ယခင္တစ္ပတ္မွအဆက္
ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး (ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
ဆီးခ်ဳိေဆးေတြကို အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါအတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္မလား
အရင္က အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါအတြက္ ေဆးမ်ဳိးစံု ရွာေဖြခဲ့ၾကေပမယ့္လည္း ထိေရာက္တဲ့ေဆး မေတြ႕ခဲ့ၾကေသးပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဆးေတြေဖာ္ထုတ္ရာမွာ အမိုင္းလြိဳက္ဒ္ပလပခ္ (Amyloid plaque) ေတြ ေလ်ာ့ႏိုင္ေစတဲ့ေဆးကိုသာ ရွာေဖြခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါရဲ႕ ဇစ္ျမစ္အမွန္ကို ရွာမေတြ႕ေသးလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါကို ျဖစ္ေစတဲ့ အင္ဆူလင္တြန္းခံမႈ (IR) မ်ားျခင္းကဲ့သို႔ေသာ ျဖစ္စဥ္ကို အယ္လ္ဇိုင္းမားျဖစ္သူရဲ႕ ဦးေႏွာက္မွာေတြ႕ရွိလာၿပီျဖစ္လို႔ ဆီးခ်ဳိကုသတဲ့ ေဆးေတြထဲက IR အင္ဆူလင္ တြန္းခံမႈကို ေလ်ာ့ေစတဲ့ေဆးတခ်ဳိ႕ကို သံုးၾကည့္လို႔ ရ၊ မရ ေလ့လာေနၾကပါၿပီ။ တိရစၦာန္ေတြမွာ စမ္းသပ္တာ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတဲ့ ရလဒ္ေတြေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယခုလူေတြမွာလည္း စတင္စမ္းသပ္ေနၾကပါၿပီ။
မက္ေဖာ္မင္ႏွင့္ အယ္လ္ဇိုင္းမား
ဦးေႏွာက္ကလာပ္စည္းေတြမွာ အင္ဆူလင္ကို တြန္းခံမႈမ်ားတဲ့ သေဘာတရားတူေနတဲ့အတြက္ အင္ဆူလင္တြန္းခံမႈ IR ကိုေလ်ာ့ေစတဲ့ မက္ေဖာ္မင္ကို သံုးၾကည့္ၾကပါတယ္။ ႏွစ္ႏွစ္တာ ေလ့လာစမ္းသပ္ ခ်က္တစ္ခုအရ မက္ေဖာ္မင္ဟာ အယ္လ္ဇိုင္းမား ေပ်ာက္ႏုိင္တဲ့အထိ အစြမ္းရွိတာေတြ႕ရွိထားပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး တကယ္ထိေရာက္မႈ ရွိ၊ မရွိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေလ့လာေနပါတယ္။
အင္ဆူလင္ႏွင့္ အယ္လ္ဇိုင္းမား
ေနာက္ေဆးတစ္ခုကေတာ့ အင္ဆူလင္ ထိုးျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာေျပာထားတဲ့အတိုင္း ဦးေႏွာက္မွာ အင္ဆူလင္ဟာ မွတ္ဥာဏ္ျဖစ္ေပၚျခင္းအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ဦးေႏွာက္ကလာပ္စည္း တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ့ Synapses ေတြမွာလည္း အမိုင္းလြဳိက္ေတြမပိတ္ဆို႔ေအာင္ ကူညီေပးတဲ့ ဓာတ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ တိရစၦာန္ေရာ လူေတြမွာပါ ေတြ႕ရွိထားတာကေတာ့ အင္ဆူလင္ေပးျခင္းဟာ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါမွာျဖစ္ေပၚတဲ့ အမိုင္းလြိဳက္ေတြစုပံုျခင္းမွ ကာကြယ္ျခင္း၊ ဂလူးကို႔စ္သံုးစြဲမႈ ေကာင္းမြန္ျခင္းနဲ႔ တခ်ဳိ႕ေတြမွာ မွတ္ဥာဏ္ပိုၿပီးေကာင္းလာျခင္းေတြကို ျပသႏိုင္ၾကပါတယ္။ အယ္လ္ဇိုင္းမားနဲ႔ ဒီဂ်င္နေရးရွင္း ျဖစ္စဥ္တူတဲ့ ပါကင္စင္ Parkinson ေရာဂါမွာလည္း ဆီးခ်ဳိေဆးေတြ သံုးၾကည့္တဲ့အခါ တိုးတက္မႈေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိမေကာင္းလို႔ အင္ဆူလင္လို အပ္လာရင္ ေစာေစာစထိုးျခင္းျဖင့္ အယ္လ္ဇိုင္းမားနဲ႔ ပါကင္စင္ေရာဂါေတြ ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္။
ဂ်ီအလ္ပီ ၀မ္း ေအဂိုးနစ္ ( GLP-1 Agonists ေဆးအုပ္စုႏွင့္ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ)
ယခုအခါ ေရပန္းစားေနတဲ့ ေနာက္ဆံုးေပၚ ဆီး ခ်ဳိေဆးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ (Liraglutide) လိုင္ရာဂလူး တိုက္ဒ္ဟာ (GLP-1 Agonists)ဂ်ီအယ္လ္ပီ၀မ္း ေအဂိုးနစ္စ္ေဆးအုပ္စု၀င္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ေဆးက ဆီးခ်ဳိေရာဂါအတြက္ သံုးေနတဲ့ေဆးျဖစ္ၿပီး အယ္လ္ဇိုင္းမားျဖစ္ေစတဲ့ ဒီဂ်င္နေရးရွင္းကို ဟန္႔တားႏိုင္တာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ခ်က္မွာလည္း အားလံုးတိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ အက်ဳိးေတြေတြ႕ရွိရပါတယ္။ Liraglutide (Victoza) လိုင္ရာဂလူးတိုက္ဒ္ေခၚ ဗိခ္တိုဇာထိုးေဆးကို GIP ဆိုတဲ့ေဆးရယ္၊ ဂလူးကာဂြန္ဆိုတဲ့ေဆးရယ္ ေပါင္းၿပီး အစမ္းသပ္ခံၾကြက္ေတြမွာ ထိုးၾကည့္တဲ့အခါ brain-derived neurotrophic factor ေခၚ ဦးေနာက္နာ့ဗ္ဆဲလ္ ႀကီးထြားဓာတ္ေတြ မ်ားျပားလာေစၿပီး နာ့ဗ္ဆဲလ္ေတြပိုပြားလာတာ၊ မွတ္ဥာဏ္ေတြ ပိုေကာင္းလာတာေတြ႕ရပါတယ္။ ယခု တစ္ဆင့္တိုးၿပီး လူေတြမွာ စမ္းသပ္ေနတဲ့ အဆင့္ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္ ၅ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္မွာ အယ္လ္ဇိုင္းမား ေဆးသစ္အျဖစ္ သံုးလို႔ရပါေတာ့မယ္။ GLP-1 Agonists ေတြဟာ တစ္ခ်ိန္မွာ ကုရာေဆးမရွိျဖစ္ေနတဲ့ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါကို ထိေရာက္ေအာင္ ကုသေပးႏိုင္မယ့္ ကုထံုးသစ္တစ္ခု ျဖစ္လာေတာ့မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဆးပညာဗဟုသုတအျဖစ္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အမ်ဳိးအစား (၂) ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ အယ္လ္ဇိုင္းမား ျဖစ္သူရဲ႕ဦးေႏွာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းဟာ အင္ဆူလင္ကိုတြန္းခံမႈမ်ားျခင္း Insulin resistance မ်ားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အယ္လ္ဇိုင္းမားကို ဆီးခ်ဳိကုထံုးေတြနဲ႔ ကုသႏိုင္မလားဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ တိစၦာန္ေတြမွာ စမ္းသပ္ၾကည့္ၿပီး ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း ေတြ႕ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ လူနာေတြမွာ စမ္းသပ္မႈေတြ စတင္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေကာင္းပါးလိုက္ပါတယ္။
အရင္က အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါအတြက္ ေဆးမ်ဳိးစံု ရွာေဖြခဲ့ၾကေပမယ့္လည္း ထိေရာက္တဲ့ေဆးမေတြ႕ခဲ့ ၾကေသးပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဆးေတြေဖာ္ထုတ္ရာမွာ အမိုင္းလြိဳက္ဒ္ပလပခ္ (Amyloid Plaque) ေတြေလ်ာ့ႏိုင္ေစတဲ့ေဆးကိုသာ ရွာေဖြခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္ . . .
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
