ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
(ကန္ေတာ့ပါ)
၁။ မဂၤလာပါ။ ေယာက္်ားေလးပါ။ အသက္ ၄၈ႏွစ္၊ အိမ္ေထာင္ရွိ။ စီပိုးေသေဆးေသာက္ၿပီး ေပ်ာက္ကင္းၿပီးသားပါ။ အိမ္ေထာင္ဖက္မွာ စီပိုးရွိေနၿပီး အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံရင္ ကြ်န္ေတာ့္ကို စီပိုးျပန္လည္ကူးစက္ႏိုင္ပါသလားခင္ဗ်ား။
၂။ ကြၽန္မေယာကၡမပါ။အသက္က ၅၂ ႏွစ္ ရိွပါၿပီ။ AIDS က လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္ႏွစ္ထဲကရိွပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ငါးလေလာက္က အသဲေျခာက္ၿပီး စီပိုးျဖစ္ေနတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ၀မ္းလဲ ခဏခဏေလွ်ာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လက ေသြးအန္ၿပီး ေသြး၀မ္းေတြသြားလို႔ ေဆး႐ံုတင္လိုက္ပါတယ္။ ဆရာကေတာ့ အသည္းေတာ္ေတာ္ ေျခာက္ေနၿပီလို႔ေျပာတယ္ရွင့္။ လူကေတာ့ ပိန္တာေလးျဖစ္ေနပါၿပီ။ ကြၽန္မက ကေလးရိွေတာ့ ဘယ္လိုကူးစက္တတ္လဲသိခ်င္လို႔ပါရွင့္။
၃။ ဆရာရွင့္ ဦးေလးက စီပိုးရွိၿပီး၊ အဖြားက ဘီပိုးျဖစ္ေနလို႔ပါရွင့္။ အတူေနသူေတြပါ ကူးလားလို႔ သိခ်င္လို႔ပါ။
၄။ ဆရာရွင့္ မိသားစု၀င္ထဲမွာ စီပိုး႐ွိတဲ့သူ ႐ွိပါတယ္။ ဘယ္လိုအေျခေနမ်ဳိးမွာ ကူးစက္ႏိုင္လဲ႐ွင့္။ ေခြၽးကေနေရာ စီပိုး ကူးစက္ႏိုင္လား႐ွင့္။
စီပိုးကာကြယ္ေဆး မရွိေသးပါ။ ေသြးမစစ္ဘဲ သြင္းတာ၊ ေသြး-ေသြးခ်င္းထိတာ၊ ေဆးထိုးအပ္ သီးျခားမသံုးတာ၊ နားကပ္လဲ၀တ္တာ၊ မုတ္ဆိပ္ရိတ္ဓား၊ သြားတိုက္တံ၊ လက္သဲညႇပ္တြဲသံုးတာ၊ တက္တူးထိုးတာ၊ ဟိုေနရာ ဒီေနရာ ကြင္းတပ္တာေတြကေန ကူးရတာပါ။ (ဓားလို႔ေရးတာလည္း မွန္တယ္။)လိင္ဆက္ဆံရာကေန မကူးစက္ပါဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခက မမ်ားပါ။ သုေတသနေတြ လုပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ (၁) လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားသူေတြ၊ (၂) ဆက္ဆံဘက္မွာ တျခားလိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ တခုခုရွိေနရင္၊ (၃) လိင္ဆက္ဆံတာၾကမ္းတမ္းရင္၊ ကူးစက္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းပိုမယ္။မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူေတြ၊ ေသြးနဲ႔ ေသြးထဲက ပစၥည္းသြင္းေနရသူေတြ၊ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းလွဴတာ လက္ခံရသူေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ ေဆးေနရသူေတြ၊ ေဆးရံု-ေဆးခန္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနရသူေတြ၊ HIV ပိုးရွိေနသူေတြ၊စီပိုးရွိတဲ့မေအကေနကေလးကို ၄-၅% ေလာက္သာ ကူးေစႏိုင္ပါတယ္။ ဖေအမွာ စီပိုးရွိ ေနေပမဲ့ သူ႔ကေလးကို ေသြးမထိမခ်င္း မကူးဘူး။ လိင္လမ္းကေန ကူးတာကလည္း HIV နဲ႔ B တို႔ေလာက္ မဟုတ္ျပန္ဘူး။ တလင္တမယား လိင္ကေနကူးတယ္ဆိုတာရွားပါတယ္။ စီပိုးရွိေနတဲ့ မိခင္ရဲ႕ကေလးေတြမွာ ကူးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြပြင့္ေနတယ္။ ပိုးရွိတဲ့မေအက ႏို႔တိုက္တာနဲ႔ မကူးပါ။ ရာသီေသြးကေတာ့ ကူးႏိုင္တယ္။
စီပိုးရွိေနသူခ်က္ျပဳတ္တာစားမိလို႔ မကူးပါ။ လက္တြဲေလွ်ာက္တာ၊ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ တအိမ္တည္း အတူေနတာနဲ႔လဲမကူးဘူး။ ေခြၽး၊ သြားရည္၊ မ်က္ရည္ေတြကေနမကူးပါ။ တအိမ္ထဲအတူေနသူ ေတြ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတာ မေတြ႕ရေသးပါ။ ကူးမယ္ဆိုတာလဲ ေသြးကေန ၀င္လို႔သာ ျဖစ္ပါမယ္။ ပန္းကန္၊ ဇြန္း၊ ဖန္ခြက္၊ အိုး-ခြက္ အတူသံုးလို႔ မကူးပါ။ ရင္ခ်င္းအပ္-ပါးခ်င္းကပ္-လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္တာေတြကေန မကူးပါ။ အသာအယာႏုတ္ခမ္းခ်င္းစုပ္တာနဲ႔လဲမကူးပါ။ ေရအတူေသာက္လဲ မကူးပါ။ ျခင္နဲ႔ အင္းဆက္ပိုးေတြကေန ကူးစက္တာ မေတြ႕ေသးပါ။စီပိုးရွိေနသူဟာ ေသြးမလွဴရပါ၊ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမလွဴရပါ၊ သုက္ပိုးမလွဴရပါ။
ပိုးရွိေနရင္ ဘာျဖစ္လာႏိုင္သလဲ
ေသြးစစ္လို႔ စီပိုးေတြ႕ေပမဲ့ ၇၀-၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဘာမွမခံစားရသလိုရွိေနမယ္။ ခံစားရသူေတြမွာလဲဆိုးတာမပါဘူး။ ကိုယ္ပူ၊ အားယုတ္၊ အစားပ်က္၊ ပ်ဳိ႕ခ်င္၊ အန္ခ်င္၊ ဗိုက္နာ၊ ဆီးအေရာင္ရင့္၊ ၀မ္းအေရာင္ေပ်ာ့၊ အဆစ္နာ၊ ဆီး-အသားအေရ-မ်က္လံုး၀ါ၊ ရက္တိုေရာဂါလကၡဏာေတြဟာ ကူးစက္ပိုး၀င္လာခဲ့တဲ့ေနာက္ ၆-၇ ပါတ္အၾကာမွာျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕မွာ ၂ ပတ္ကေန ၆ လလည္း ၾကာႏိုင္တယ္။
သူတို႔အထဲက ၆၀-၈၅% က နာတာရွည္ျဖစ္လာရင္လဲ ေရာဂါလကၡဏာေတြဟာ ရွိသူေတြမွာ သာရွိမယ္။ သူ႔အသည္းက ပ်က္စီးစျပဳလာမယ္။ ႏွစ္ေတြၾကာမွလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
နာတာရွည္ နာတာရွည္အသည္းေရာင္တာဆိုတာ ဆိုး၀ါးတဲ့ ေရာဂါတခု ျဖစ္တယ္။၅-၂၀% ဟာ အႏွစ္ ၂၀-၃၀ အတြင္းအသည္းေျခာက္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။၁-၅% ဟာ အသည္းေျခာက္တာ ဒါမွမဟုတ္ အသည္းကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးႏိုင္တယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
