ပါေမာကၡဦးကိုကို (ဆီးခ်ဳိႏွင့္အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း)
ေမး. အစာအိမ္မွာ သတိထားသင့္တဲ့ ေ၀ဒနာေတြကို သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ. အစာအိမ္မွာ သတိထားရမယ့္ ေ၀ဒနာသံုးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ပထမဆံုး တစ္မ်ဳိးကေတာ့ အစာအိမ္အနာ (Peptic Ulcer) ျဖစ္တာပါ။ အစာအိမ္အနာ (Peptic Ulcer) ဆုိတာမွာလည္း အစာအိမ္နာ (Gastric Ulcer)နဲ႔ အူသိမ္နာ (Duodenal Ulcer)ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အစာအိမ္နာ (Gastric Ulcer)က အစာစားလိုက္ရင္ ေအာင့္တတ္တာမ်ဳိးပါ။ အူသိမ္နာ (Duodenal Ulcer)က ဗုိက္ဆာတဲ့အခါမွာ ေအာင့္တတ္တာပါ။ အစာအိမ္နာ (Gastric Ulcer) ျဖစ္တဲ့ လူေတြက ပိန္တတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က အစာစားလိုက္လို႔ ေအာင့္တယ္ဆိုေတာ့ သိပ္မစားျဖစ္ေတာ့ပါဘူး၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဲဒီလူေတြက ပိန္တတ္ပါတယ္။ ဗိုက္ဆာရင္ ေအာင့္တဲ့ Duodenal Ulcer ျဖစ္တဲ့သူေတြက်ေတာ့ မၾကာမၾကာ စားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သူတို႔က ၀တတ္ပါတယ္။
ေမး. အစာအိမ္နာနဲ႔ အူသိမ္နာႏွစ္မ်ဳိးမွာ ဘယ္ေ၀ဒနာက ပိုေၾကာက္ရပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အဲဒီႏွစ္ခုမွာ အစာအိမ္နာ (Gastric Ulcer)ကပိုေၾကာက္ရပါတယ္။ အစာအိမ္နာျဖစ္ရင္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အစာအိမ္နာတယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးနည္းက အစာအိမ္မွန္ေျပာင္း (Scope)နဲ႔ ၾကည့္ၿပီး စစ္ေဆးတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုက္ေအာင့္တယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္နာတာလား၊ အူသိမ္နာတာလားဆိုတာကိုသိဖို႔ အစာအိမ္မွန္ေျပာင္း (Scope) ၾကည့္ခိုင္းပါတယ္။ အစာအိမ္မွန္ေျပာင္း (Scope)ၾကည့္လို႔ အစာအိမ္နာျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြ႕ရွိရင္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္တစ္ႏွစ္-ႏွစ္ႏွစ္ၾကာရင္ တစ္ခါ Scope ျပန္ၾကည့္ခုိင္းရပါတယ္။ အူသိမ္နာဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီလိုလုပ္ဖို႔မလုိပါဘူး။
ေမး. အစာအိမ္မွာျဖစ္တတ္တဲ့ ေနာက္ေ၀ဒနာကို သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ. ဒုတိယတစ္မ်ဳိးကေတာ့ အစာအိမ္ေရာင္တာပါ။ အစာအိမ္ေရာင္တာကေတာ့ တစ္ခါျဖစ္ၿပီး ထပ္ျဖစ္တတ္တာမ်ဳိးလည္း မရွိပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အစာအိမ္ညႇစ္အားနည္းလို႔၊ အစာမေၾကလို႔ ဗိုက္ေအာင့္တာလည္းရွိပါတယ္။ ထမင္းစားလိုက္ရင္ အစာအိမ္ထဲမွာ အစာက ၆ နာရီပဲေနပါတယ္။ ၆ နာရီအတြင္းမွာ အက္ဆစ္ထြက္လာမယ္။ အစာေခ်မယ္၊ ၿပီးရင္ ေအာက္ကို တြန္းခ်လိုက္ၿပီး ၀မ္းအျဖစ္ ညႇစ္ညႇစ္ၿပီး တြန္းပုိ႔လိုက္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အစာအိမ္ညႇစ္အားက က်ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္သြားရင္ ထမင္းစားလိုက္ၿပီးတဲ့အခါမွာ အစာအိမ္ထဲ အစာက ၆ နာရီေနရမယ့္အစား ပုိၾကာၾကာရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အစာေတြက ပုိေနေနရတဲ့အတြက္ မနက္ ၆ နာရီမွာ စားတယ္။ ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီထိ ဗိုက္ကမဆာေသးဘူး။ နည္းနည္းေလာက္ စားလိုက္ရင္လည္း ဗိုက္ကအင့္ၿပီး ျပန္အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္လာပါတယ္။ စားလိုက္ရင္ အန္ခ်င္တာပဲျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါက (Dyspesia) လို႔ေခၚတဲ့ အစာမေၾကေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလူေတြကုိ ေဆးေတြေပးၿပီး ကုသရပါတယ္။
ေမး. အစာအိမ္ေ၀ဒနာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ဆံုးသတိထားရမယ့္အရာကို သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ အစာအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ အစာအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ၿပီဆိုရင္ အစာမေၾကတာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေအာင့္ႏုိင္ပါတယ္။ အစာအိမ္ေနရာမွာ အလံုးႀကီးေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ေသြးအားနည္းတတ္ပါတယ္။ ဘာမွန္းမသိဘဲ ေသြးအားနည္းေနတယ္ဆိုရင္ သတိထားသင့္ပါတယ္။ အသက္ ၄၀ ေလာက္ အမ်ိဳးသမီး၊ အမ်ဳိးသားေတြ ဘာမွန္းမသိဘဲ သံဓာတ္အားနည္းတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္ကင္ဆာကုိ သတိထားသင့္ပါတယ္။
ေမး. အစာအိမ္ေ၀ဒနာျဖစ္ေနသူေတြအေနနဲ႔ ဘယ္အခ်က္ေတြကို သတိထားသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အစာအိမ္မွာ ေရာဂါျဖစ္တာက အက္ဆစ္မ်ားလို႔ ျဖစ္တတ္တာနဲ႔ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာဆိုၿပီး အၾကမ္းဖ်င္း ခြဲလို႔ရႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမႈေတြကိုေပးပါတယ္။ အက္ဆစ္မ်ားရင္ အက္ဆစ္က အစာအိမ္နံရံကုိ တိုက္ခိုက္တတ္ပါတယ္။ အစာအိမ္နံရံကုိ အက္ဆစ္မတုိက္ခိုက္ႏုိင္ေအာင္ Mucosa ကာေပးထားပါတယ္။ အက္ဆစ္မ်ားေပမယ့္ Mucosa ေကာင္းရင္ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ အက္ဆစ္မ်ားၿပီး Mucosa မေကာင္းေတာ့ရင္ေတာ့ အစာအိမ္အနာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားလာပါတယ္။ Mucosa ကုိ ပ်က္စီးေစတာက အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ အကုိက္အခဲေပ်ာက္ေဆး အျပင္းစားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အကုိက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကုိ မလိုအပ္ဘဲ မိမိသေဘာနဲ႔မိမိ အမ်ားႀကီးမေသာက္သင့္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက အပူအစပ္လြန္ကဲတဲ့ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ အစာမေၾကတဲ့ ေကာက္ညႇင္းလို အစားအေသာက္ေတြကုိ ေရွာင္ရပါမယ္။ အဲဒီ အစားအေသာက္ေတြက အက္ဆစ္ေတြကို အမ်ားႀကီးထြက္လာေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးပါတယ္။
အစာကုိ အခ်ိန္မွန္မွန္စားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေန႔လယ္ ၁၂နာရီမွာ အစာအိမ္က အက္ဆစ္ထြက္ေနက်မွာ ဘာအစာမွမစားထားရင္ အက္ဆစ္က Mucosa ကုိ တုိက္စားသြားတတ္ပါတယ္။ နည္းနည္းနဲ႔ အႀကိမ္မ်ားမ်ားစားေပးတာက အေကာင္းဆံုးပါ။ ဗိုက္ေအာင့္ေနတဲ့အခါမွာ အစာေၾကလြယ္တဲ့ ဆန္ျပဳတ္၊ စြပ္ျပဳတ္၊ ျမဴစြမ္ေတြကိုေသာက္ေပးၿပီး ဗိုက္ေအာင့္ေပ်ာက္မွ ထမင္းျပန္စားေပးပါ။
ေမး. တျခား သတိထားရမယ့္အခ်က္ေတြကိုလည္း သိပါရေစ ဆရာ။
ေျဖ. ေနာက္ထပ္ သတိထားရမယ့္အခ်က္ကေတာ့ အစာကုိအခ်ိန္မွန္မွန္စားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေန႔လယ္ ၁၂နာရီမွာ အစာအိမ္က အက္ဆစ္ထြက္ေနက်မွာ ဘာအစာမွမစားထားရင္ အက္ဆစ္က Mucosa ကုိ တုိက္စားသြားတတ္ပါတယ္။ နည္းနည္းနဲ႔ အႀကိမ္မ်ားမ်ားစားေပးတာက အေကာင္းဆံုးပါ။ ဗိုက္ေအာင့္ေနတဲ့အခါမွာ အစာေၾကလြယ္တဲ့ ဆန္ျပဳတ္၊ စြပ္ျပဳတ္၊ ျမဴစြမ္ေတြကိုေသာက္ေပးၿပီး ဗိုက္ေအာင့္ေပ်ာက္မွ ထမင္းျပန္စားေပးပါ။
ေမး. အစာစားၿပီး ရင္ပူတာမ်ဳိးမျဖစ္ေအာင္ေရာ ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ ဆရာ။
ေျဖ. အစာစားၿပီးရင္ GERD ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါက အစာေတြက အစာလမ္းေၾကာင္းအတိုင္းအေပၚကုိ ျပန္တက္တာမ်ဳိးျဖစ္တာပါ။ အစာအိမ္ထဲကုိ အစာ၀င္တဲ့လမ္းေၾကာင္းမွာ အဆို႔ရွင္တစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒါေလးက ပိတ္ထားေပးတဲ့အတြက္ အစာအိမ္ထဲက အက္ဆစ္ေတြက အေပၚကုိျပန္မတက္လာႏုိင္ပါဘူး။ အဲဒီအဆို႔ေလး ေလ်ာ့သြားရင္ အက္ဆစ္ေတြအေပၚျပန္တက္ၿပီး Acid Burn ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ အစာစားၿပီးတာနဲ႔ ရင္ထဲမွာပူေနတတ္ပါတယ္။ အက္ဆစ္ကပူလြန္းရင္ ေနာက္ေက်ာေတြပါနာတယ္။ ရင္ေခါင္းတစ္ခုလံုးလည္း ပူေနတာေတြက အဲလိုျဖစ္ေနလို႔ပါ။ အဲလိုမ်ဳိးျဖစ္တာကေတာ့ ၀တဲ့သူေတြနဲ႔ အစာကို အခ်ိန္မွန္မစားတဲ့ သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္လည္း အစာအိမ္ေရာဂါကို ႏွစ္ဆပိုျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
