ပါေမာကၡဦးေန၀င္း (အ႐ိုးခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
Q. ၾကြက္သားမလႈပ္ရွားႏိုင္ျခင္း (Paralysis) ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုပါသလဲဆရာ။
A. Paralysis ဆိုတာက ၾကြက္သားတစ္ခု ဒါမွမဟုတ္ ၾကြက္သားအစုတစ္ခု အလုပ္မလုပ္ေတာ့တဲ့အတြက္ အတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ မလႈပ္ရွားႏုိင္ေတာ့တာကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ အာ႐ံုေၾကာေတြကုိ ထိခိုက္လို႔ပါ။ အာ႐ံုေၾကာထိခိုက္တယ္ ဆိုတာကလည္း ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးကေတာ့ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ဦးေႏွာက္ကေနဆင္းလာတဲ့ Spiral Cord ႀကီးကုိ ထိခိုက္တာရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Peripheral Nerve လို႔ေခၚတဲ့ တစ္ကုိယ္လံုးကုိ ျဖာထြက္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာေတြကုိ ထိခိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
Q. ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကို သိပါရေစ ဆရာ။
A. Paralysis ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္း အမ်ားစုကေတာ့ Spiral Cord ျဖစ္တဲ့ ခါးအာ႐ံုေၾကာမႀကီးကို ထိခိုက္လို႔ျဖစ္တာပါ။ လည္ပင္း႐ိုးက အာ႐ံုေၾကာကုိထိခိုက္ရင္ Quadriplegia လို႔ေခၚတဲ့ လက္ေတြကစၿပီး ေအာက္ပိုင္းတစ္ခုလံုး မလႈပ္ရွားႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာ႐ိုးေနာက္ပုိင္းမွာ ထိခိုက္ရင္ Paraplegia ဆိုတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပုိင္းေသတာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ေခါင္းဒဏ္ရာရလို႔ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မိတဲ့အခါမွာလည္း ထိခုိက္တဲ့ ဦးေႏွာက္ေနရာေပၚမူတည္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြ မလႈပ္ရွားႏုိင္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္မွာျဖစ္တဲ့ အက်ိတ္ေတြ၊ ကင္ဆာအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြေၾကာင့္လည္း ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြ မလႈပ္ရွားႏုိင္ဘဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေလျဖတ္တာ (Stroke)က ေသြးေၾကာတစ္ေနရာရာမွာ ပိတ္သြားတာ၊ ေသြးေၾကာတစ္ေနရာရာမွာေပါက္ၿပီး ေသြးထြက္သြားတာ အစရွိတဲ့အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Poliomyelitis လို႔ေခၚတဲ့ ပိုလီယိုေရာဂါမွာလည္း အာ႐ံုေၾကာေတြ ထိခိုက္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေအာက္ပုိင္းေတြ မလႈပ္ရွားႏုိင္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ထိမိခိုက္မိတဲ့အခါ ကြဲတာ၊ ရွတာအျပင္ အာ႐ံုေၾကာေတြပါ ပ်က္စီးသြားတာမ်ဳိးျဖစ္ရင္ လႈပ္ရွားမႈ ထိခိုက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ- ေျခေထာက္ေတြ၊ လက္ေတြ ထိခိုက္တာကေန အာ႐ံုေၾကာေတြပါ ထိခုိက္သြားရင္ လက္ေတြမလႈပ္ရွားႏုိင္တာနဲ႔ ေျခေတြမလႈပ္ရွားႏုိင္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အနာႀကီးေရာဂါသည္ေတြမွာလည္း အာ႐ံုေၾကာေတြ ထိခုိက္တဲ့အခါမွာ အဲဒီလိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြမွာ Cerabral Palsy ျပႆနာရွိရင္လည္း မသန္စြမ္းမႈေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဟိုးအရင္တုန္းက အျဖစ္မ်ားခဲ့တဲ့ Beri Beri ေရာဂါ ဗီတာမင္ B1 (Thiamine) ခ်ဳိ႕တဲ့တာက အခုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ရွားသြားပါၿပီ။ အဲဒီေရာဂါေၾကာင့္
“သူကအိပ္ေနရင္ လႈပ္လို႔မရေအာင္ျဖစ္သြားတာမ်ဳိး (Sleep Paralysis) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အိပ္ကာစအခ်ိန္နဲ႔ အိပ္ရာကႏိုးကာစအခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ သရဲစီးတာ၊ ဘီလူးစီးတာဆုိၿပီး ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။ REM sleep pattern ပံုမမွန္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။”
ၾကြက္သားမသန္စြမ္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
Multiple Sclerosis ေရာဂါ ျဖစ္ေနရင္လည္း အာ႐ံုေၾကာေတြ ထိခိုက္ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက Guillain Barre Syndrome ေရာဂါေတြျဖစ္ေနရင္ ပထမဆံုး ေအာက္ပုိင္းေျခေထာက္ေတြ မသန္စြမ္းျဖစ္တယ္၊ ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အေပၚကုိတက္လာတယ္။ အဲဒီအခါ လက္ေတြလည္း မလႈပ္ရွားလာႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ပုိင္း Respiratory Paralysis ျဖစ္ၿပီး အသက္ပါေကာင္းေကာင္းမ႐ွဴေတာ့ဘူး။ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ေရာဂါမ်ဳိးပါပဲ။ ေနာက္ျဖစ္တတ္တာတစ္ခုက ဒီႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဆရာမေတြ႕မိပါဘူး။ တျခားႏုိင္ငံမွာ Tick Paralysis ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ Tick ဆိုတဲ့ မႊားေကာင္ေလးေတြက လူကုိလာကုိက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔တံေတြးထဲမွာ အဆိပ္ပါလာၿပီး လႈပ္ရွားလို႔မရေတာ့တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒါက ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
Q. Paralysis က ယာယီပဲျဖစ္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေကာ ရွိပါသလားဆရာ။
A. ရွိပါတယ္။ ဒါက Temporary Paralysis လို႔ေခၚတဲ့ ခဏပဲျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါလည္းရွိပါတယ္။ သူကအိပ္ေနရင္ လႈပ္လို႔မရေအာင္ ျဖစ္သြားတာမ်ဳိး (Sleep Paralysis) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အိပ္ကာစအခ်ိန္နဲ႔ အိပ္ရာကႏိုးကာစအခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ သရဲစီးတာ၊ ဘီလူးစီးတာဆုိၿပီး ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။ REM sleep pattern ပံုမမွန္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက Pseudo Paralysis ဆိုတဲ့ တကယ့္ေရာဂါျဖစ္တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ခဏျဖစ္တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။ အဲဒါက သိပ္ၿပီးနာက်င္မႈမ်ားေနတဲ့အခါမ်ဳိး၊ လိင္မႈကိစၥသာယာမႈၿပီးဆံုးတာမ်ဳိး (Orgasm) ေတြမွာ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။
Q. ေဆးေတြေၾကာင့္ေကာ Paralysis ျဖစ္တတ္ပါသလား ဆရာ။
A. ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေမ့ေဆးေတြမွာသံုးတဲ့ Muscle Relaxant ဆိုရင္လည္း ၾကြက္သားေတြ မလႈပ္ေတာ့ေအာင္ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက တကယ့္ကုိ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ေဆးေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ေမ့ေဆးဆရာ၀န္ေတြကလဲြၿပီး တျခားဆရာ၀န္ေတြ၊ တျခားပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေပးမသံုးသင့္ပါဘူး။ တစ္ခါတေလ ၾကြက္သားေတြ တအားနာက်င္တဲ့ေ၀ဒနာ (MuscleSpasm)ေတြ ခံစားရတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ သံုးတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမ့ေဆးသံုးတဲ့ေနရာမွာပဲ အသံုးမ်ားပါတယ္။ တစ္ခါတေလ တလြဲသံုးမိတာမ်ဳိးရွိရင္၊ ေဆးမွားၿပီးထိုးမိလိုက္တာမ်ဳိးျဖစ္ရင္ လူနာက အသက္႐ွဴရပ္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ က်ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆးက တလြဲသံုးရင္ လူသတ္ႏုိင္တဲ့ေဆးလို႔ေတာင္ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ ေျမြဆိပ္ေၾကာင့္လည္း တစ္ခါတေလ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေျမြဆိပ္က ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ံ Haemotoxin နဲ႔ Neu-rotoxin ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ Neurotoxin အဆိပ္တက္ခဲ့ရင္ အာ႐ံုေၾကာေတြထိခုိက္ၿပီး ၾကြက္သားေတြ မလႈပ္ရွားႏုိင္တာ၊ အသက္႐ွဴရပ္သြားတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
