Q. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသိသူေတြမွာ ေျခမအနာျဖစ္ရင္ ျဖတ္ပစ္ရတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား ဆရာ။
ပါေမာကၡဦးကိုကို ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
A. ဆီးခ်ဳိသမားေတြက ေျခမအနာျဖစ္တာနဲ႔ေတာ့ မျဖတ္ပစ္ရပါဘူး။ ေျခမအနာျဖစ္ရင္ ကုိယ္ရဲ႕ေျခေထာက္ကုိ မွန္ကိုၾကည့္သလို ေန႔တုိင္းၾကည့္ေနေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿပီးရင္ တတ္ကြၽမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပရပါမယ္။ ေစာစီးစြာ အခ်ိန္မီကုသႏုိင္ရင္ ေပ်ာက္ကင္းပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆီးခ်ဳိသမားေတြရဲ႕ ေျခေထာက္ေတြက ထံုေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆရာတို႔က ဆီးခ်ဳိသမားေတြကုိ ၿခံထဲလမ္းေလွ်ာက္ရင္ေတာင္ ဖိနပ္မပါဘဲမေလွ်ာက္ဖုိ႔ သတိေပးပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေျခေထာက္ေတြက ထံုေနတဲ့အတြက္ ေျခေထာက္ကုိ အစူးစူးသြားတာေတြကို မသိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ သံုးေလးငါးရက္ၾကာမွ သတိထားမိတဲ့ အခါမွာေတာ့ ေျခေထာက္ကအနာက ရင္းေနၿပီး ပုိးေတြ၀င္သြားတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေျခမကမည္းၿပီး ပုပ္သြားရင္ေတာ့ ျဖတ္မွရပါတယ္။ သတိထားၿပီး ကုသမႈခံယူရင္လည္း ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါတယ္။
Q. ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အခါမွာ ခ်ဳိခ်ဥ္ငံုေပးရတယ္ဆိုတာ မွန္ပါသလား ဆရာ။
A. ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အခါမွာ ခ်ဳိခ်ဥ္ငံုေပးရတယ္ဆိုတာလည္း မွန္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားတစ္ဦးဟာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အခါမွာ မူးေ၀တယ္၊ ေခြၽးေစးေတြျပန္တယ္၊ ကတုန္ကယင္ျဖစ္တယ္၊ သတိလစ္ခ်င္သလိုျဖစ္တယ္၊ တစ္ခါတေလတက္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့က်တဲ့အခါမွာ ဆရာတို႔က ခ်ဳိခ်ဥ္ ဒါမွမဟုတ္ အခ်ဳိရည္လိုမ်ဳိး အခ်ဳိဓာတ္ပါတဲ့ အစားအေသာက္ကုိ စားခုိင္းေလ့ရွိပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိသမားေတြကုိ ခ်ဳိခ်ဥ္လို အစားအစာေလးေတြကုိ ေဆာင္ခိုင္းထားေလ့ရွိပါတယ္။
Q. ဆီးခ်ဳိတိုင္းစက္၀ယ္ယူရာမွာ ဘယ္လုိ Glucometer မ်ဳိးကို ၀ယ္ယူသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
A. ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္တိုင္းစက္ Glucometer ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ နံပါတ္တစ္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကုမၸဏီရွိတဲ့ ဂလူဂိုမီတာေတြကုိ ၀ယ္ယူသံုးစြဲဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြက ႏုိင္ငံျခားကမွေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး ၀ယ္တယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ေဖာက္တဲ့ေဖာက္တံ Strip က မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့မွ ဒုကၡေတြေရာက္တတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Warranty လည္းရွိတယ္၊ ျပည္တြင္းမွာလည္း ကုမၸဏီရွိတဲ့ Glucometer ကုိ၀ယ္ယူတာ ေကာင္းပါတယ္။ နံပါတ္ႏွစ္အေနနဲ႔ကေတာ့ Glucometer ကုိ ဆရာတုိ႔က သတ္မွတ္ခ်က္ေတြေပးထားတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ Glucometer Strip ျပားေတြက ဘူးနဲ႔လာတာလည္း ရွိသလို တစ္ခုခ်င္း အိတ္နဲ႔လာတာလည္းရွိပါတယ္။ တစ္ခုခ်င္း၊ တစ္ခုခ်င္းခြာသံုးရတဲ့ အိတ္နဲ႔လာတာက ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဘူးနဲ႔လာတာဆိုရင္ ဘူးကုိဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ စိုထိုင္းဆ၀င္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အေျဖက အနည္းငယ္အမွားအယြင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
Glucometer ေတြက အပူခ်ိန္ ၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ေအာက္မွာ အလုပ္မလုပ္ပါဘူး။ ၄၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ အထက္မွာလည္း အလုပ္မလုပ္ပါဘူး။ အရမ္း ေအးေနတဲ့ေနရာေတြနဲ႔ အရမ္းပူေနတဲ့ ေနရာေတြ
“ ဆီးခ်ဳိသမားတစ္ဦးဟာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အခါမွာ မူးေ၀တယ္၊ ေခြၽးေစးေတြျပန္တယ္၊ ကတုန္ကယင္ျဖစ္တယ္၊ သတိလစ္ခ်င္သလို ျဖစ္တယ္၊ တစ္ခါတေလ တက္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ ေလ်ာ့က်တဲ့အခါမွာဆရာတို႔က ခ်ဳိခ်ဥ္ ဒါမွမဟုတ္ အခ်ဳိရည္လိုမ်ဳိး အခ်ဳိဓာတ္ပါတဲ့ အစားအေသာက္ကုိ စားခုိင္းေလ့ရွိပါတယ္။”
မွာသာ တိုင္းမယ္ဆိုရင္ အေျဖက လံုး၀မမွန္ႏုိင္ပါဘူး။ အပူခ်ိန္က ဒီအေတာအတြင္း ရွိတဲ့ေနရာမွာပဲ တုိင္းတာဖို႔လိုပါတယ္။ Non-coding System ျဖစ္ရပါမယ္။ ကုတ္ထည့္တဲ့စနစ္ကုိ ဆရာတို႔မႀကိဳက္ပါဘူး။ ကုတ္စနစ္က ဘယ္လိုလဲဆိုရင္ Glucometer ထဲကုိ ကုတ္ေလးတစ္ခုထည့္ေပးရပါတယ္။ အဲဒီကုတ္ေလးက F5 ဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ Strip ျပားေနာက္မွာ ၾကည့္လိုက္ရင္လည္း F5 လို႔ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ကိုယ္ထည့္ထားတဲ့ ကုတ္နဲ႔ ကုိယ္သံုးေနတဲ့ Strip က တူေနဖို႔ လိုပါတယ္။ မတူရင္ အေျဖကမွားသြားပါတယ္။ တူတဲ့ကုတ္နဲ႔ တူတဲ့ Strip ကုိ ရွာ၀ယ္ၿပီး ေျပာင္းထည့္ေပးရပါတယ္။ ကုတ္စနစ္က Strip တစ္ဘူး၀ယ္တုိင္း ကုတ္ကုိ ျပန္ျပန္ၿပီး စစ္ေပးရပါတယ္။ မတူရင္ ကုတ္ေျပာင္းထည့္ေပးရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆရာတို႔က ကုတ္စနစ္ကုိ မႀကိဳက္ပါဘူး၊ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ Non-coding System ကုိ သံုးဖို႔တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ နံပါတ္သံုးအေနနဲ႔ဆိုရင္ Glucometer ေတြမွာ ၅ စကၠန္႔ေလာက္နဲ႔ စကန္ဖတ္ႏုိင္တာရွိတယ္။ ၁၀ စကၠန္႔ေလာက္နဲ႔ ဖတ္တာရွိတယ္။ ၁၅ စကၠန္႔နဲ႔ဖတ္တာရွိတယ္။ စကၠန္႔ ၃၀ေလာက္နဲ႔ဖတ္တာရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ၅ စကၠန္႔ေလာက္နဲ႔ ဖတ္တာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ေသြးကုိအနည္းဆံုး လိုအပ္တဲ့ Glucometer က အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးကုိ အနည္းဆံုးပမာဏျဖစ္တဲ့ ၀ ဒသမ ၅mm ေလာက္သာ လိုအပ္တဲ့ Glucometer အသံုးျပဳတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ေသာ Glucometer က ေသြးေဖာက္ၿပီးတာနဲ႔ အပ္ကုိအလိုလိုျပန္တြန္းထုတ္လိုက္တဲ့ Ejector ေလးပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပါ၀င္တာကုိသံုးႏုိင္ရင္ ပုိေကာင္းပါတယ္။
Q. ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသိသူႏွစ္ဦး လက္ထပ္ၿပီးေမြးလာတဲ့ ကေလးမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာမွန္ပါသလား ဆရာ။
A. ဆီးခ်ဳိသမားႏွစ္ဦးကေမြးတဲ့ သားသမီးေတြမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါပါလာႏုိင္တယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ အေဖမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္လည္း သားသမီးပါ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ အေမမွာရွိရင္လည္းသားသမီးပါ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အေဖေရာ၊ အေမေရာမွာ ရွိရင္ေတာ့ ပုိၿပီးျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားတာမွန္ပါတယ္။ အေဖမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ ကေလးမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ အေမမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိရင္ ကေလးမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ အေဖေရာ၊ အေမေရာမွာ ဆီးခ်ဳိရွိေနရင္ သားသမီးမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ရွိပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါဟာ မ်ဳိး႐ိုး (Gene) ရယ္၊ ပတ္၀န္းက်င္ (Environment) ရယ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ မ်ဳိး႐ိုးကုိေတာ့ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကုိေတာ့ ေရွာင္လႊဲလို႔ရပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုတာက ေနထုိင္စားေသာက္မႈပံုစံကုိပဲ ေျပာတာပါ။ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ၿပီဆုိရင္ ခ်ဳိလြန္းတဲ့အစားအစာေတြကုိ မစားရေတာ့ဘူး။ အ၀မလြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းရပါမယ္။ ေန႔တိုင္း ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကုိ တိုင္းတာစစ္ေဆးေနသင့္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ ပံုစံအတုိင္းေနရပါမယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈနည္းေအာင္ ေနရပါမယ္။ ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရပါဘူး။ အရက္ေတြကုိ အလြန္အကြၽံမေသာက္ရဘူး . . အစရွိတာေတြကုိ လိုက္နာရပါမယ္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါကို ကာကြယ္လို႔ရလားဆုိရင္ ဒီနည္းေတြနဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ HealthyLifestyle အတိုင္းေနထိုင္ၿပီး ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္မယ္ဆိုရင္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
