မီမိုး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)
မွတ္ဥာဏ္ဆိုတာ လူေတြနဲ႔အတူ တြဲပါေနတဲ့ ဒိုင္ယာရီစာအုပ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာ ေလ့လာ သင္ယူထားတဲ့ အရာေတြရွိပါတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းမြန္ေစတဲ့ သိပၸံနည္းက်ေလ့လာမႈနည္းလမ္းေတြကို ဆရာ၀န္ေတြ အတည္ျပဳထား၊ လက္ခံထားတဲ့အခ်က္ေတြ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
(၁) ေအ႐ိုးဗစ္ေလ့က်င့္ခန္း
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈတစ္ရပ္အရ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္အရြယ္ေတြအေနနဲ႔ ေအ႐ိုး ဗစ္ေလ့က်င့္ခန္းကို ေျခာက္ပတ္ၾကာ ျပဳလုပ္ၿပီးခ်ိန္မွာ မွတ္ဥာဏ္သိသိသာသာ ေကာင္းမြန္လာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ “ေအ႐ိုးဗစ္ ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္တာက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အေရွ႕ပိုင္းေနရာကို ေသြးလွည့္ပတ္မႈ ေကာင္းေစတာေၾကာင့္ မွတ္ဥာဏ္ကို သိသိသာသာ ေကာင္းမြန္ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ အာ႐ံုေၾကာသိပၸံ
ဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
(၂) ဗိုက္အဆီ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း
၀မ္းဗိုက္အဆီမ်ားတာက ေမ့ေလ်ာ့တာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ သူငယ္ျပန္မွတ္ဥာဏ္ေလ်ာ့နည္းေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ၀မ္းဗိုက္အဆီေတြက အသည္းမွာ PPARalpha သိုေလွာင္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္လြန္းတဲ့အခါ အသည္းဟာ ဦးေႏွာက္အပါအ၀င္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ PPARalpha ကို စတင္ သိမ္းဆည္းထားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဒီပ႐ိုတင္းဓာတ္ေတြ deplete ျဖစ္ၿပီး မွတ္သားႏိုင္စြမ္းနဲ႔ သင္ယူႏိုင္စြမ္းမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
(၃) ဦးေႏွာက္ဂိမ္း ကစားျခင္း
ေလ့လာမႈေတြအရ မွတ္ဥာဏ္ကို သံုးရတဲ့ဂိမ္းေတြက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ မွတ္မိႏိုင္စြမ္းနဲ႔ ျပႆနာေျဖ ရွင္းႏိုင္စြမ္းကို တိုးေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီဂိမ္း ေတြက ဥာဏ္ပညာကိုတိုးေစတာ မဟုတ္ပါဘူး။ မွတ္ ဥာဏ္စြမ္းရည္ကို ေကာင္းေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အရည္အခ်င္းရွိတာေၾကာင့္ အရာရာကို ျပန္လည္ မွတ္မိႏိုင္စြမ္း ပိုမိုေကာင္းမြန္ျမန္ဆန္ေစပါတယ္။
(၄) အရက္ ေလွ်ာ့ေသာက္ျခင္း
အာ႐ံုေၾကာဆိုင္ရာ ဂ်ာနယ္ရဲ႕ ေလ့လာမႈအရ အမ်ဳိးသားေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြထက္ အရက္ ေသာက္တာေၾကာင့္ မွတ္ဥာဏ္ကို ပိုမိုထိခိုက္ေစတယ္လို႔သိရပါတယ္။ တစ္ေန႔ အရက္ႏွစ္ခြက္ခြဲေက်ာ္ ေသာက္တဲ့ သက္လတ္ပိုင္း အမ်ဳိးသားေတြက အရက္အနည္းငယ္ပဲေသာက္သူ အမ်ဳိးသားေတြထက္ ေျခာက္ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာမွာ မွတ္ဥာဏ္က်ဆင္းမႈ လကၡဏာေတြကို ပိုမို ျပလြယ္တယ္လို႔ ေလ့လာမႈ မွတ္တမ္းေတြအရ
သိရပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
