ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁။ ဆရာရွင္ ကြၽန္မအသက္ ၃၉ နွစ္ပါ။ သားသမီး မရလို႔ ေဆးစစ္တာ သားဥျပြန္ပိတ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သားဥျပြန္ပြင့္ေအာင္ လုပ္လို႔ရတဲ့နည္း ရွိပါသလားရွင္။ ရွိရင္ ဘယ္မွာလုပ္လို႔ရလဲသိခ်င္ပါတယ္ရွင္။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖေပးပါရွင္။ ကြၽန္မ သားသမီး လိုခ်င္ပါတယ္ရွင္။ ကြၽန္မအသက္နဲ႔ လုပ္လို႔ရႏိုင္ပါေသးလားရွင္။
၂။ ကြၽန္မ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ အိမ္ေထာင္႐ွိပါတယ္။ ကေလးမရွိေသးပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က သားအိမ္အတြင္းက myoma ကို ခြဲစိတ္ကုသဖူးခဲ့ပါတယ္။ ကေလးမရေသးလို႔ OG နဲ႔ ျပၿပီး မ်ဳိးဥေႂကြေဆးနဲ႔ folic acid ေသာက္ခိုင္းလို႔ ၆ လေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ OG ဆရာ၀န္က ကေလးမရတဲ့အတြက္ သားအိမ္အတြင္း မွ သားဥျပြန္ေတြ စစ္ေဆးၾကည့္ခ်င္လို႔ ကြၽန္မကို မနက္ျဖန္ HSG သြား႐ိုက္ခိုင္းပါတယ္။ နားမလည္လို႔ပါဆရာ။ HSG ႐ိုက္ရင္ အႏၲရာယ္ရွိပါသလား။ နာက်င္ပါသလား။ HSG ရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။
၃။ ဆရာရွင့္ သမီးအိမ္ေထာင္က်တာ တႏွစ္ေလးလ ရွိပါၿပီ။ ကေလးမရလို႔ ဧၿပီလ ၂၀၁၆ မွာ —က OG နဲ႔ျပပါတယ္။ သူေျပာတဲ့စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၾကည့္ပါတယ္။ မ်ဳိးဥႀကီးထြားမႈ စစ္ေဆးခ်က္နဲ႔ သားအိမ္အတြင္း ultrasound စစ္ေဆးခ်က္ေတြပါ။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးခ်င္လို႔ပါ။ ညာဘက္ သားဥႁပြန္ ပိတ္ေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ဖြင့္လို႔ေတာ့ရတယ္၊ ပြင့္၊ မပြင့္ အာမမခံဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ မွာေရာကုသေပးပါသလားရွင္။ ဆရာရဲ႕ ေဆးပညာ အျမင္နဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္လိုခ်င္လိုပါ။ သမီးကေလးလို ခ်င္ပါတယ္။
၄။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြၽန္မအသက္ ၃၂ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၂နွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ ကေလးမရေသးပါ။ တားေဆးလံုး၀ မေသာက္ဖူးပါ။ သုက္ပိုးထည့္တ့ဲနည္းျပဳလုပ္ၾကည့္ဖို႔ရွိပါတယ္ရွင့္။ သားဥျပြန္ပိတ္တယ္ ဆိုတာသိခ်င္လို႔ပါ။ တကယ္လို႔ သားဥျပြန္ပိတ္တ့ဲသူေတြဆို ကေလးမရႏိုင္ေတာ့ဘူးလား သိခ်င္လို႔ပါ။ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။
သားအိမ္ျပြန္ပိတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို စာရင္းခ်ေရးရရင္ –
Endometriosis သားအိမ္ (တစ္႐ွဴး) ေတြ တျခားေနရာေတြကိုေရာက္ေနျခင္း၊
Pelvic Inflammatory Disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြေရာင္ျခင္း၊
Uterine Fibroids သားအိမ္အက်ိတ္၊
Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ျခင္း၊
Tubal Ligation Removal သားေၾကာျဖတ္ျခင္း၊
Complications from lower abdominal surgery and Cesarean section ဗိုက္ခြဲျခင္း၊ ဗိုက္ခြဲကေလးေမြးျခင္း၊
Genital Tuberculosis မ်ဳိးပြားလမ္းတီဘီ ျဖစ္ျခင္း။
သားအိမ္ျပြန္ပိတ္ေနတဲ့ အဓိကေနရာ (၃) ခုရွိတယ္။ အဖ်ား၊ အရင္းနဲ႔ အလယ္ေနရာေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ အရင္းမွာပိတ္တာက ပိုး၀င္ရာကေန ျဖစ္တာ။ ကိုယ္၀န္ဖ်က္တာ၊ ကိုယ္၀န္ပ်က္တာ၊ ဗိုက္ခြဲေမြးတာ နဲ႔ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါရဖူးသူေတြမွာ ၄ ေယာက္မယ္ ၁ ေယာက္ သားအိမ္ျပြန္ပိတ္ႏိုင္တယ္။
အလယ္ေနရာပိတ္တာက ကေလးမလိုခ်င္လို႔ ျဖတ္ (ခ်ည္) ထားလို႔ျဖစ္တယ္။ အဖ်ားမွာ လာပိတ္ တာကေတာ့ Hydrosalpinx အရည္ေအာင္းေနတာနဲ႔တြဲေနတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ Chlamydia trachomatis infection ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ေဆးမကုဘဲ ေနရင္ျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ရာကေန ထိခိုက္လို႔ျဖစ္တယ္။ PID, Endometriosis, Uterine fibroids or Abdominal surgery ေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
သားအိမ္ျပြန္ပိတ္ေနတာကို ဘယ္လိုသိမလဲ
ဒီအတိုင္းနဲ႔မသိႏိုင္ပါ။ တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြ ေရာင္ဖူးသူဆိုရင္ေတာ့ ဆီးစပ္နဲ႔ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းမွာ နာတာ၊ အျဖဴဆင္းတာ၊ အတူေနစဥ္မွာ မနာသင့္ဘဲ နဲ႔နာတာမ်ဳိးေတြ ခံစားရႏိုင္တယ္။ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ကေလး (ကိုယ္၀န္) မရေတာ့မွ ေဆးစစ္ရာကေန ပိတ္ေနတာကိုသိရတယ္။
ပိတ္ေနတာသိေအာင္ နည္းေတြ –
Hysterosalpingogram (HSG) ေခၚတဲ့ ဓာတ္မွန္႐ိုက္တယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ပိုက္ငယ္ကေလးထည့္ၿပီး ေဆးသြင္းၿပီးမွ ႐ိုက္ရတယ္။
Chromotubation test နည္းကလည္း ေဆးထည့္တယ္။ Laparoscopy ဗိုက္ထဲကို ကိရိယာထည့္ၿပီး စစ္ေဆးတယ္။ ေဆးကအျပာေရာင္ျဖစ္ၿပီး ဓာတ္မွန္နဲ႔ ၾကည့္မရဘူး။ စိတ္အခ်ရဆံုးနည္းလို႔ သတ္မွတ္တယ္။
Sonohysterography နည္းက(အာလ္ထြာေဆာင္း)ကို သံုးတယ္။ သားအိမ္ျပြန္ေလးက က်ဥ္းေတာ့ၾကည့္ရတာခက္တယ္။ Hydrosalpinx ျပြန္မွာ အရည္ေအာင္းေနတာတို႔ Fibroids သားအိမ္အက်ိတ္တို႔ကို ေကာင္းေကာင္းသိႏိုင္တယ္။ Hydrosalpinx ရွိေနရင္ IVF နည္းနဲ႔ ကေလးရေအာင္ မလုပ္ခင္မွာ ခြဲစိတ္ကုသေပးရတယ္။ဒါမွမဟုတ္ Salpingostomyျပြန္ကို ျပန္ဆက္ေပးနည္းလည္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ ထာ၀ရေကာင္းခ်င္မွ ေကာင္းမယ္။
Fimbrioplasty ခြဲစိတ္နည္းဆိုတာ ျပြန္အဖ်ား လက္၀ါးလိုေနတဲ့ေနရာမွာ ဒဏ္ရာရထားရင္လုပ္ေပးတယ္။ ခက္တယ္။
Selective tubal cannulation နည္းကို Proximal tubal occlusion ျပြန္နဲ႔ သားအိမ္ဆံု ရာေနရာမွာပိတ္ေနတာအတြက္ လုပ္ေပးတယ္။ Hy- steroscopy or Fluoroscopy ကိရိယာသံုးရတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း-သားအိမ္၀ကေန ျပြန္ေလးတခု သြင္းရတယ္။
Tubal reanastomosis တခ်ိန္တံုးက ကေလးမလိုခ်င္ေတာ့လို႔ ပိတ္(ျဖတ္-ခ်ည္)ထားသူကို ျပန္ဆက္ေပးနည္း ျဖစ္တယ္။ Tubal Reversal လို႔လည္းေခၚတယ္။ microscope အႏုၾကည့္မွန္ ဘီလူးသံုးရတယ္။
ခြဲစိတ္ကုသနည္းေတြမွာ ေအာင္ျမင္ႏႈန္းတမ်ဳိးစီ ရွိသလို သတိထားရမွာေတြလည္း ကိုယ္စီရွိပါတယ္။ မေအာင္ျမင္တာ၊ သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္တာ၊ ဗိုက္ခြဲရသူတိုင္း ႀကံဳႏိုင္တဲ့သတိထားစရာေတြရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကို ေမ့ေဆး၊ တခ်ဳိ႕ကို ခါးထိုးေဆးနဲ႔ တခ်ဳိ႕ကို ေမ့ေဆးနဲ႔လုပ္ပါတယ္။ နာတယ္ဆိုတာ ခံႏိုင္ရည္ရွိတာထက္မပိုပါ။သဘာ၀နည္းေတြဆိုၿပီးရွိတယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ ကမၫႊန္ပါ။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
