစ္ၾကည့္ဖို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္”လို႔ ပါေမာကၡဦးကိုကိုက အႀကံျပဳစကားဆိုပါတယ္။
မ်ဳိး႐ိုးရွိတိုင္း ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္မွာလား၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါက ကာကြယ္လို႔ရသလားဆိုတာ သိခ်င္ေနၾကသူေတြအတြက္ ဆရာက-“ဆီးခ်ဳိေရာဂါကို ကာကြယ္လုိ႔ရပါတယ္။ ကာကြယ္ခ်င္ရင္ C သံုးလံုးကို မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။
C-Count the calorie
ေပါက္စီတစ္လံုးစားလိုက္တယ္ဆိုရင္ ဒီကယ္လုိရီျပန္ေၾကဖို႔ တစ္ကီလိုမီတာခြဲေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဟမ္ဘာဂါတစ္ခုစားလိုက္ရင္ ကယ္လိုရီ ၃၀၀ ရတဲ့အတြက္ ဒါကိုျပန္ေၾကဖို႔ တစ္နာရီတိတိ လမ္းေလွ်ာက္ရပါမယ္။ ဟမ္ဘာဂါတစ္လံုးစားတိုင္း တစ္နာရီလမ္းေလွ်ာက္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္စားမယ့္အစားအေသာက္ရဲ႕ ကယ္လိုရီကို သတိထားပါ။
C-Choose the diet
ခ်ဳိလြန္း၊ ငန္လြန္း၊ အဆီမ်ားလြန္းတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို မစားသင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ဘာစားေနသလဲဆိုတာ သိဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ ေရဆာရင္ေရပဲေသာက္ပါ။ အခ်ဳိရည္မေသာက္ပါနဲ႔။ ဘီယာမေသာက္ပါနဲ႔။ အခ်ဳိရည္ေသာက္တာေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ဖို႔ အားေပးပါတယ္။
C- Comply လိုက္နာပါ
ဒီလိုစားေသာက္ေနထိုင္နည္းေတြကို ပံုမွန္လုိက္နာေပးဖို႔ လိုပါတယ္” လို႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ အလုပ္၊ ေက်ာင္း၊ သင္တန္း စသျဖင့္ အခ်ိန္မီေရာက္ဖို႔ သြားသုတ္သုတ္၊ လာသုတ္သုတ္နဲ႔ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ဖိစီးမႈမ်ားလွပါတယ္။ ဒီဖိစီးမႈကိုလည္း စိတ္ထဲမွာအၾကာႀကီးမထားဘဲ အျမန္ဆံုးေျပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္အေနနဲ႔ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္လည္း ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ဖို႔ အားေပးတဲ့အတြက္ တစ္ေန႔ကို မိနစ္ ၃၀၊ တစ္ပတ္မွာ မိနစ္ ၁၅၀ လမ္းေလွ်ာက္ေပးလိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ စိတ္ဖိစီးမႈလည္း ေလ်ာ့ပါးေစ၊ ကယ္လိုရီအပိုေတြလည္း က်ေစတဲ့အျပင္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါကို ၃၅-၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါမွာ အထူးသတိျပဳရမယ့္ အခ်က္သံုးရပ္ကေတာ့ ေမာရမယ္၊ ရင္တုန္ရမယ္၊ ေခြၽးျပန္ရပါမယ္ . .
ကဲ.. မိတ္ေဆြ လမ္းေလွ်ာက္တတ္ပါၿပီလား။
