ပါေမာကၡေဒၚသန္းသန္းေအး(ဆီးခ်ဳိႏွင့္ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)
ယခင္တစ္ပတ္မွအဆက္
ကုိယ္၀န္ေဆာင္ဆီးခ်ဳိ ရွိ၊ မရွိ ဘယ္သူေတြမွာ စစ္ေဆးသင့္သလဲ
ကိုယ္၀န္ေဆာင္တိုင္း ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိစစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ( Risk Factor) ရွိတဲ့ သူေတြဆိုရင္ေတာ့ ပိုစစ္သင့္ပါတယ္။
ဥပမာ -မ်ဳိး႐ိုး(မိဘ၊ေမာင္ႏွမ)မွာ ဆီးခ်ဳိရွိသူမ်ား၊
-၉ ေပါင္ေက်ာ္ကေလး ေမြးဖြားဖူးတဲ့အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊
-ယခင္ကိုယ္၀န္မွာ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ဖူးသူမ်ား၊
-အ၀လြန္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ား (အသားက်စ္ႏႈန္း BMI-၂၈)
-ကေလး အဖတ္မတင္သူမ်ား။
ကိုယ္၀န္ဘယ္ႏွစ္လမွာ စစ္ေဆးသင့္သလဲ
အထက္ပါ Risk Factor ေတြရွိခဲ့ရင္ေတာ့
ကိုယ္၀န္စရွိလွ်င္ရွိခ်င္း Oral Glucose Tolerance Test (OGTT) စစ္သင့္ပါတယ္။
အကယ္၍ ဆီးခ်ဳိမရွိခဲ႔ရင္ ကိုယ္၀န္ ၂၄ မွ ၂၈ ပတ္မွာ ထပ္မံစစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
သာမန္ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား (Risk Factor)ဆိုရင္ေတာ့ ၂၄ မွ ၂၈ ပတ္မွာစၿပီး စစ္ေဆးသင့္ပါသည္။OGTTစစ္လိုက္လို႔ ေအာက္ပါတို႔အနက္မွာ တစ္ခ်က္ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဆီးခ်ဳိရွိေနၿပီလို႔ သတ္မွတ္လို႔ရပါၿပီ။အနည္းဆုံး ၈နာရီအစာမစားဘဲ မနက္ေစာေစာစစ္ေဆးျခင္း – ၉၂ ႏွင္႔အထက္၊ ၇၅ ဂရမ္ ဂလူးကို႔စ္ေသာက္ၿပီး – ၁ နာရီအၾကာစစ္ရင္ ၁၈၀ႏွင္႔ အထက္ – ၂ နာရီအၾကာစစ္ရင္ ၁၅၃ ႏွင္႔အထက္
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိရွိၿပီးသူေတြ ကိုယ္၀န္မေဆာင္ခင္မွာ ဘာေတြ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရမလဲ
ေဖာလစ္အက္ဆစ္ (Folic acid) ကို တစ္ေန႔ တစ္ႀကိမ္ ကိုယ္၀န္မရွိခင္မွ ၁၂ ပတ္တိုင္တဲ့အထိ အားျဖည့္ေသာက္သုံးပါက ကေလးမွာ အာ႐ုံေၾကာမႀကီး ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
၃ လပ်မ္းမွ်ေသြးခ်ဳိဓာတ္ HbA1c က ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ရရွိမွသာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဖို႔ ျပင္ဆင္သင့္ပါတယ္။
အကယ္၍ ၃လ ပ်မ္းမွ်ဆီးခ်ဳိ HbA1c က ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ရွိပါက ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဖို႔ လံုး၀မသင့္ေတာ္ေသးပါ။
ဆီးခ်ဳိရွိႏွင့္ၿပီးသား အမ်ဳိးသမီးေတြ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဖို႔ျပင္ဆင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့-
တခ်ဳိ႕ေသြးက်ေဆး၊ အဆီက်ေဆး၊ ေသြးခ်ဳိက်ေဆးေတြကို ဆက္ေသာက္ဖို႔သင့္၊ မသင့္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ရပါမယ္။
ကိုယ္၀န္ရွိေနစဥ္တြင္ မ်က္စိေသြးေၾကာေတြ ပိုမိုထိခိုက္တတ္တာေၾကာင့္ မ်က္စိျမင္လႊာထိခိုက္မႈရွိ၊ မရွိ(Retina Screening) စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
ဆီးထဲ အသားဓာတ္စြန္႔ထုတ္မႈ (Urine Micro-albumin) မ်ား ၊ မမ်ား၊ ေက်ာက္ကပ္(Creatinine) ေကာင္း ၊ မေကာင္းကို ကိုယ္၀န္မရွိခင္ကတည္းက စစ္သင့္ပါတယ္။
ကိုယ္၀န္ရွိစဥ္မွာ ေသြးတြင္း အခ်ဳိဓာတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိသင့္သလဲ
မနက္ေစာေစာ ဘာမွ မစားခင္ ေဖာက္လိုက္ရင္ ၉၅ mg/dl ေအာက္ရွိသင့္ၿပီး အစာစစားတဲ့အခ်ိန္က ၁ နာရီ ၾကာရင္ ၁၄၀ mg/dl ေအာက္၊ ၂နာရီ ၾကာရင္ ၁၂၀ mg/dl ေအာက္ရွိသင့္ပါတယ္။ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေမြးမလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာ ေမြးမလဲ၊ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ေမြးမွာလဲ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနစဥ္၊ ေမြးဖြားေနစဥ္နဲ႔ ႏုိ႔တိုက္ေနစဥ္ အခ်ိန္ေတြမွာ ဆီးခ်ဳိဘယ္လိုထိန္းရမလဲ၊ ဘယ္လိုအစားအေသာက္ေတြကို စားရမလဲ စတဲ့အခ်က္ေတြကို ဆီးခ်ဳိအထူးကုဆရာ၀န္၊ သားဖြားမီးယပ္ဆရာ၀န္၊ အာဟာရပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ထားသင့္ပါတယ္။
ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ ဘယ္အခ်က္ေတြကို လုိက္နာသင့္သလဲ
၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဆီးခ်ဳိေတြဟာ ေမြးၿပီးရင္ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဆီးခ်ဳိေတြဟာ ေနာင္ ၅ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျပန္ျဖစ္လာပါမယ္။
အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ပိုင္း ဘ၀ေနထိုင္မႈပံုစံေျပာင္းၿပီး ဆီးခ်ဳိပံုမွန္ စစ္ေဆးေနဖို႔၊ ဆီးခ်ဳိကာကြယ္ေရးလုပ္ဖို႔၊ ဆီးခ်ဳိကို အေစာဆံုးသိေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ပါပဲ။
သို႔မွသာ ဆီးခ်ိဳရွိေပမယ့္ ေနေကာင္းတဲ့ဘ၀ကို ထာ၀စဥ္ ရယူႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်ဳိဓာတ္တက္ေနတာကို ေရာဂါတစ္ခုလို႔ မသတ္မွတ္ဘဲ အေျခအေနတစ္ခုလို႔ပဲ ေခၚႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ ၀င္လာမွသာ လူနာ (တကယ့္ေရာဂါႀကီး) ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ဆိုလိုတာက လူနာျဖစ္မသြားေအာင္လုပ္ဖို႔ပါပဲ။
ဆီးခ်ဳိရဲ႕ ဆင့္ပြားေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ ျဖစ္တဲ့ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊ မ်က္စိျမင္လႊာပ်က္စီးျခင္း၊ ေျခေထာက္ျဖတ္ရျခင္း စသျဖင့္ ဒါေတြ တစ္ခုမွျဖစ္မလာရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ထိုေနာက္ ဆက္တြဲေရာဂါေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ဆီးခ်ဳိကို အၿမဲ ေစာင့္ၾကည့္ရင္း အေစာဆံုး ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ၿပီး အေကာင္းဆံုး ျပဳစုေစာင့္ေ႐ွာက္ဖို႔က အေရးႀကီးဆံုးပါပဲ။
ေသြးဆံုးၿပီး ကာလ (Menopausal age) -အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိမရွိရင္ေတာင္မွ ေသြးဆံုးသြားတဲ့အခါ ေသြးမဆံုးခင္ကထက္ ႏွလံုးေရာဂါ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ေသြးဆံုးၿပီးကာလမွာ ေသြးေၾကာနဲ႔ ႏွလံုးကို ပိုၿပီးဂ႐ုစိုက္ဖို႔လိုပါတယ္။အပ်ဳိအရြယ္ကာလ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ကာလနဲ႔ေသြးဆံုးၿပီးကာလ ဒီကာလတစ္ခုေက်ာ္တိုင္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးလာတာေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိျဖစ္ဖို႔ အေျခအေနေတြ ပိုၿပီးနီးစပ္လာပါတယ္။
ဆီးခ်ဳိကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက႑
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အလြန္အေရးပါပါတယ္။ မိမိက်န္းမာေရးသာမက မိသားစု တစ္ခုလံုးအတြက္ က်န္းမာတဲ့ စားေသာက္ေနထိုင္မႈပံုစံ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္ျခင္း၊ ကေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈကို အားေပးျခင္း၊ အ၀မလြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း စတဲ့အခ်က္ေတြ အားလံုးဟာ မိခင္တစ္ေယာက္အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ျပဳျပင္ဖို႔ ပိုၿပီးလြယ္ကူပါတယ္။
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနတဲ့ မိခင္တစ္ဦးကို က်န္းမာေရး ဗဟုသုတပညာေတြ ျဖန္႔ေ၀ေပးရင္ ထိုအမ်ဳိးသမီးက ေသေသခ်ာခ်ာလိုက္နာျဖစ္ဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကိုယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြကို အဓိက ပညာေပးသင့္ပါတယ္။ ၇၀%ေသာ အမ်ဳိး အစား(၂) ဆီးခ်ဳိေတြဟာ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးတိုင္းသည္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါအတြက္ အေထာက္အပံ့ေတြ၊ ဗဟုသုတေတြကို တန္းတူညီမွ် ရရိွသင့္ပါတယ္။ သို႔မွသာ က်န္းမာတဲ့လူေနမႈဘ ပံုစံကို သူတို႔ပတ္၀န္းက်င္အတြက္လည္းေကာင္း၊ အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြအတြက္လည္းေကာင္း ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္ဟု ဆႏၵျပဳရင္း . . . ။
See More
အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ (၁) (Women and Diabetes)
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
