Healthy Life Ad
Q & A

ေက်ာက္ကပ္ေဆးျခင္း (Dialysis)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

ေမး. ကြၽန္မေယာင္းမက အသက္ ၄၁ ႏွစ္ပါ။ အသက္ ၂၅ႏွစ္ကေနစၿပီး ေသြးတိုးက်ေဆး ဆက္တိုက္ေသာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ သူ႔ေက်ာက္ကပ္ က်ဳံ႕ေနတယ္လို႔သိရပါတယ္။ နယ္မွာေနေတာ့ ေသြးတိုးက်တဲ့ေဆးကိုေသာက္ၿပီး တၿခားေရာဂါကို မစစ္ေဆးခဲ့ဖူးပါ။ အခုပါေမာကၡ – -နဲ႔ ျပေတာ့ ဆရာက တျခမ္းကက်ဳံ႕ေနၿပီး က်န္တဲ့တျခမ္းက ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခုေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေဆးရမယ္၊ တပတ္ကို ၃ ခါ ေဆးရမယ္ေျပာပါတယ္။ အစ္မကေက်ာက္ကပ္ေဆးရင္ ေသမယ္လို႔ ေတြးထားတဲ့သူပါ။ ကြၽန္မတို႔က ဆရာ၀န္ကုသမႈအပိုင္းကို ခံယူေစခ်င္ေပမဲ့ သူကအတင္းျငင္းဆန္ေနပါတယ္။ အစစအရာရာေတြးၿပီး ငဲ့ညႇာေနပံုပါ။ ကြၽန္မသိခ်င္တာ ေက်ာက္ကပ္ေဆးျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္း အရာပါ။ တျခားမေဆးပဲေနရင္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အက်ဳိးတရားေတြကိုပါ ရွင္းျပေပးပါဆရာ။ တျခား ေငြကုန္သက္သာၿပီး အက်ဳိးရွိမယ့္ကိစၥပါ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ေငြမတတ္ႏိုင္တဲ့လူနာေတြအတြက္ပါ တခါတည္း သိပါရေစရွင္။

ေျဖ. လူေတြရဲ႕ေက်ာက္ကပ္ဟာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္တယ္။ တေယာက္မွာ ၂ ခုရွိတယ္။ တခုထဲ လဲႏိုင္လို႔ ေက်ာက္ကပ္လွဴလို႔ရတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ကေန ကိုယ္တြင္း ေရနဲ႔ဓာတ္ဆားေတြ မွ်ေျခရွိေနေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ဓာတ္ဆားေတြဆိုတာ ဆိုဒီယမ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ကလို႐ိုက္၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ေဖာ့စ္ဖါးရပ္စ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ဆာလ္ဖိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါ့ျပင္ ေက်ာက္ကပ္ဟာ (အင္ဒိုခ႐ိုင္း) ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ဆိုင္တာကိုလဲ လုပ္ေပးတယ္။ Erythropoietin ဆိုတာက ေသြးနီဥထုတ္ေပးရာမွာ ကူညီတယ္။ Calcitriol ကေန အ႐ိုးအတြက္ကူတယ္။

ေက်ာက္ကပ္ကေန ကိုယ္တြင္းေရနဲ႔ ဓာတ္ဆားေတြ မွ်ေျခရွိေနေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ဓာတ္ဆားေတြဆိုတာ ဆိုဒီယမ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ကလို႐ိုက္၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ေဖာ့စ္ဖါးရပ္စ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ဆာလ္ဖိတ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒါ့ျပင္ ေက်ာက္ကပ္ဟာ (အင္ဒိုခ႐ိုင္း) ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ဆိုင္တာကိုလဲ လုပ္ေပးတယ္။ Erythropoietin ဆိုတာက ေသြးနီဥထုတ္ေပးရာမွာ ကူညီတယ္။ Calcitriol ကေန အ႐ိုးအတြက္ကူတယ္။

ဓာတုေဗဒ သင္ဖူးသူေတြ သိပါမယ္။ တ၀က္တပ်က္စိမ့္၀င္ႏိုင္တဲ့ အလႊာပါးေလးတခုကေန ဟိုဘက္ ဒီဘက္ေပ်ာ္၀င္ေနတာေတြကို ကူးလူးေစတဲ့နည္းကို ေက်ာက္ကပ္ေဆးရာမွာသံုးတယ္။ အမ်ဳိးအစား ၂ ခုရွိတယ္။ အဓိက Hemodialysis နည္းနဲ႔ Peritoneal dialysis နည္းေတြျဖစ္တယ္။ တျခားနည္းေတြလဲရွိေသးတယ္။

ေက်ာက္ကပ္အထူးကုဆရာ၀န္ကေန လုပ္ရေတာ့မယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္တယ္။ လုပ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ တိက်တဲ့ အခ်ိန္ဇယားလဲ ဆြဲေပးပါမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ တပတ္မွာ ၃ ခါ၊ တခါလုပ္ရင္ ၃ နာရီကေန ၅ နာရီၾကာတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေဆးတာ လုပ္ရေပမဲ့ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ေပးတာမွန္သမွ်ကိုေတာ့ ရာႏွဳန္းျပည့္မတတ္ႏိုင္ပါ။

– လူနာေတြ စိတ္ဓာတ္က်ႏိုင္တယ္။ ဒါကိို ျပဳျပင္မႈလုပ္ေပးရမယ္။

– အစားအေသာက္ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ အတိအက် ေျပာပါမယ္။ ေရ-အရည္ တေန႔ဘယ္ေလာက္ ေသာက္ရမယ္၊

– ဓါတ္ဆားပါတာေတြလဲ သတိထားရတယ္။

– (ပိုတက္ဆီယမ္) မ်ားတဲ့အစားေတြ လိေမၼာ္သီး၊ အာလူးသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ အသီးေျခာက္ေတြ။

– (ေဖါ့စ္ဖါးရပ္စ္) မ်ားတာေတြက ႏြားႏို႔၊ ဒိန္ခဲ၊ ပဲ၊ အေစ့အဆံ၊ ေျမပဲ၊ ကိုကာကိုလာ။

– (ဆိုဒီယမ္) မ်ားတာေတြ တား၊ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔၊ ငန္ျပာရည္၊ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊

– (ပ႐ိုတင္း)မ်ားတာေတြက အသား၊ ငါး၊ ဥနဲ႔ ပဲေတြ။

– အားေဆးဆိုၿပီး ေသာက္ရမွာကိုလဲ ဆရာ၀န္ကၫႊန္ပါမယ္။

ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္ႏိုင္ေအာင္မလုပ္ႏိုင္ရင္ အသက္ရွည္ဖို႔မလြယ္ပါ။ ေက်ာက္ကပ္ေဆးရတာလဲ ေငြကုန္ပါတယ္။ တျခားဒိထက္ေကာင္းတဲ့နည္း မသိပါ။ ကံတရား အားကိုးပါ။ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ ဇီ၀ိတဒါနျပဳလိုသူမ်ား ေပၚေပါက္ပါေစ။

(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)

Most Popular

Healthy Life Ad
To Top