ပါေမာကၡဦးတင္၀င္း (မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
ပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴး ရန္ကုန္ မ်က္စိေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈက အျဖစ္မ်ားပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈ (Scleritis)ျဖစ္တဲ့ လူနာေတြက သိပ္လည္း မေပါပါဘူး။ သိပ္လည္း မရွားပါဘူး။ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တာက သူ႔ဘာသာျဖစ္လာတဲ့ Primary အေျခအေနလည္းရွိသလို တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ Secondary အေျခအေနလည္း ရွိပါတယ္။ Primary ဆိုတာက ကိုယ္ခံအားစံလြဲတဲ့အေျခအေန (Immune) ေၾကာင့္ သူ႔ဘာသာ အလိုလိုျဖစ္လာတာမ်ဳိးပါ။
Secondary မွာဆိုရင္ ပိုး၀င္တာ (Infection) နဲ႔ Systemic Condition ေတြ၊ အမ်ားအားျဖင့္ ေကာ္လာဂ်င္ေရာဂါေ၀ဒနာ (Collagen Disorder) ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ဳိးပါ။ ေကာ္လာဂ်င္ေရာဂါေ၀ဒနာက Rheumatoid Arthritis (လက္ေခ်ာင္း၊ လက္ေကာက္၀တ္၊ ေျခေထာက္၊ ေျခေခ်ာင္း၊ ေျခဆစ္ေတြ ကုိက္ခဲနာက်င္မႈ ျဖစ္ေစတဲ့ေရာဂါ) ဆိုတဲ့ ေရာဂါေတြနဲ႔တြဲၿပီး ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္ လကၡဏာအေနနဲ႔ ဘယ္လိုေတြ႕ရတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ရင္ လကၡဏာအေနနဲ႔ ျပတတ္တာက နီ၊ ကိုက္၊ မႈန္ဆိုတဲ့ စကားလံုးသံုးလံုးပါပဲ။ မ်က္စိက နီမယ္၊ ကိုက္မယ္၊ မႈန္လာပါလိမ့္မယ္။
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္မႈျဖစ္ရင္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျပႆနာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္ျဖဴလႊာ (Sclera)ဆိုတာက မ်က္စိရဲ႕ ျပင္ပအကာအလႊာ (Outer Coat of the eye) ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ျဖဴလႊာက မ်က္ၾကည္လႊာ၊ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ၊ သူငယ္အိမ္ေတြကို ကာရံထားတာဆိုေတာ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္မႈျဖစ္ရင္ က်န္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြပါ ထိခိုက္ၿပီး သူငယ္အိမ္ပါေရာင္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ေရထြက္လမ္းေၾကာင္းကလည္း ေနရာေျပာင္းသြားတာေၾကာင့္ ေရတိမ္ေရာဂါ (Secondary Glaucoma)လည္း ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ေရတိမ္ေၾကာင့္ေရာ သူငယ္အိမ္ေရာင္တာ (Secondary Uveitis)ေၾကာင့္ပါ မ်က္စိကို ကြယ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. ဒါဆိုရင္ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈကို ကုသဖို႔ အေရးႀကီးတာေပါ့ေနာ္ ဆရာ။
ေျဖ. အေရးႀကီးပါတယ္။ ကုသမႈကေတာ့ ပိုး၀င္တာေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ ပဋိဇီ၀မ်က္စဥ္းေဆး (Anti-microbial Agent) ကိုေပးရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းရင္ ပိုး၀င္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တာရွားပါတယ္။ လူ ၁၀၀မွာ ၁၀ ေယာက္ေလာက္ပဲ ပိုး၀င္တာေၾကာင့္ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းတတ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့သူေတြက Immune Origin ေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ ဒီလို ကိုယ္ခံအားလြန္ကဲတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တဲ့ လူနာေတြကိုေတာ့ စတီးရြိဳက္မ်က္စဥ္းေဆး (Steroid Eye Drops) ေပးရပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ကံေကာင္းတာက မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာေၾကာင့္ သိပ္ဆိုးလာတဲ့ မ်က္စိအေျခအေနမ်ဳိး ေတြ႕ရခဲပါတယ္။ တကယ္လို႔ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာက သိပ္ဆိုးလာရင္ ပါးပါးၿပီး ေပါက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို Scleromalacia Perforam လို႔ ေခၚပါတယ္။
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ သိပ္ဆိုးတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္လာႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ျမန္မာျပည္မွာ ကံေကာင္းတာက မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာေၾကာင့္ သိပ္ဆိုးလာတဲ့ မ်က္စိအေျခအေနမ်ဳိး ေတြ႕ရခဲပါတယ္။ တကယ္လို႔ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာက သိပ္ဆိုးလာရင္ ပါးပါးၿပီး ေပါက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို Scleromalacia Perforam လို႔ ေခၚပါတယ္။ မ်က္ျဖဴလႊာက ေပ်ာ့ၿပီး ေအာက္မွာရွိတဲ့ Choroid ေတြက ျပဴးထြက္လာပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တာ သိပ္ရွားပါတယ္။ အျဖစ္အမ်ားဆံုးက ႐ိုး႐ိုး မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္တာပါပဲ၊ ဒါက စတီးရြိဳက္ေပးလိုက္ရင္ သက္သာသြားပါတယ္။
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာက ျပန္ျဖစ္တတ္ပါသလား ဆရာ။
ေျဖ. ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာက ကိုယ္ခံအားလြန္ကဲတဲ့ေရာဂါ (Auto-immune Disease) ထဲမွာပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာက ေဆးကုၿပီး လံုး၀ေပ်ာက္သြားၿပီဆိုတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ အဆင္မသင့္ရင္ ျပန္ျပန္ၿပီး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး. လူနာေတြအေနနဲ႔ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ေနၿပီဆိုတာ သိေအာင္ နီ၊ ကိုက္၊ မႈန္ ဆိုတဲ့ အခ်က္အျပင္ တျခား ဘယ္အခ်က္ေတြကို သတိထားသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တဲ့ လူနာေတြက သူတို႔မ်က္လံုးက တစ္ခုခု အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေနၿပီဆိုတာ သိပါတယ္။ မ်က္ျဖဴလႊာက မ်က္စိရဲ႕ အျပင္ဘက္ အကာအလႊာျဖစ္ေတာ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းၿပီဆိုတာနဲ႔ မ်က္စိက တစ္ခုခုဆြဲထားသလို၊ ေလးလံေနသလိုလို ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူနာေတြက ဘာမွန္း တိတိက်က်ေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး။ “ကြၽန္ေတာ့္မ်က္စိ တစ္ခုခုျဖစ္ေနတယ္ထင္တယ္ဆရာ။ ေလးေလးႀကီးနဲ႔ ၾကည့္ရတာ ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေနတယ္” ဆိုတာမ်ဳိး ေျပာတတ္ၾကတယ္။ လူ႔မ်က္လံုးရဲ႕ အေလးခ်ိန္က ပံုမွန္ဆိုရင္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းရင္နီတာ၊ မႈန္တာေတြ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိက ေလးေလးလံလံ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရင္ ပံုမွန္အတိုင္း ျမင္ရပါသလားဆရာ။
ေျဖ. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ခါစမွာေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္း ျမင္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္တာ အဆင့္ျမင့္ၿပီး သူငယ္အိမ္အထိ ေရာက္လာရင္ေတာ့ မ်က္စိကမႈန္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစပိုင္းမွာ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရင္ မႈန္တာကို မခံစားရလို႔ လူေတြက မေျပာတတ္ၾကဘူး။ မ်က္စိက ဘာျဖစ္ေနမွန္း မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိက တစ္ခုခုေတာ့ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးနဲ႔ ဆရာတို႔ဆီလာျပတတ္ၾကပါတယ္။
ေမး. ကိုယ္ခံအားစံလြဲေရာဂါ (Autoimmune Disease)ရွိတဲ့ လူနာေတြက မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါသလားဆရာ။
ေျဖ. ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ Autoimmune Disease ရွိရင္ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေကာ္လာဂ်င္ရွိတဲ့ေနရာတိုင္း (ဥပမာ- အဆစ္၊ မ်က္ျဖဴလႊာ)မွာ ေရာင္ရမ္းႏိုင္ပါတယ္။
ေမး. မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ဆရာတို႔ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းတာ ရွိေတာ့ရွိေပမယ့္ သိပ္ဆိုးရြားတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ လကၡဏာေတြအေနနဲ႔ သိပ္မေတြ႕ရပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားမွာေတာ့ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းမႈေၾကာင့္ သိပ္ဆိုးရြားတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲလကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရလို႔ ေဆး႐ံုႀကီးေတြမွာ မ်က္ျဖဴလႊာေရာင္ရမ္းတာကို ကုသတဲ့ သီးသန္႔ Clinic ေတြေတာင္ ထားရွိရပါတယ္။ ဆရာတို႔ဆီမွာေတာ့ ျဖစ္တဲ့သူေတြရွိေပမယ့္ နည္းပါတယ္။ ျဖစ္ရင္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးရြားတဲ့လကၡဏာေတြကို သိပ္မေတြ႕ရပါဘူး။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)