ပါေမာကၡဦးေအးမြန္( ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႀကီး)ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
ေမး ။ အခုေခတ္မွာ အူအတက္ေရာင္မွ ခြဲစိတ္တာ မဟုတ္ဘဲ တျခားခြဲစိတ္မႈတစ္ခုခုလုပ္ခ်ိန္မွာ အူအတက္ကို ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားေလ့ရွိတာကို ေတြ႕လာရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဘာေကာင္းက်ဳိးရွိပါသလဲဆရာ။
ေျဖ ။ ခႏၶာကုိယ္မွာရွိတဲ့ ကုိယ္အဂၤါအစိတ္အပုိင္းတစ္ခုခုကုိ အေၾကာင္းမရွိဘဲနဲ႔ သက္သက္ထုတ္ေပးတာမ်ဳိးက လုပ္ေလ့လုပ္ထေတာ့မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အူအတက္လိုမ်ဳိး လူကုိတစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ဒုကၡေပးလာႏုိင္တဲ့၊ ဒီအစိတ္အပိုင္း မရွိလို႔လည္း ဘာဆိုးက်ဳိးမွ မရွိတာမ်ဳိးကုိ လူနာက ထုတ္ခ်င္တယ္ ဆုိၿပီး ေတာင္းဆုိလာတာမ်ဳိး ရွိရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တျခားခြဲစိတ္မႈမ်ဳိး ဥပမာ-သားအိမ္ထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အူအတက္ပါ ထုတ္ခ်င္တယ္လို႔ လူနာက ေတာင္းဆုိလာမွသာ ထုတ္ေပးလို႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူနာကုိ အသိမေပးဘဲနဲ႔ေတာ့ လုပ္လို႔မရပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ေရာဂါေတြ ခြဲရင္းနဲ႔ အူအတက္ပါသြားတာရွိတယ္။ အူကင္ဆာနဲ႔ အူတီဘီတို႔ ကုသရာမွာ အူအတက္က အလိုလိုပါသြားတတ္ပါတယ္။
ေမး ။ အူအတက္ေရာင္မွ ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားတာနဲ႔ပံုမွန္အူအတက္ဖယ္ရွားတာရဲ႕ ကြာျခားမႈကို သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ ။ အူအတက္ကုိ ေရာင္မွထုတ္တာနဲ႔ မေရာင္ဘဲ ထုတ္တာက ဘာမွမကြာျခားပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရာင္ရင္ေတာ့ ထုတ္ကုိထုတ္ရပါမယ္။ ဒါမွ သက္သာသြားမွာပါ။ ခြဲစိတ္တာကေတာ့ စက္နဲ႔ပဲခြဲခြဲ၊ လက္နဲ႔ပဲ ခြဲခြဲ ပံုစံအတူတူပါပဲ။ အူအတက္က ေရာင္ၿပီး ျပည္တည္ေနရင္ေတာ့ ပံုမွန္အူအတက္ ခြဲရတာထက္ နည္းနည္းပုိခက္ခဲတာေတာ့ရွိပါတယ္။ အူရဲ႕ အေနအထား၊ အရြယ္အစားေတြေပၚလည္း မူတည္ၿပီး နည္းနည္းေလာက္ ကြာျခားတာေတာ့ ရွိေကာင္းရွိႏုိင္ပါတယ္။
ေမး ။ အူအတက္ကို ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားၿပီးခ်ိန္မွာ ဘယ္လို အခ်က္ေတြကို လိုက္နာသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ အူအတက္ ခြဲထုတ္ထားလို႔ လိုက္နာရမယ့္အခ်က္ဆုိတာေတာ့ သီးသန္႔မရွိပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ပဲ ခြဲစိတ္မႈ လုပ္လုပ္လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဗိုက္ခြဲၿပီး ၿငိမ္ၿငိမ္ေနေပးရမယ္။ အစာမာမာေတြကို ခ်က္ခ်င္းစားလို႔မရဘူး၊ ေလလည္မွ အစာစစားရမယ္ . . စတဲ့ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားတဲ့ အခ်က္ေတြကိုပဲ လိုက္နာဖို႔ရွိပါတယ္။ ဗိုက္ခြဲထားတဲ့အတြက္ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ နည္းနည္းနာတာကျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိလို႔ ေခ်ာင္းမဆိုးမိေအာင္ ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။
ေမး ။ အူအတက္ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားၿပီးခ်ိန္မွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါသလဲဆရာ။
ေျဖ ။
အူအတက္ခြဲတာက ေထြေထြထူးထူးမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဗိုက္ခြဲတာကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ခြဲခြဲ ဂ႐ုစိုက္ဖို႔လိုပါတယ္။ အူအတက္က ေရာင္လို႔ခြဲတာ ဆုိရင္ ေရာင္တာႀကီးရင္ ႀကီးႀကီးခြဲထုတ္ရမယ္။ ေရာင္တာ ေသးရင္ ေသးေသးပဲ ခြဲထုတ္ရမယ္။ တစ္ခါတေလ ခ်ဳပ္႐ိုး အနာျပည္တည္တာေတြ၊ ခ်ဳပ္႐ိုးျပဳတ္ၿပီး ခြဲထားတဲ့ေနရာက ပြင့္တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရတာက အူအတက္ေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗိုက္ခြဲထားသူတုိင္းမွာ ပုိး၀င္သြားရင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ပုိး၀င္တယ္ဆုိတာကလည္း အေၾကာင္းမ်ဳိးစံု ရွိပါတယ္။
အေရးေပၚ ခြဲစိတ္ရတဲ့အခါေတြက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ၿပီး ခြဲစိတ္တာ(Elective)ထက္ ပိုၿပီး ပိုး၀င္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ စနစ္တက်ပိုးသတ္ထားေပမယ့္လည္း လူနာအေရအတြက္ေတြက မ်ားတဲ့အခါမွာ အနာထဲ ပုိး၀င္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုအေျခအေနက အေရးေပၚအေျခအေနေတြ အရမ္းမ်ားတဲ့ အခါမ်ဳိးေတြေလာက္မွသာ ျဖစ္တတ္တာပါ။ ခြဲၿပီးမွ အနာထဲပုိး၀င္တာကလည္း ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေလထဲကေနလည္း ပုိးက ၀င္ႏုိင္ပါတယ္။ လူနာေစာင့္ေတြဆီကေနလည္း ပိုး၀င္ႏုိင္ပါေသးတယ္။
တျခားႏုိင္ငံေတြမွာဆုိရင္ ခြဲစိတ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ဧည့္သည္ေတြကိုသိပ္လက္ခံေလ့မရွိပါဘူး။ ဒီမွာ ဆုိရင္ လူေတြအမ်ားႀကီးက လူနာေဘးမွာ ေရာက္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြကလည္း ပိုး၀င္ေစဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ Laparoscopy စက္နဲ႔ ခြဲတာ ဆုိရင္ အေပါက္ေလးေလာက္ပဲ က်န္ေတာ့မွာပါ။ ဗိုက္ခြဲထားတာတစ္ခုကုိပဲ ဂ႐ုစုိက္ဖို႔လိုပါတယ္။ အေလးအပင္ေတြ မတာေရွာင္ရမယ္၊ ဆရာ၀န္ ၫႊန္ၾကားတဲ့ တျခားအခ်က္ေတြကုိ လိုက္နာဖို႔လိုပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ အူအတက္ခြဲလို႔မွမဟုတ္ပါဘူး တျခားဘာေၾကာင့္ခြဲခြဲ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို မလိုက္နာခဲ့ရင္ အူကြၽံတာနဲ႔ နာတာေတြေတာ့ ျဖစ္ေစႏုိင္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ႏုိင္တာေတြထဲမွာ အူအတက္ခြဲစိတ္တာကေတာ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာျဖစ္ႏုိင္ေျခ အနည္းဆံုးလို႔ေတာင္ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
ေမး ။ အူအတက္ကို ခြဲစိတ္ထုတ္ပယ္တဲ့အခါ အနာက်က္ခ်ိန္က ဘယ္ေလာက္ၾကာတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ခြဲစိတ္ၿပီးရင္ အေရျပားအထပ္ထပ္မွာ အေပၚယံ အေရျပားကေတာ့ တစ္ပတ္ေလာက္ဆုိရင္ အနာက်က္ပါၿပီ။ အတြင္းထဲက ခ်ဳပ္ထားတဲ့ အပုိင္းေတြကေတာ့ တစ္လေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ အေတာ္ေလးေကာင္းသြားပါၿပီ။ အခုဆိုရင္ ခ်ဳပ္႐ိုးျပန္ျဖည္စရာမလိုေအာင္ေတာင္ လုပ္လို႔ရေနပါၿပီ။ အနာက်က္ျမန္ဖို႔ကေတာ့ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားတာကုိသာ လုိက္နာဖို႔လိုပါတယ္။ ေဆး႐ံုဆင္းလို႔ရၿပီ ဆုိမွဆင္းပါ။ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးကုိ ေသေသခ်ာခ်ာေသာက္ပါ။
ေမး ။ အူအတက္ေရာင္တာက လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘ၀တစ္သက္တာမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါ သလဲဆရာ။
ေျဖ ။ အူအတက္ေရာင္တာက အတိအက်ေတာ့ ေျပာလို႔မရေပမယ့္ ဆရာအေတြ႕အႀကံဳအရဆုိရင္ေတာ့ တစ္ႏွစ္အတြင္း လူတစ္ေထာင္မွာ တစ္ေယာက္ကေန ငါးေယာက္ေလာက္ကေတာ့ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိပါတယ္။ အသက္ကလည္း အရြယ္မေရြးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးကေန အသက္ႀကီးတဲ့ အရြယ္ေတြအထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရြယ္စံု ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အူအတက္က ဘာေၾကာင့္ေရာင္တာ ဆုိတာကလည္း ေျပာရခက္ပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကလည္း အတိအက် မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ဖို႔ ဆုိတာကလည္း ခက္ပါတယ္။
ေမး ။ အူအတက္ေရာင္တဲ့အခါ ဘယ္လို ခံစားရတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ အူအတက္ေရာင္တယ္ဆုိရင္ ဗိုက္ေအာင့္မယ္၊ တစ္ခါတေလ အန္မယ္၊ အဖ်ားေတြ တက္မယ္ စတဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အတိအက်ကေတာ့ ဆရာ၀န္ကုိယ္တုိင္စမ္းသပ္မွပဲ သိႏုိင္မွာ၊ ဒါေတာင္ ေသခ်ာမသိႏုိင္ပါဘူး။ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳနဲ႔ အသက္႐ွဴတဲ့အခါ ဗိုက္ခ်ပ္တာ၊ ေဖာင္းတာ စတာေတြကုိ လက္နဲ႔ေသခ်ာစမ္းၿပီးမွ သိႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ဆရာ၀န္မွေတြပဲ စမ္းသပ္သိရွိႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အာထရာေဆာင္း႐ိုက္တာကလည္း ျပည္ေတြတည္ေနတာ ေရာင္ၿပီး ႀကီးေနတာဆုိရင္ေတာ့ သိႏုိင္ေပမယ့္ ႀကီးမေနဘူးဆုိရင္ သိႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေမး ။ အူအတက္ေရာင္တာကို ဘယ္လိုစမ္းသပ္သိရွိ ႏိုင္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ ။ ႐ိုး႐ိုးဆရာ၀န္နဲ႔ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ဆုိရင္ေတာ့ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားတဲ့ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ စမ္းသပ္တာကပုိမွန္ကန္ပါတယ္။ ဗိုက္ေအာင့္တယ္၊ နာတယ္ဆိုၿပီး အာထရာေဆာင္းေတြ႐ိုက္တယ္၊ တခ်ဳိ႕ ဆုိရင္ စီတီစကန္ေတြပါ႐ိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အူအတက္က ဘာမွမျဖစ္ဘူးလို႔ပဲ ျမင္ေနရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ ဆရာ၀န္ရဲ႕ လက္ကပုိအေရးပါပါတယ္။
အစာအိမ္ေပါက္တာတို႔လိုမ်ဳိးဆုိရင္ အာထရာေဆာင္း႐ိုက္လိုက္ရင္ ေပၚေပမယ့္ အူအတက္ေရာင္တာက်ေတာ့ မေပၚႏုိင္ပါဘူး။ အူအတက္ဆုိတာက ေသးေသးေလးလည္း ျဖစ္ႏုိင္သလို အရွည္ႀကီးလည္း ျဖစ္ေနႏုိင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗိုက္ထဲကအူေတြရွိေနတဲ့ ေနရာအတြင္းမွာ ေနရာတုိင္းမွာ ေရာက္ေနႏုိင္ပါတယ္။ အေပၚလည္း ေထာင္ခ်င္ေထာင္ေနမယ္၊ ေအာက္လည္း ဆုိက္ခ်င္ဆုိက္ေနမယ္ဆုိေတာ့ အာထရာေဆာင္းထဲမွာ အူကုိျမင္ေနရတယ္ဆုိေပမယ့္ ဒါကေရာင္ေနတာလား၊ ပံုမွန္ပဲလားဆုိတာကေတာ့ ခြဲျခားမရႏုိင္ပါဘူး။ လက္နဲ႔ စမ္းသပ္ၾကည့္မယ္၊ အေတြ႕အႀကံဳေတြအရ ခဏေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာၾကည့္ၿပီးမွ ေကာက္ခ်က္ခ်လို႔ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေျပာရရင္ အူအတက္ဆုိတာက ခႏၶာေဗဒ (Anatomy)အားျဖင့္ အတိအက်မရွိပါဘူး။ အတိုအရွည္၊ လားရာ၊ အထူအပါးက မ်ဳိးစံု ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ကလည္း မတူႏုိင္ပါဘူး။ ဗိုက္တစ္ခုလံုး ဘယ္ေနရာ ေအာင့္ေအာင့္ အူအတက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အူအတက္ေရာင္တာက အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္တာနဲ႔လည္း မွားႏုိင္ပါတယ္။ အူမႀကီးကင္ဆာေတြနဲ႔လည္း မွားႏုိင္ပါတယ္။ အသည္းေရာင္တာေတြ သားအိမ္ေရာင္တာေတြနဲ႔လည္း မွားႏုိင္ပါတယ္။ ေတာ္႐ံု အူအတက္ေရာင္ေနတာေလးက စက္ေတြနဲ႔ သက္ေသျပလို႔ အဆင္မေျပပါဘူး။
ေမး ။ အူအတက္ေရာင္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ေျပာလိုတာရွိရင္ သိပါရေစဆရာ။
ေျဖ ။ အူအတက္ေရာင္တာက ခြဲဖို႔ ေနာက္က်သြားရင္ေတာ့ အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ အူအတက္ေရာင္တာက ပုိး၀င္တာပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္ေတြတည္လာၿပီး ေပါက္ထြက္ကုန္ရင္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ အူအတက္ေရာင္တာက ဟိုးအရင္တည္းက အခုအခ်ိန္ထိ အၿမဲျဖစ္ေနၾကတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ စက္နဲ႔ခြဲလည္းရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုန္က်စရိတ္ေတာ့ ပုိမ်ားႏုိင္ပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးခြဲရင္လည္း နာရီ၀က္ေလာက္ဆုိ ၿပီးပါတယ္။ စက္နဲ႔ဆုိရင္လည္း ေမ့ေဆးေပးတာနဲ႔ဆုိ နာရီ၀က္ေက်ာ္ေလာက္ေတာ ့ၾကာတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္ကြာလို႔ လူတုိင္းေတာ့မခြဲႏုိင္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ စက္က တစ္ရက္တည္းမွာ အေရအတြက္မ်ားမ်ား ခြဲဖို႔လည္း သိပ္အဆင္မေျပပါဘူး။ အူအတက္ကုိ ႐ိုး႐ိုးဆရာ၀န္ အငယ္ေလးေတာင္မွခြဲလို႔ အဆင္ေျပေပမယ့္ စက္နဲ႔ ခြဲမယ္ဆုိရင္ေတာ့ စက္ကုိင္တဲ့ ဆရာမေတြနဲ႔ စက္ကုိ ျပင္ဆင္ဖို႔ လူေတြလည္းလိုပါေသးတယ္။ ျပင္ဆင္ရတာကပိုမ်ားပါတယ္။ စက္နဲ႔ခြဲတာကေတာ့ ခ်ဳပ္႐ိုး ေသးတယ္။ ခြဲၿပီးသိပ္မနာဘူး။ ဒါေတြကေတာ့ အားသာတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လုိပဲခြဲခြဲ၊ ခြဲစိတ္တာေၾကာင့္ ရရွိတဲ့ေအာင္ျမင္မႈကေတာ့ အတူတူပဲျဖစ္ပါတယ္။
(Healthy Life ဂ်ာနယ္မွ စီစဥ္တင္ဆက္သည့္ အပတ္စဥ္ ေသာၾကာေန႔ထုတ္ Healthy Life ဂ်ာနယ္၊ https://www.facebook.com/healthylifejournalmyanmar/ ႏွင့္ www.healthylifejournalmyanmar.com တို႔တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသမွ် က်န္းမာေရးႏွင့္ အလွအပဆိုင္ရာ သတင္းမ်ား၊ သတင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ အေမးအေျဖမ်ား၊ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ မွ်ေ၀ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ Website မ်ားတြင္မဆိုျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းကို ခြင့္မျပဳပါေၾကာင္း အသိေပး ေၾကညာအပ္ပါသည္။)
