ပါေမာကၡဦးေန၀င္း (အ႐ိုးခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. အ႐ိုးက်ဳိးတာကို စတီးေခ်ာင္းထည့္ၿပီး ကုသမႈအေၾကာင္း သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. အ႐ိုးထဲကို စတီးေခ်ာင္းထည့္ၿပီး ကုတာကအခုမွ ထည့္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုထည့္ၿပီး ကုသတာက ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ေပါင္အ႐ိုးက်ဳိးတယ္၊ ေျခေထာက္အ႐ိုးက်ဳိးတယ္ဆိုရင္ စတီးေခ်ာင္းထည့္ၿပီး ကုသတာကို Intra-medullary Nailing လို႔ ေခၚပါတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ေပါင္႐ိုးက်ဳိးရင္ Kuntscher Nailing ထည့္ပါတယ္။ ေျခေထာက္႐ိုးက်ဳိးရင္ Tibia Nailing ထည့္ပါတယ္။ အရင္တုန္းကလုပ္တဲ့နည္းက အ႐ိုးက်ဳိးရင္ က်ဳိးတဲ့ေနရာကို ခြဲလိုက္ၿပီး သတၱဳေခ်ာင္းကို ေအာက္ကေနအေပၚကို ထည့္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ အ႐ိုးကိုေတ့လိုက္ၿပီး အေပၚေအာက္၀င္သြားေအာင္ ႐ိုက္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဒီနည္းကို Retrograde Nailing လို႔ေခၚပါတယ္။ အ႐ိုးက်ဳိးတာကို ဒီနည္းေတြနဲ႔ခြဲ စိတ္ကုသတာက သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အ႐ိုးေဘးမွာရွိတဲ့ အေျမႇးပါးေလးေတြ၊ ၾကြက္သားေတြထိခိုက္ၿပီး ေသြးသြားလာမႈ ေႏွာင့္ေႏွးသြားႏိုင္ပါတယ္။
အခုေနာက္ပိုင္းမွာက်ေတာ့ အ႐ိုးက်ဳိးတဲ့ေနရာကို ခြဲစိတ္ကုသေနစဥ္မွာ C-Arm (Image In Intensifier) ဓာတ္မွန္စက္နဲ႔႐ိုက္ၿပီး အေနအထားေတြကို ၾကည့္လို႔ရတယ္။ အဲဒီဓာတ္မွန္ကိုၾကည့္ၿပီး ခြဲစိတ္ေနစဥ္မွာပဲ အ႐ိုးကို ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အေနအထားေရာက္ေအာင္ ျပဳျပင္လို႔ရေနပါၿပီ။ ဒီလိုအျပင္ကေနတည့္ေအာင္ လုပ္ေပးလို႔ရတာေၾကာင့္ အ႐ိုးက်ဳိးတဲ့ေနရာကို ခြဲစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒီလို အ႐ိုးတည့္ေနခ်ိန္မွာ စတီးေခ်ာင္းကို ႐ိုက္ခ်လိုက္တာေၾကာင့္ အ႐ိုးဆီကို ေသြးသြားလာမႈမွာ အေႏွာင့္အယွက္မေပးေတာ့ပါဘူး။ ဒီအ႐ိုးေတြ ပိုမိုခိုင္ၿမဲေနေအာင္ စတီးေခ်ာင္းထဲကို ပင္အပ္ (Interlocking Nail)ထည့္ထားတာေၾကာင့္ ဒီအ႐ိုးေတြက ပိုၿပီးၿမဲေနပါတယ္။
ေမး. စတီးေခ်ာင္းကို ထည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ခႏၶာကုိယ္က ျပန္လည္တုန္႔ျပန္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. စတီးေခ်ာင္းက Immunologically Inert ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ကတုန္႔ျပန္မႈမရွိပါဘူး။ ဘတၳရီမျဖစ္ရဘူး။ (Electrically Inert) ႀကံ့ခိုင္မႈရွိရပါမယ္။ (Physically Strong) ခႏၶာကုိယ္ထဲကိုထည့္တဲ့ ဒီပစၥည္းေတြကို Implant လို႔လည္း ေခၚပါတယ္။ အ႐ိုးက်ဳိးတဲ့အခါမွာ ဒီပစၥည္းေတြကိုထည့္တာက အခုမွမဟုတ္ပါဘူး။ ဟိုးအရင္ကတည္းက ထည့္ခဲ့တာပါ။ စထည့္ကာစတုန္းကေတာ့ ဘက္ထရီလိုပဲ + ion ေတြ၊ – ion ထြက္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ထည့္တဲ့သတၱဳေတြက ခိုင္ခံ့မႈမရွိဘူး။ အ႐ိုးက်ဳိးတဲ့ဒဏ္ကို ထည့္တဲ့ပစၥည္းက မခံႏိုင္တာေၾကာင့္ အ႐ိုးေတြက ေကာက္လာတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ သတၱဳပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကြၽမ္းက်င္လာေတာ့ထည့္တဲ့ စတီးေခ်ာင္းေတြက ခိုင္ခံ့မႈရွိတယ္၊ ခႏၶာကုိယ္နဲ႔ အဆင္ေျပသြားတယ္။
ေမး. အ႐ိုးက်ဳိးတာကို စတီးေခ်ာင္းထည့္ ကုသၿပီးခ်ိန္မွာ စတီးေခ်ာင္းကို ျပန္ထုတ္ဖို႔ လိုပါသလားဆရာ။
ေျဖ. တကယ္လို႔ေကာင္းေနတယ္၊ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘူးဆိုရင္ ဒီအတိုင္းထားလို႔ရပါတယ္။ ျပႆနာျဖစ္တတ္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသြားမယ္ဆိုရင္ ေလယာဥ္ကြင္းမွာ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေလယာဥ္ကြင္းမွာ စစ္ေဆးတဲ့အခါ အသံျမည္တတ္တာေၾကာင့္ ဓာတ္မွန္ကိုယူသြားၿပီး စတီးေခ်ာင္းထည့္ထားတယ္ဆိုတာကို ေျပာျပဖို႔လိုပါတယ္။ တကယ္လို႔ ျပည္ပိုး၀င္ၿပီး ကိုက္တာ၊ နီတာ၊ ေရာင္တာ၊ နာတာစတဲ့ ေ၀ဒနာတစ္ခုခု ခံစားရရင္ျပန္ထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ထည့္လိုက္တဲ့ပစၥည္းက ေနရာေရြ႕လာတယ္။ ထည့္ထားတဲ့ ၀က္အူေတြက ေခ်ာင္လာတယ္ဆိုရင္လည္း ျပန္ထုတ္ဖို႔လုိပါတယ္။ စတီးေခ်ာင္းကို ျပန္ထုတ္တာကေတာ့ မထုတ္တာထက္စာရင္ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ပဲ ေျပာရလိမ့္မယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ေနာက္ တစ္ႀကိမ္ထိခိုက္မိလို႔ စတီးေခ်ာင္းထည့္ထားတဲ့ အ႐ိုးေနရာမွာ ထိခိုက္မိရင္ စတီးေခ်ာင္းနဲ႔႐ိုက္မိၿပီး ပိုၿပီးေၾကမြၿပီးက်ဳိးတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
မခြဲမစိတ္ဘဲ ကုလို႔မရေတာ့တဲ့အေျခအေနမွာဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသတဲ့နည္းကို သံုးရပါတယ္။ အ႐ိုးက သူ႔ဘာသာသူလက္ခံႏိုင္တဲ့ အေနအထားမဟုတ္ဘဲ လိမ္ေနတာ၊ ေကာက္ေနတာ၊ တိုေနတာ စတဲ့ အေျခအေနေတြဆိုရင္ ခြဲစိတ္ၿပီး ကုသဖို႔လိုလာပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ . . .
ေမး. အ႐ိုးက်ဳိးတိုင္း ခြဲစိတ္ကုသဖို႔ လိုအပ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. အ႐ိုးက်ဳိးတာအမ်ားစုက မခြဲစိတ္ဘဲ ကုသလို႔လည္းရပါတယ္။ အ႐ိုးက က်ဳိးတယ္၊ ေကာက္သြားတယ္၊ လိမ္သြားတယ္၊ တိုသြားတယ္ဆုိရင္ အ႐ိုးကို တည့္ေအာင္လုပ္ၿပီး ေက်ာက္ပတ္တီးစည္းရတယ္။ အ႐ိုးအေတာ္မ်ားမ်ားက သူ႔ဘာသာ ဆက္ႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ မဆက္တဲ့ အ႐ိုးဆိုတာရွိေပမယ့္ ရွားပါတယ္။ ဥပမာေပါင္ ထိပ္႐ိုးက်ဳိးတာဆိုရင္ မဆက္ဘူး။ လက္ေမာင္း႐ိုးက်ဳိးရင္ တစ္ခါတေလမဆက္ဘူး။ လက္ေကာက္၀တ္႐ိုးေလး တစ္ေခ်ာင္းက်ဳိးရင္ မဆက္တတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အ႐ိုးအမ်ားစုက သူ႔ဘာသာဆက္တယ္။ အ႐ိုးက်ဳိးတိုင္း ေက်ာက္ပတ္တီးစည္းရမယ္၊ ေဆးလိမ္းရမယ္ဆိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ အ႐ိုးကိုဆက္ေအာင္ ေသာက္ရတဲ့ ေဆး၊ လိမ္းရတဲ့ ေဆးလည္းမရွိပါဘူး။ အ႐ိုးျပန္ဆက္ေအာင္ ထားတဲ့အခိုက္မွာ အနားယူခိုင္းၿပီး အနာသက္သာတဲ့ ေဆးေပးတာမ်ဳိးပဲ ရွိပါတယ္။
ေမး. ဒါဆိုရင္ဘယ္လိုအေျခအေနမွာ အ႐ိုးက်ဳိးတာကို စတီးေခ်ာင္းထည့္ၿပီး ကုသပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မခြဲမစိတ္ဘဲ ကုလို႔မရေတာ့တဲ့အေျခအေနမွာဆိုရင္ ခြဲစိတ္ကုသတဲ့နည္းကို သံုးရပါတယ္။ အ႐ိုးက သူ႔ဘာသာသူလက္ခံႏိုင္တဲ့ အေနအထားမဟုတ္ဘဲ လိမ္ေနတာ၊ ေကာက္ေနတာ၊ တိုေနတာ စတဲ့ အေျခအေနေတြဆိုရင္ ခြဲစိတ္ၿပီး ကုသဖို႔လိုလာပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ေပါင္႐ိုးက်ဳိးတဲ့အခါ ေျခေထာက္ကို Trac-tion ဆြဲထားရတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးနဲ႔အခ်ိန္ ေျခာက္ပတ္- ၁၀ပတ္ေလာက္ေနရပါတယ္။ ေဆး႐ံုမွာ ဒီလိုေနဖို႔ဆိုတာ အခုေခတ္မွာ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး။ ကုန္က်စရိတ္ကလည္း အမ်ားႀကီးတက္သြားပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ခြဲစိတ္ၿပီး စတီးေခ်ာင္းထည့္ ကုသတာက လူနာအတြက္ အေကာင္းဆံုးရလဒ္ကို အျမန္ဆံုးရရွိေစပါတယ္။ စတီးေခ်ာင္းထည့္ၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ေဆး႐ံုကဆင္းၿပီး ခ်ဳိင္းေထာက္နဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္လို႔ရသြားပါတယ္။
ေမး. အ႐ိုးက်ဳိးတာကို စတီးေခ်ာင္းထည့္ကုသတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ထပ္မံပညာေပးလိုတာရွိရင္ သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဒီနည္းလမ္းကို တစ္ကမာၻလံုး သံုးေနၾကပါတယ္။ ဆရာတို႔လည္း ေခတ္အခါအရ အေျခအေနေပးလို႔ သံုးေနပါတယ္။ ခြဲစိတ္ကုသမႈလုပ္တာက ေကာင္းတယ္ဆိုေပမယ့္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ရွိပါတယ္။ လူငယ္ေတြကို ခြဲစိတ္ရင္ အႏၲရာယ္ရွိၿပီး လူႀကီးေတြကိုခြဲစိတ္ရင္ ပိုၿပီးအႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ခြဲစိတ္ေနခ်ိန္မွာ ေမ့ေဆး၊ ထံုေဆးေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္သလို လူနာမွာ အေျခခံေရာဂါရွိရင္လည္း အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခြဲစိတ္ၿပီးခ်ိန္မွာ အဖ်ား၀င္တာ၊ ပိုး၀င္တာ၊ အနာမက်က္တာ စတာေတြလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ခြဲစိတ္မႈေၾကာင့္ လူတိုင္းအႏၲရာယ္မျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ လူတိုင္းေတာ့လည္း အႏၲရာယ္မကင္းႏိုင္ပါဘူး။ ဒီသေဘာတရားကို လူနာနဲ႔ လူနာရွင္တိုင္း သေဘာေပါက္နားလည္ဖို႔ ဆရာတို႔က ရွင္းျပရပါတယ္။
လူနာေတြအေနနဲ႔ ဆရာ၀န္ကို ေမးရမယ္။ ဒီေဆးကုသမႈက အႏၲရာယ္ရွိလား၊ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ဘယ္လိုေတြ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသလဲ စသျဖင့္ ေမးပါ၊ ဆရာ၀န္ေတြကလည္း ေျဖေပးရပါမယ္။ ေသခ်ာရွင္းျပရပါမယ္။ လူနာအေနနဲ႔ ေဆးကုသမႈကို မလုပ္ခ်င္ရင္ ျငင္းပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဆရာ၀န္ကိုေၾကာက္ေနဖို႔ မလိုပါဘူး။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
